پيشگيری از سرطان‌های شايع
مددجوی عزيز: مطالب آموزشی پيش رو، حاوی نکات مراقبتی برای بيماری شماست. اميدواريم با مطالعه آن آگاهی شما افزايش يافته و در روند بهبوديتان موثر باشد.
توصيه های کلی برای پيشگيری از سرطان
صرفنظر از فاکتورهای ژنتيکی و سابقه فاميلی، عوامل محيطی متعددی به عنوان فاکتورهای افزايشدهنده خطر بروز سرطان مطرح شده‌اند، توصيه‌های کلی برای پيشگيری از سرطان شامل اصلاح سبک زندگی و توجه به تغذيه سالم، تحرک، کاهش استرس و عدم مصرف الکل و دخانيات (سيگار قليان و پيپ) به شرح ذيل مطرح شده است:
- روش های کنترل استرس را بياموزيد.
- به همنوعان خود مهر بورزيد.
- رژيم غذايی مغذی و متعادل را استفاده کنيد.
- غذاهای حاوی فيبر را بيشتر مصرف کنيد. (غلات)
- سبزی و ميوه تازه و محتوی ويتامين‌های آنتی‌اکسيدان نظير Aو Cبه مقدار کافی مصرف شود.
- برای پخت غذا به جای سرخ کردن از آب‌پز کردن استفاده کنيد.
- غذاهای پرکاری، چرب به ويژه چربی‌های اشباع شده، شور و نمک‌اندود و دودی را بسيار محدود نماييد.
- مصرف گوشت به خصوص گوشت قرمز و کبابی را محدود نماييد و استفاده از ماهی را فراموش نکنيد.
- از موارد غذايی حاوی آنتی‌اکسيدان نظير کلم بروکلی، هويج و گوجه‌فرنگی استفاده کنيد.
- مصرف پياز و سير، خطر سرطان‌ها به خصوص سرطان معده را کاهش می‌دهد.
- وزنتان را در حد ايده‌آل نگه داريد.
- به هر ميزان که برايتان مقدور هست تحرک داشته باشيد.
- برنامه ورزشی شامل پياده‌روی، شنا و يا دوچرخه‌سواری را برای 5 روز در هفته حداقل به مدت 30 دقيقه مورد توجه قرار دهيد.
- دخانيات و الکل مصرف نکنيد.
- با توصيه پزشک اقدامات تشخيصی سالانه غربالگری سرطان را انجام دهيد.
علائم هشدار دهنده سرطان
در صورت دارا بودن علائم هشداردهنده سرطان به پزشک مراجعه کنيد:
- ابتلا به سرطان در اقوام درجه يک
- تغيير در خال‌های پوستی
- زخم‌های بدون بهبود
- توده در هر جای بدن
- سرفه يا گرفتگی صدای طولانی‌مدت
- اختالل بلع يا سوء هاضمه طولانی
- استفراغ يا سرفه خونی
- اسهال يا يبوست طولانی
- خونريزی غير طبيعی ادرار، مدفوع، واژن، نوک پستان
- بی‌اشتهايی يا کاهش وزن بی‌دليل
- ضعف و خستگی مداوم
نکاتی در خصوص چند مورد از سرطان‌های شايع
سرطان معده:
ناشی از رشد بيش از حد سلول‌های بد خيم در معده است که طی ساليان و به آرامی رشد می‌کند. متأسفانه در مراحل ابتدايی علائم چندانی ديده می‌شود و در سنين بالاتر از 50 سال به شدت افزايش می‌يابد.
توصيه‌های اختصاصی پيشگيری از سرطان معده:
نشانه‌های سرطان معده شامل علائم سوء هاضمه مانند درد، نفخ و سنگينی سر دل را به خصوص در افراد بالای 45 سال جدی بگيريم.
سرطان کولورکتال:
سرطان کولورکتال بروز بدخيمی در هر قسمت از کولون (روده بزرگ) يا رکتوم ( مقعد) است که اين دو، بخش‌های انتهايی سيستم گوارشی بدن می‌باشند. سن بروز آن حدود 45-50 سال می‌باشد.
توصيه‌های اختصاصی پيشگيری از سرطان کولورکتال:
- مصرف داروهای ضدالتهاب غير استروئيدی
- رژيم حاوی کلسيم
- توجه و شناسايی نشانه‌های سرطان کولورکتال شامل:
- خونريزی از دستگاه گوارش تحتانی (مدفوع خيلی تيره رنگ)
- هر گونه تغيير در عادت دفع معمولی روزانه که طول بکشد (بروز اسهال يا يبوست)
- دردهای شکمی
- بروز علائم انسداد (تهوع و استفراغ پايدار)
سرطان کولون:
سن: اکثر افراد مبتلا به اين بيماری سن بالای 50 سال دارند اما اين بيماری در هر سنی اتفاق می‌افتد. نکته قابل توجه اين است که بيشتر سرطان‌های روده در ابتدا نشانه‌ای ندارد و جهت تشخيص اوليه و زودهنگام سرطان نياز به انجام روش‌های ارزيابی پايه به صورت غربالگری می‌باشد. بيماری‌های ذيل شانس بيشتری جهت ابتلا به سرطان کولون دارند که بايد مورد توجه قرار گيرند:
- پوليپ‌ها: اين بيماری به صورت رشد توده‌های خوش‌خيم در جدار روده است که معمولا بعد از سن 50 سالگی شايع است.
- کوليت اولسروز: در اين بيماری پوشش جدار روده بزرگ دچار التهاب شده است.
- سابقه سرطان: سرطان روده بزرگ سرطان تخمدان، رحم يا پستان
توصيه‌های اختصاصی پيشگيری از سرطان کولون:
- توجه به علائم و نشانه‌های احتمالی
- تغيير در اجابت مزاج مانند اسهال يا يبوست که بيش از دو هفته طول بکشد.
- باريک شدن قطر مدفوع
- وجود خون همراه مدفوع
- احساس ناخوشی و درد شکم
- احساس دفع ناکامل پس از اجابت مزاج
سرطان پستان:
شايع ترين بدخيمی‌های زنان در خانم‌های 15 الی 55 ساله می‌باشد. سرطان پستان صرفاً يک بيماری منفرد نيست بلکه به ميزان استروژن و سن بيمار به هنگام شروع آن بستگی دارد. لذا افزايش سن، سابقه فاميلی و ابتلا مادر، خواهر و يا فاميل درجه يک، سابقه قبلی سرطان رحم، تخمدان‌ها و کولون و نازايی از عوامل مستعدکننده ابتلا به سرطان پستان هستند.
توصيه‌های اختصاصی پيشگيری از سرطان سينه:
- ترغيب به ازدواج و بارداری زير 30 سال
- محدوديت مصرف قرص ضد بارداری
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض تابش پرتوهای يونيزان در سنين بلوغ تا 30 سالگی
فهرست منابع
- up to date
تاریخ آخرین ویرایش: 11 شهریور 1402