کراتوز پیلاریس (Keratosis pilaris) چیست؟
کراتوز پیلاریس یک عارضه شایع و بیخطر پوستی است که باعث ایجاد برجستگیهای کوچک روی پوست میشود. این برجستگیها میتوانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند، اما معمولاً در بازوهای بالایی و رانها دیده میشوند. برخی افراد آنقدر برجستگی دارند که این ضایعات به سمت ساعدها یا ساقهای پایین پا نیز گسترش پیدا میکنند.
علائم کراتوز پیلاریس
این وضعیت ممکن است پوست شما را شبیه لکههای «پوستمرغی» کند.
برجستگیها معمولاً همرنگ پوست هستند. گاهی اوقات ممکن است به رنگهای سفید، قرمز، صورتی مایل به بنفش در پوست روشن یا قهوهای مایل به سیاه در پوست تیره دیده شوند.
این برجستگیها ممکن است هنگام لمس زبر و خشک شبیه کاغذ سمباده باشند. آنها ممکن است خارشدار باشند، اما دردناک نیستند.
اگر کراتوز پیلاریس روی صورت شما ایجاد شود، ممکن است شبیه آکنه به نظر برسد و قرمزی صورت نیز مشاهده شود. همچنین پوست صورت ممکن است خشک و ترکخورده باشد.
برخی افراد فقط چند برجستگی به رنگ پوست دارند، در حالی که در برخی دیگر این برجستگیها مشهودتر و شبیه بثورات پوستی هستند.
ناحیه پوستی درگیر ممکن است نسبت به پوست اطراف تیرهتر (هایپرپیگمانتاسیون) یا روشنتر (هایپوپیگمانتاسیون) شود. این حالت زمانی رخ میدهد که فرد برجستگیها را بخاراند یا دستکاری کند.
علل کراتوز پیلاریس
کراتوز پیلاریس زمانی رخ میدهد که سلولهای مرده پوست، فولیکولهای مو (یا منافذ پوست) را مسدود کنند.
این بیماری به دلیل قارچ، باکتری یا ویروس ایجاد نمیشود و مسری نیست.
کراتوز پیلاریس معمولاً در فصل زمستان که هوا خشکتر است شایعتر بوده و در فصلهای گرمتر که رطوبت هوا بیشتر است بهبود مییابد.
این وضعیت میتواند در هر سنی و در هر فردی رخ دهد، اما معمولاً قبل از ۲ سالگی یا در دوران نوجوانی ظاهر میشود. همچنین ممکن است در دوران بارداری و پس از زایمان بدتر شود.
این بیماری در زنان شایعتر از مردان است و ممکن است با افزایش سن بهبود یابد یا ناپدید شود.
احتمال ابتلا به کراتوز پیلاریس در صورت وجود شرایط زیر بیشتر است:
- سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری
- آسم
- خشکی پوست
- اگزما (درماتیت آتوپیک)
- اضافهوزن
- تب یونجه (حساسیت فصلی)
تشخیص کراتوز پیلاریس
پزشک معمولاً با معاینه پوست و صحبت با شما درباره علائم میتواند تشخیص دهد که به کراتوز پیلاریس مبتلا هستید یا خیر.
در برخی موارد، ممکن است برای اطمینان از تشخیص، نمونهبرداری از پوست (بیوپسی) انجام شود.
درمان کراتوز پیلاریس
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای کراتوز پیلاریس وجود ندارد.
اما با رعایت توصیههای پزشک میتوانید علائم را کاهش دهید. پزشک ممکن است پیشنهاد کند:
- از لوسیون مرطوبکننده برای تسکین پوست استفاده کنید.
- پوست را به آرامی لایهبرداری کنید. این کار با استفاده از لیف یا حوله زبر برای برداشتن سلولهای مرده سطح پوست انجام میشود.
- از کرمهای پوستی حاوی مواد خاص برای نرم شدن پوست و شل کردن سلولهای مرده استفاده کنید. این مواد ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- اوره (Urea)
- اسید لاکتیک (Lactic acid)
- اسید گلیکولیک (Glycolic acid) یا آلفا هیدروکسی اسید
- اسید سالیسیلیک (Salicylic acid)
- ترتینوئین (Tretinoin)
- از کرمهای استروئیدی برای کاهش قرمزی و خارش استفاده کنید.
💡 توجه: ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا نتایج درمان ظاهر شوند، بنابراین صبور باشید.
حتی اگر برجستگیها از بین بروند، درمان را ادامه دهید زیرا کراتوز پیلاریس اغلب پس از قطع درمان بازمیگردد.
زندگی با کراتوز پیلاریس
برای بهبود ظاهر پوست، نکات زیر را رعایت کنید:
- پوست خود را به آرامی بشویید و از سایش شدید ناحیه درگیر خودداری کنید.
- از آب ولرم (نه داغ) و صابون ملایم استفاده کنید.
- از صابونها یا دئودورانتهای معطر اجتناب کنید، زیرا عطرها باعث خشکی پوست میشوند.
- نمونه برندها: Cetaphil، Lubriderm، Purpose
- پس از استحمام، پوست را به آرامی خشک کنید و از مالش دادن خودداری کنید.
- بلافاصله پس از دوش گرفتن یا حمام و در حالیکه پوست هنوز کمی مرطوب است، از مرطوبکننده استفاده کنید (ترجیحاً ظرف ۵ دقیقه بعد از خروج از حمام).
- ۲ تا ۳ بار در روز مرطوبکننده بزنید.
- مرطوبکنندههای حاوی اوره (برندهای پیشنهادی: Eucerin، Lubriderm) برای نرم کردن پوست خشک و زبر بسیار مفید هستند.
- از دستگاه بخور یا مرطوبکننده هوا (Humidifier) برای افزایش رطوبت محیط استفاده کنید.
سؤالاتی که باید از پزشک بپرسید
-
- آیا من به کراتوز پیلاریس مبتلا هستم؟
- چگونه به این بیماری مبتلا شدم؟
- بهترین درمان برای من چیست؟
- چه لوسیون یا مرطوبکنندهای برای من مناسب است؟
- آیا کراتوز پیلاریس من در تابستان بهتر میشود؟
- آیا این بیماری با افزایش سن از بین میرود؟
- اگر علائم بدتر شد، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
- آیا تغییرات خاصی در سبک زندگیام لازم است؟
- آیا به داروهای نسخهای نیاز دارم؟
منابع
Healthline: Keratosis Pilaris
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد با پزشک معالج مشورت شود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
