آﻣﻮزش خودمراقبتی بیماران با فشار خون بالا
بیمار/ همراه گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیه‌ها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
فشار خون بالا چیست؟
فشار خون بالا و هیپرتانسیون لغاتی هستند كه به‌جای هم به‌كار میروند و به این معنی هستند كه خون در حال حركت از درون سرخرگهای بدن شما فشاری بسیار بیشتر از مقدار مطلوب برای سلامتی دارد. میزان بروز فشار خون بالا با افزایش سن بیشتر می‌شود. در اوایل بزرگسالی و اوایل میانسالی، تعداد مردان مبتلا بیش از زنان است، اما بعد از این سن وضعیت برعكس می‌شود.
اگر چه فشار خون بالا معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمیكند ولی این به معنای بیخطر بودن آن نیست. خطرناک بودن این بیماری به‌خاطر آسیب‌هایی است که در درازمدت ایجاد می‌کند. این خطر ناشی از آسیب طولانی‌مدتی است كه فشار خون بالا ایجاد میكند. فشار خون بالا میتواند به سكته مغزی، حمله قلبی، نارسایی قلب، نارسایی كلیه، دمانس (زوال عقل) و مرگ زودهنگام منجر شود.
تغییر نحوه زندگی و مصرف دارو به كنترل فشار خون و حفظ آن در یك حد بیخطر كمك میكند.
آموزش بدو ورود
- تمامی سوالات خود در مورد مراقبت از بیمارتان در منزل در طول بستری در بخش را از پرستار بپرسید.
- دستبند مشخصات جهت شناسایی شما می‌باشد، لذا خواهشمند است تا زمان ترخیص آن را در مچ دست خود نگه دارید و هنگام ترخیص توسط پرستار بخش از دست شما خارج خواهد شد در غیر این صورت به پرستار اطلاع دهید.
- بهداشت فردی خود را در طول بستری رعایت نموده و دست‌های خود را مرتب بشویید.
- زباله‌های عادی خود را در سطل زباله آبی رنگ رها کنید.
- وسایل مربوط به پانسمان و سرم شما زباله عفونی محسوب می‌شود و باید در سطل زباله زرد رها شود.
- در صورت نیاز به پرستار از زنگ احضار که بالای سر شما نصب گردیده است استفاده نمایید.
- نرده‌های کنار تخت را جهت جلوگیری از سقوط بالا نگه دارید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت (دارویی، غذایی) پرستار و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است نیاز باشد داروهای شما قطع شده و داروهای جدید جایگزین شود.
- مدارک قبلی خود را به همراه داشته باشید.
آموزش حین بستری
فعالیت:
- در طی استراحت در بستر اندام‌های تحتانی را به طور مکرر حرکت دهید تا به حرکت و جریان خون کمک کنید.
- در صورت داشتن تعادل و عدم سرگیجه می‌توانید از تخت خارج شوید.
مراقبت:
- از وضعیت خوابیده به نشسته یا ایستاده و یا از حالت نشسته به ایستاده آرام تغییر وضعیت دهید تا دچار سرگیجه، سیاهی رفتن چشم یا غش نشوید.
- در صورت داشتن مشکل تنفسی اطلاع دهید و سر تخت بایستی بالا باشد.
- در صورت نیاز به مانیتورینگ شدن، از جدا کردن کابل‌های مانیتورینگ خودداری نمائید.
- در صورت مصرف دارو در منزل به پزشک و پرستار اطلاع دهید و از مصرف خودسرانه داروها پرهیز کنید.
- در صورت بروز علائمی از قبیل سرگیجه، سر درد یا خستگی و دانه‌های پوستی، سرفه مزمن، خشک و غیره اطلاع دهید.
- در صورت داشتن استراحت مطلق و ممنوعیت خارج شدن از تخت دارید، بهتر است در وضعیت نیمه نشسته در تخت استراحت کنید.
- در صورت نیاز به بانداژ الاستیک اندام تحتانی جهت حفظ جریان خون به طور متناوب بسته خواهد شد.
- به دلیل استفاده از داروهای ضد انعقادی از دستکاری برانول و رابط‌های وریدی خودداری کنید.
- ممکن است برای شما از اکسیژن استفاده شود، جریان ان را دستکاری نکنید.
- در صورت تنگی نفس اطلاع دهید.
دارو:
- داروها طبق دستور پزشک در زمان معین توسط پرستار تجویز می‌شود.
- قبل از مصرف بعضی داروها، نیاز است فشار خون شما گرفته شود.
آموزش پس از ترخیص
رژیم غذایی:
- سعی نمایید از غذاهای کم‌نمک استفاده کنید و یا حداقل سر سفره به غذای خود نمک اضافه ننمایید.
- به جای استفاده از روغن نباتی جامد، روغن حیوانی، دنبه و کره، از روغن‌های مایع مانند آفتابگردان و زیتون استفاده نمایید.
- مصرف میوه‌ها و آب میوه طبیعی به خصوص زردآلو، موز، طالبی، آلوزرد، میوه‌های خشک مثل آلو و کشمش را افزایش دهید. (در صورت نداشتن محدودیت غذایی)
- از مصرف غذاهایی از قبیل گوشت‌های دودی پرهیز کنید.
فعالیت:
- در برنامه روزانه خود حتماً زمانی را جهت ورزش اختصاص دهید. (حداقل 30 دقیقه و به طور منظم و در روزهای مشخص)
- از انجام ورزش‌های سنگین مانند بلند کردن وزنه و کوهپیمایی بپرهیزید.
مراقبت:
- در صورتی که سیگار مصرف می‌کنید جهت ترک سیگار اقدام کنید.
- جهت کاهش استرس تمرین‌های آرام‌بخش (قدم زدن) را انجام دهید.
- سعی کنید عصبانی نشوید و از رفتن به محیط‌های ناآرام، شلوغ و یا جاهایی که فکر می‌کنید شما را ناراحت می‌کند اجتناب ورزید.
- چنانچه وزن اضافی دارید با رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم آن را کاهش دهید. (با نظر پزشک معالج یا کارشناس تغذیه)
- سعی کنید دستگاه فشارسنج تهیه نموده و یکی از اعضاء خانواده‌تان طرز کار با آن را فرا گیرد.
- خشکی دهان اثر جانبی بعضی از داروهای فشار خون است که با تکه‌های نازک یخ یا آبنبات خشکی دهان برطرف می‌شود.
- از مصرف خودسرانه داروها پرهیز کنید.
دارو:
- داروهای خود را به موقع مصرف نمایید و از قطع، کاهش یا افزایش آن بدون مشورت با پزشک خود جداً خودداری نمایید.
- داروهای ادرارآور را در اوایل روز مصرف نمایید. فشار خون و وزن خود را به طور منظم کنترل کنید.
- از مصرف مُسکن‌ها بصورت خودسرانه بپرهیزید.
آموزش سلامت:
- از مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل بپرهیزید.
- از استعمال دخانیات بپرهیزید.
- از استرس و اضطراب دوری نمایید.
- تغذیه سالم داشته باشید و از اضافه وزن بپرهیزید.
زمان مراجعه بعدی:
- ماهی یک یا دو بار جهت ادامه درمان به پزشک معالج مراجعه نمایید.
- از مشاوره با افراد غیر تیم پزشکی خودداری کنید.
علائم هشدار
در صورت بروز علائمی از قبیل سردرد، خونریزی از بینی، طپش قلب و کم‌حوصلگی، سرگیجه به ویژه هنگام تغییر از حالت نشسته به حالت ایستاده و بلعکس، درد قفسه سینه و تاری دید سریعاً به پزشک معالج یا اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید.
فهرست منابع
- Text book of Medical Physiology
- آندوکرینولوژی بالینی اسپیروف 2020
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
تاریخ آخرین ویرایش: 10 مرداد 1402