سرطان معده
مددجوی عزيز: مطالب آموزشی پيش رو، حاوی نکات مراقبتی برای بيماری شماست. اميدواريم با مطالعه آن آگاهی شما افزايش يافته و در روند بهبوديتان موثر باشد.
سرطان معده چیست؟
سرطان معده ناشی از رشد بيش از حد سلول‌های بد خيم در معده است که طی ساليان و به آرامی رشد می‌کند. متاسفانه در مراحل ابتدايی علائم چندانی ديده می‌شود و در سنين بالاتر از 50 سال به شدت افزايش می‌يابد. سرطان معده می‌تواند از طريق ديواره معده به بافت‌ها واعضاء مجاور راه يابد. در مراحل پيشرفته از طريق خون، ساير اندام و اعضاء را درگير کند. اين سرطان در افراد با گروه خونی A شايعتر می‌باشد.
نشانه‌های خطر سرطان معده
سرطان معده تمام علائم سوء هاضمه مانند درد، نفخ و سنگينی سر دل را دارد و لازم است افراد بالای 45 سال اين علائم را جدی بگيرند:
- تهوع و بی‌اشتهايی شديد
- مشکل بلع غذا
- مشاهده خون در مدفوع
علائم شايع
کاهش اشتها، کاهش وزن، کم‌خونی، درد معده، علائم مبهم سوء هاضمه مانند آروغ زدن، استفراغ خونی، احساس پری معده حتی پس از خوردن مقادير اندک غذا، مدفوع سياه، تهوع و استفراغ، درد بالای شکم، سوزش سردل و علائم شبيه به زخم معده.
علل سرطان معده
علت اصلی، ميکروب باکتری پيلوری و مصرف غذاهای با نيتريت بالا به اشکال مختلف اعم از مايع يا جامد است.
هيليکوباکتر پيلوری نوعی باکتری با قدرت سازگاری بسيار بالاست که می‌تواند در معده زنده بماند و رشد کند که سبب اختلالات گوارشی متعدد، عفونت و التهاب معده انسان می‌شود و از فرد مبتلا ديگران قابل انتقال است.
نيتريت موجود در مواد غذايی در بروز سرطان معده مؤثر است. نيتريت يکی از مواد نگهدارنده است که در تهيه بسياری از فست‌فودها مثل سوسيس و کالباس استفاده می‌شود.
راه‌های درمان سرطان معده
متاسفانه در بيشتر موارد، سرطان معده بسيار دير تشخيص داده می‌شود. در اين شرايط ميزان بقای 5 ساله حتی در صورت درمان، پايين است.
در مراحل ابتدايی سرطان، جراحی و برداشتن تومور اوليه می‌تواند مؤثر باشد.
زمانی که سرطان گسترش يافته باشد، می‌توان برای جلوگيری از خونريزی‌های طولانی و انسداد معده، از روش جراحی استفاده کرد.
شيمی‌درمانی و راديوتراپی بر حسب صلاحديد پزشک مؤثر می‌باشد.
حالات روحی و روانی مناسب می‌تواند در روند درمان بسيار مؤثر باشد.
پيشگيری از ابتلا به سرطان معده
- ترشی و نمک را به اندازه مصرف کنيد. متاسفانه عادات غذايی ايرانی‌ها مصرف غذاهای شور و ترشيجات است که اينها، عوامل خطر برای ابتلا به سرطان معده محسوب می‌شوند.
- از کشيدن سيگار خودداری کنيد.
- رژيم‌های غذايی شامل غذاهای دودی، گوشتی و نمک‌اندود را کمتر مصرف کنيد.
- علائم سوء هاضمه‌ای را که بيش از چند روز طول بکشد، جدی بگيريد.
- رژيم غذايی مغذی و متعادل را استفاده کنيد.
- در صورت لزوم آزمايش سالانه غربالگری را که توسط پزشک توصيه شده را انجام دهيد.
- استفاده از ماهی و سبزيجات تازه محتوی ويتامين Aو C که احتمال ابتلا به سرطان معده را کاهش می‌دهند، فراموش نکنيد.
- گوشت قرمز را به اندازه مصرف کنيد. استفاده زياد از گوشت قرمز، ابتلا به سرطان معده را افزايش می‌دهد، به خصوص اگر گوشت به صورت کبابی پخته شود.
- مصرف نمک و غذای سرخ‌کرده را بسيار کم کنيد و برای پخت غذا از روش‌هايی نظير آب‌پز کردن استفاده کنيد.
- از موارد غذايی حاوی آنتی‌اکسيدان نظير کلم بروکلی، هويج و گوجه‌فرنگی استفاده کنيد.
- مصرف پياز و سير، خطر سرطان معده را کاهش می‌دهد.
راه‌های تشخيص
برای تشخيص از سن 40 سالگی، بررسی آندوسکوپی دوره‌ای در ناحيه معده، همراه با بيوپسی و سيتولوژی از راديوگرافی با معده حاجب توصيه می‌شود. در مواردی که شخص تحمل آندوسکوپی را ندارد جهت تشخيص گسترش بيماری، می‌توان از سی‌تی‌اسکن و سی‌تی شکم و سونوگرافی شکم و کبد استفاده کرد.
مراقبت پرستاری در منزل
- فعاليت بدنی سبک داشته باشيد.
- بهداشت فردی را رعايت کنيد.
- در صورت تب، ضعف و تهوع شديد اطلاع داده شود.
- اجتناب از مصرف گوشت کباب شده يا نيم‌پز
- داروهای ضد درد به طور مرتب استفاده شود.
- از خورن مايعات به همراه غذا اجتناب شود.
فهرست منابع
- up to date
تاریخ آخرین ویرایش: 12 شهریور 1402