کاردیومیوپاتی (Cardiomyopathy) چیست؟
کاردیومیوپاتی (Cardiomyopathy) یک بیماری در عضلات قلب است. این بیماری باعث میشود عضلات قلب بزرگ شوند. ضخامت و سفتی اضافی عضلات میتواند در طول زمان قلب شما را ضعیف کند. قلب ضعیف نمیتواند بهراحتی خون را پمپاژ کند. وقتی قلب در پمپاژ خون مشکل داشته باشد، میتواند باعث ضربان نامنظم قلب شود. همچنین ممکن است مشکلاتی در دریچههای قلب ایجاد کند و حتی به نارسایی قلبی منجر شود. افراد در هر سن و نژادی میتوانند به کاردیومیوپاتی مبتلا شوند.
انواع مختلفی از کاردیومیوپاتی وجود دارد، از جمله:
- کاردیومیوپاتی اتساعی (Dilated cardiomyopathy): بطنهای قلب بزرگ میشوند؛ در مردان و کودکان شایع است.
- کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (Hypertrophic cardiomyopathy): ضخیمشدن عضله قلب؛ از اوایل کودکی یا اوایل بزرگسالی بروز میکند؛ اغلب ارثی است و میتواند کشنده باشد.
- کاردیومیوپاتی محدودکننده (Restrictive cardiomyopathy): سفت یا اسکار شدن عضله قلب؛ ارثی و در مردان شایع است.
- دیسپلازی آریتموژنیک بطن راست (Arrhythmogenic right ventricular dysplasia): ارثی و در مردان شایع است.
- کاردیومیوپاتی آمیلوئید ترانستیرتین (Transthyretin amyloid cardiomyopathy – ATTR-CM): یک نوع نادر که با رسوب پروتئین همراه است.
علائم
علائم کاردیومیوپاتی ممکن است مشابه علائم نارسایی قلبی باشد. این علائم شامل موارد زیر است:
- تنگینفس
- خستگی
- سرفه
- مشکل در تنفس، بهویژه هنگام دراز کشیدن
- ادم (Edema) یا تورم پاها، قوزکها و ساقها
- نفخ شکم
- درد قفسه سینه
- سرگیجه، سبکی سر و غش
- تپش قلب
چه چیزی باعث کاردیومیوپاتی میشود؟
کاردیومیوپاتی میتواند علل متعددی داشته باشد. این بیماری ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
- بیماری عروق کرونر (Coronary artery disease) یا انسداد شریانها
- فشار خون بالا
- عفونتها (بهویژه برخی ویروسها)
- برخی داروها
- دیابت
- اختلالات تیروئید
- سوءمصرف الکل
- بهندرت، در سهماههٔ آخر بارداری یا چند ماه اول پس از زایمان
کاردیومیوپاتی چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک دربارهٔ سابقهٔ پزشکی فردی و خانوادگی شما سؤال خواهد کرد. مهم است که اگر کسی در خانوادهتان کاردیومیوپاتی یا نوع دیگری از بیماری قلبی دارد، به پزشک اطلاع دهید. برخی از این بیماریها ممکن است در خانوادهها شایع باشند. پزشک ممکن است آزمایشهایی انجام دهد تا ببیند آیا شما در معرض خطر هستید یا خیر.
همچنین پزشک شما را معاینه میکند و ممکن است تستهایی روی قلب و خون شما انجام دهد.
آیا میتوان از کاردیومیوپاتی پیشگیری کرد یا از آن اجتناب نمود؟
کاردیومیوپاتی میتواند ارثی باشد (در خانوادهها منتقل شود). این نوع کاردیومیوپاتی قابل پیشگیری نیست. اما شما میتوانید با انتخاب سبک زندگی سالم، خطر عوارض ناشی از کاردیومیوپاتی را کاهش دهید.
گاهی کاردیومیوپاتی در اثر بیماری یا وضعیت دیگری ایجاد میشود. درمان زودهنگام آن بیماری ممکن است از بروز کاردیومیوپاتی جلوگیری کند. مدیریت بیماریهای مزمن مانند دیابت یا فشار خون بالا میتواند خطر ابتلا به کاردیومیوپاتی را کاهش دهد.
اگرچه همیشه نمیتوانید از کاردیومیوپاتی پیشگیری کنید، اما میتوانید اقداماتی انجام دهید تا احتمال بروز عوارض ناشی از این بیماری کاهش یابد. به گفتهٔ مؤسسه ملی قلب، ریه و خون (National Heart, Lung, and Blood Institute)، باید:
- از مصرف الکل و مواد مخدر غیرقانونی خودداری کنید.
- خواب و استراحت کافی داشته باشید.
- غذاهای سالم برای قلب انتخاب کنید.
- ورزش کنید یا فعالیت بدنی داشته باشید.
- سیگار را ترک کنید.
- استرس را مدیریت کنید.
درمان
درمان بستگی به علت کاردیومیوپاتی دارد. برای مثال، اگر فشار خون بالا دارید، پزشک ممکن است دارویی برای کنترل آن تجویز کند.
اگر سیگار میکشید یا الکل مصرف میکنید، پزشک احتمالاً توصیه خواهد کرد که آن را ترک کنید. اگر اضافهوزن یا چاقی دارید، ممکن است لازم باشد وزن کم کنید. فعالیت بدنی بخش مهمی از یک سبک زندگی سالم است، اما قبل از شروع برنامه ورزشی باید با پزشک مشورت کنید.
پزشک ممکن است داروهایی برای درمان کاردیومیوپاتی تجویز کند. همچنین ممکن است توصیه کند که مصرف نمک روزانه شما کمتر از ۲,۳۰۰ میلیگرم باشد. مصرف سدیم با فشار خون بالا و بیماری قلبی مرتبط است.
اگر دچار نارسایی شدید قلب هستید، ممکن است به یک دستگاه کوچک مشابه پیسمیکر (Pacemaker) نیاز داشته باشید تا قلب شما بهدرستی کار کند. برای قرار دادن این دستگاه به جراحی نیاز است.
در موارد جدی، فردی که کاردیومیوپاتی دارد ممکن است به پیوند قلب نیاز داشته باشد. یک کاردیولوژیست (Cardiologist – متخصص قلب) میتواند به شما و پزشکتان در تصمیمگیری کمک کند.
زندگی با کاردیومیوپاتی
برخی افراد مبتلا به کاردیومیوپاتی علائم خفیف یا هیچ علامتی ندارند. اگر شما در این دسته قرار دارید، ممکن است به درمان نیاز نداشته باشید. با پزشک دربارهٔ پایش بیماری خود مشورت کنید.
اگر علائم متوسط یا شدید دارید، با پزشک خود همکاری کنید تا آنها را کنترل کنید. تغییرات سبک زندگی توصیهشده را انجام دهید. داروها را طبق تجویز پزشک مصرف کنید. انجام این کارها میتواند به کنترل علائم کمک کند و حتی از بدترشدن بیماری جلوگیری کند.
پرسشهایی که باید از پزشک خود بپرسید
- علت احتمالی کاردیومیوپاتی من چیست؟
- اگر بیماری دیگری باعث کاردیومیوپاتی من شده، آیا درمان آن بیماری علائم مرا برطرف میکند؟
- بهترین درمان برای من چیست؟ دارو یا جراحی؟
- آیا نیاز به تغییر در سبک زندگی دارم؟
- آیا در معرض خطر نارسایی قلبی هستم؟
- آیا به پیوند قلب نیاز خواهم داشت؟
منابع
- American Heart Association: Cardiomyopathy
- Centers for Disease Control and Prevention: Cardiomyopathy
- National Heart, Lung, and Blood Institute: Cardiomyopathy
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد با پزشک معالج مشورت شود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
