آﻣﻮزش مراقبت از نوزادان با تاکی‌پنه گذرای نوزادی
مادر گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیه‌ها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
تاکی‌پنه گذرای نوزادی (TTN) چیست؟
افزایش گذرای دم و بازدم یا تاکی‌پنه گذرا شکلی از زجر تنفسی است که ممکن است پس از یک زایمان طبیعی یا عمل سزارین بی‌دردسر در نوزادان رسیده یا نارس ایجاد شود.
اطفال متولد شده با این نوع زجر تنفسی، اغلب هیچ علامتی به‌جز تنفس تند و سطحی ندارند. در برخی از بچهها، رنگ پوست ممکن است کبود باشد که با استنشاق کمی اکسیژن برطرف می‌شود.
بر خلاف نوزادان مبتلا به RDS، در این گروه، به ندرت بیماری شدیدی پدید میآید و اکثراً در عرض 3 روز خوب می‌شوند. درمان ممکن است شامل تجویز اکسیژن تا بهبود وضعیت تنفس باشد، که اغلب در عرض 12 الی 24 ساعت اتفاق میافتد. چنانچه نوزاد آنقدر تند تند نفس می‌کشد که نمیتوان از راه دهان به او غذا داد، ممکن است تغذیه وریدی ضرورت پیدا کند.
آموزش حین بستری
درمان:
- تاکی‌پنه خفیف اغلب طی 4 ساعت اول پس از تولد زمانی که باقیمانده مایع ریه بازجذب می‌شود بهبود می‌یابد.
- در تاکی‌پنه متوسط بهبودی معمولا ظرف دو الی سه روز صورت می‌گیرد. درمان حمایتی است و شامل:
- اکسیژن‌تراپی از طریق کلاهک
- بررسی گازهای شریانی خونی
- استفاده از مایع درمانی وریدی و یا دادن شیر از راه لوله
- ایجاد محیط آرام و بدون محرک
- با توجه به اینکه در این نوزادان احتمال ابتلا به عفونت نیز مطرح است به مدت 48 ساعت از آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آمپی‌سیلین، جنتامایسین و… استفاده می‌شود.
- حفظ دمای بدن نوزاد
- در تاکی‌پنه شدید یا عدم بهبودی ممکن است نوزاد NCPAP دستگاه تهویه با فشار مثبت وصل می‌شود.
تغذیه:
- با توجه به اینکه در این بیماران حرکات روده‌ای ضعیف دارند تغذیه از راه دهان تا بهبود وضعیت تنفسی به تاخیر انداخته می‌شود و با استفاده از مایعات داخل وریدی و یا دادن شیر از راه لوله تغذیه می‌شوند.
- در صورتی که نوزاد شما قادر به شیر خوردن نباشد، جهت برقراری جریان شیر، نگهداری شیر، ذخیره، انجماد و ذوب شیر از پرستار نوزاد خود کمک بگیرید.
مراقبت:
- از دستکاری سرم‌ها و رابط‌های متصل به نوزاد خود خودداری کنید.
- ممکن است نوزاد شما نیاز به دستگاه کمک تنفسی داشته باشد. این دستگاه با بهتر شدن نوزاد و کمتر شدن تعداد تنفس‌ها برداشته خواهد شد.
- داروها طبق تجویز پزشک و در فواصل مشخص توسط پرستار برای نوزاد شما اجرا خواهد شد.
- با تیم مراقبتی در زمان انجام اقدامات تشخیصی و درمانی همکاری نمایید.
- مواظب باشید در زمان شیردهی یا بغل کردن نوزاد برانول یا لوله سرم از دست نوزاد شما خارج نشود.
- ممکن است روزانه از نوزاد شما خونگیری شود.
- در صورت اجازه پزشک می‌توانید شیردهی به نوزاد خود را شروع نمایید.
- طی مدتی که نوزاد شما در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌باشد، تماس و ارتباط عاطفی خود را با او قطع نکنید.
آموزش پس از ترخیص
تغذیه:
پس از کاهش تعداد تنفس برای نوزاد شما ابتدا از راه لوله و سپس از راه دهان تغذیه شروع می‌شود. پس از تحمل نوزاد و عدم استفراغ شیر، نوزاد ترخیص می‌گردد.
مراقبت:
- درمان نوزاد را به تعویق نیندازید. در صورتی که نوزاد از نظر پزشک جهت بررسی علل تاکی‌پنه نیاز مشاوره قلب و انجام اکو و… دارد، آن را پیگیری نمایید.
- درجه حرارت بدن نوزاد را تا حد امکان ثابت نگه دارید.
- در هنگام تعویض لباس و حمام دادن از سرد شدن نوزاد جلوگیری کنید. اگر نوزاد سرد شد باید فوراً او را گرم کنید. تغییرات سریع درجه هوا می‌تواند باعث تاکی‌پنه گذرای نوزاد شود.
- قبل از تماس با نوزاد شستن دست‌ها رعایت گردد و در صورتی که فرد دیگری از نوزاد مراقبت می‌کند این موضوع را به او گوشزد نمایید.
- در صورتی که دچار سرماخوردگی هستید از ماسک استفاده کنید و یا در صورت امکان از او فاصله بگیرید.
- از تماس افراد مبتلا به بیماری‌های عفونی و سرماخورده با نوزاد خود خودداری نمایید.
- نوزاد در معرض افراد سیگاری قرار نگیرد. اگر شما یا فرد دیگری در منزل سیگار می‌کشد زمان آن رسیده است تا سیگار را قطع کنید. نیکوتین موجود در سیگار برای نوزاد خطرناک است. از دکتر یا پرستار خود در مورد برنامه‌های ترک سیگار در جامعه سوال کنید.
زمان مراجعه بعدی:
چند روز بعد از ترخیص حتماً به پزشک متخصص نوزادتان جهت پیگیری درمان مراجعه کنید.
علائم هشدار
در صورت افزایش تعداد تنفس به همراه تو کشیدن قفسه سینه در زمان بازدم و کبودی اندام‌ها به پزشک یا اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید.
فهرست منابع
- Text book of Medical Physiology
- Nelson Text Book of Pediatric
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
- مجموعه کامل دروس پرستاری – انتشارات بشری
تاریخ آخرین ویرایش: 1 مرداد 1402