برداشت کامل روده بزرگ یا پروکتوکولکتومی – آموزش حین ترخیص
شما تحت عمل جراحی برای برداشتن روده بزرگ (Large intestine) قرار گرفتید. ممکن است مقعد (Anus) و راستروده (Rectum) نیز برداشته شده باشند. همچنین ممکن است برای شما ایلئوستومی (Ileostomy) انجام شده باشد.
این مطلب توضیح میدهد که پس از جراحی چه انتظاری باید داشته باشید و چگونه در منزل از خود مراقبت کنید.
زمانی که در بیمارستان بودید
در طول و پس از جراحی، مایعات از طریق سرم وریدی (Intravenous/IV fluids) به شما داده شد. همچنین ممکن است یک لوله از طریق بینی به معده شما گذاشته شده باشد. ممکن است آنتیبیوتیک دریافت کرده باشید.
آنچه در خانه باید انتظار داشته باشید
دستورهای جراح خود را برای مراقبت در منزل دنبال کنید.
اگر راستروده یا مقعد شما باقی مانده باشد، ممکن است همچنان احساس دفع داشته باشید. همچنین ممکن است در چند هفته اول نشت مدفوع یا مخاط داشته باشید.
اگر راستروده شما برداشته شده باشد، ممکن است بخیههای این ناحیه را احساس کنید. نشستن ممکن است باعث حساسیت و درد شود.
احتمالاً هنگام سرفه، عطسه یا حرکات ناگهانی دچار درد خواهید شد. این مشکل ممکن است چند هفته طول بکشد اما به مرور بهبود مییابد.
خودمراقبتی
فعالیت:
- ممکن است چندین هفته طول بکشد تا به فعالیتهای عادی خود بازگردید. از جراح خود بپرسید چه فعالیتهایی را نباید انجام دهید.
- با پیادهرویهای کوتاه شروع کنید.
- ورزش خود را بهآرامی افزایش دهید. به خود فشار زیاد نیاورید.
- جراح برای شما داروهای مسکن تجویز خواهد کرد.
اگر روزی ۳ تا ۴ بار داروی مسکن مصرف میکنید، آنها را در ساعتهای مشخص و منظم برای ۳ تا ۴ روز مصرف کنید. این کار باعث کنترل بهتر درد میشود.
زمانی که داروهای مسکن مخدر مصرف میکنید، رانندگی یا کار با ماشینآلات سنگین نکنید. این داروها میتوانند باعث خوابآلودگی و کندی واکنش شوند.
هنگام سرفه یا عطسه، یک بالش روی محل برش بگذارید تا درد کمتر شود.
از جراح خود بپرسید چه زمانی میتوانید مصرف داروهای قبلی خود را از سر بگیرید.
مراقبت از زخم
اگر منگنهها برداشته شده باشند، احتمالاً نوارهای استریاستریپ (Steri-Strips) روی محل برش قرار گرفتهاند. این نوارها خودبهخود جدا میشوند. اگر برش با بخیههای جذبی بسته شده باشد، ممکن است روی آن چسب مخصوص زده شده باشد. این چسب به مرور شل شده و خودبهخود جدا میشود یا میتوان آن را بعد از چند هفته برداشت.
از جراح خود بپرسید چه زمانی میتوانید دوش بگیرید یا در وان آب بنشینید.
- خیس شدن نوارها مشکلی ندارد، اما آنها را خیس نکنید یا نسایید.
- در سایر مواقع زخم را خشک نگه دارید.
- نوارها معمولاً پس از یک تا دو هفته خودبهخود جدا میشوند.
- اگر پانسمان دارید، جراح توضیح خواهد داد که هر چند وقت یکبار باید آن را عوض کنید و چه زمانی میتوانید پانسمان را کنار بگذارید.
هر روز با آب و صابون زخم خود را تمیز کنید و در حین این کار تغییرات آن را بررسی کنید.
زخم را بهآرامی خشک کنید؛ آن را نمالید.
قبل از استفاده از هر نوع لوسیون، کرم یا داروی گیاهی روی زخم، با جراح خود مشورت کنید.
لباسهای تنگی که روی زخم میسایند نپوشید. در صورت نیاز از گاز استریل نازک برای محافظت از زخم استفاده کنید.
اگر ایلئوستومی دارید، دستورهای مراقبتی جراح خود را دنبال کنید.
رژیم غذایی
- وعدههای کوچک و متعدد در طول روز بخورید. از مصرف ۳ وعده بزرگ خودداری کنید.
- وعدههای کوچک خود را با فاصله زمانی مناسب مصرف کنید.
- غذاهای جدید را بهآرامی وارد رژیم غذایی خود کنید.
- سعی کنید هر روز پروتئین مصرف کنید.
برخی غذاها ممکن است باعث ایجاد گاز، شل شدن مدفوع یا یبوست شوند. از غذاهایی که مشکلساز هستند پرهیز کنید.
اگر دچار حالت تهوع یا اسهال شدید، با جراح خود تماس بگیرید.
از جراح خود بپرسید روزانه چه مقدار مایعات باید بنوشید تا دچار کمآبی بدن نشوید.
بازگشت به کار
فقط زمانی به کار برگردید که احساس آمادگی داشته باشید. این توصیهها میتواند کمککننده باشد:
- ممکن است زمانی آماده باشید که بتوانید ۸ ساعت در خانه فعالیت کنید و صبح روز بعد همچنان حالتان خوب باشد.
- بهتر است ابتدا بهصورت نیمهوقت و با کار سبک شروع کنید.
- اگر کار شما سنگین است، جراح میتواند نامهای برای محدود کردن فعالیتهای کاریتان بنویسد.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید
در صورت بروز هر یک از موارد زیر با جراح خود تماس بگیرید:
- تب ۱۰۱ درجه فارنهایت (۳۸٫۳ درجه سانتیگراد) یا بالاتر، یا تب مقاوم به استامینوفن
- تورم شکم
- حالت تهوع یا استفراغ شدید و ناتوانی در نگه داشتن غذا
- نداشتن اجابت مزاج تا ۴ روز پس از ترخیص
- قطع ناگهانی اجابت مزاج پس از اینکه حرکات روده برقرار بوده است
- مدفوع سیاه یا قیری، یا وجود خون در مدفوع
- درد شکم رو به وخامت که با داروهای مسکن بهبود نمییابد
- توقف خروج مدفوع یا آب از کولوستومی برای یک تا دو روز
- تغییرات در محل برش مانند: باز شدن لبهها، ترشح یا خونریزی، قرمزی، گرمی، تورم یا تشدید درد
- تنگی نفس یا درد قفسه سینه
- تورم پاها یا درد در ساق پا
- افزایش ترشح از راستروده
- احساس سنگینی در ناحیه راستروده
منابع
Galandiuk S, Netz U, Morpurgo E, Tosato SM, Abu-Freha N, Ellis CT. Colon and rectum. In: Townsend CM Jr, Beauchamp RD, Evers BM, Mattox KL, eds. Sabiston Textbook of Surgery. 21st ed. St Louis, MO: Elsevier; 2022:chap 52.
Lee H, Fichera A, Fleshman JW. Surgical management of Crohn’s colitis. In: Cameron JL, Cameron AM, eds. Current Surgical Therapy. 14th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2023:194-199.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
