آﻣﻮزش خودمراقبتی بیماران در جراحی لوزه بزرگسالان
فهرست مطالب
Toggleبیمار/ همراه گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیهها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
ورم لوزه چیست؟
تونسیلیت یا ورم لوزه، به عفونت و التهاب لوزهها گفته میشود. اگر شما یا فرزندتان دچار ورم لوزهها شده باشید، لوزههایتان بزرگ میشود و شما ممکن است متوجه لکههای سفید رنگی روی آنها بشوید. گاهی اوقات، غده آدنوئید (لوزه سوم) که در قسمت خلف و بالای حلق قرار گرفته، نیز متورم میشود ـ اگرچه شما قادر به دیدن آن نیستید.
سایر علائم و نشانهها عبارتند از: گلودرد، بلع دشوار، خستگی، سردرد، تب، لرز و غدد لنفاوی بزرگ و دردناک در زیر فک و گردن.
معمولاً عمل جراحی برای برداشتن لوزهها یا احتمالاً غدد آدنوئید تنها زمانی در نظر گرفته میشود که ورم لوزهها در کار تنفس یا شنوایی اختلال ایجاد کرده باشد، راجعه و مکرر باشد، یا به آنتیبیوتیک پاسخ ندهد. آنتیبیوتیک مواردی از ورم لوزهها را درمان میکند که ناشی از عفونت باکتریایی باشند.

آموزش بدو ورود
- تمامی سوالات خود در مورد مراقبت از بیمارتان در منزل در طول بستری در بخش را از پرستار بپرسید.
- دستبند مشخصات جهت شناسایی شما میباشد، لذا خواهشمند است تا زمان ترخیص آن را در مچ دست خود نگه دارید و هنگام ترخیص توسط پرستار بخش از دست شما خارج خواهد شد در غیر این صورت به پرستار اطلاع دهید.
- بهداشت فردی خود را در طول بستری رعایت نموده و دستهای خود را مرتب بشویید.
- زبالههای عادی خود را در سطل زباله آبی رنگ رها کنید.
- وسایل مربوط به پانسمان و سرم شما زباله عفونی محسوب میشود و باید در سطل زباله زرد رها شود.
- در صورت نیاز به پرستار از زنگ احضار که بالای سر شما نصب گردیده است استفاده نمایید.
- نردههای کنار تخت را جهت جلوگیری از سقوط بالا نگه دارید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت (دارویی، غذایی) پرستار و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است نیاز باشد داروهای شما قطع شده و داروهای جدید جایگزین شود.
- مدارک قبلی خود را به همراه داشته باشید تا پزشک بتواند در مورد درمان شما تصمیم درست بگیرد.

آموزش حین بستری
رژیم غذایی و تغذیه:
- 5 تا 6 ساعت پس از عمل طبق توصیه پزشک و پرستار خود میتوانید بستنی بخورید و یا آب خنک بنوشید. در صورت بروز تهوع همچنان ناشتا بمانید.
- از خوردن آب پرتقال خودداری کنید، زیرا سبب سوزش گلو خواهد شد.
فعالیت:
پس از هوشیاری کامل با کمک پرستار میتوانید فعالیت خود را از سر بگیرید.

مراقبت:
- در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع دهید تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد شما انجام گیرد.
- بعد از عمل (جهت کاهش درد) میتوانید به حالت نیمه نشسته قرار گیرید. معمولا درد در طی 2 تا 3 روز برطرف خواهد شد.
- ممکن است تا مدتی حالت گیجی داشته باشید. این وضعیت به علت داروهای بیهوشی یا به علت خونریزی حین عمل است. حالت گیجی به تدریج بهبود مییابد. در صورت افزایش شدت گیجی به پزشک خود اطلاع دهید.
- بعد از عمل از صحبت کردن و سرفه اجتناب کنید.
- در صورت داشتن خونریزی و یا بلع خون و لخته 12 تا 24 ساعت اول بعد از عمل به پرستار اطلاع دهید.
- در هر عمل جراحی احتمال عفونت در محل عمل وجود دارد. در چند روز اول بعد از عمل جراحی، به بیمار آنتیبیوتیک تزریقی داده میشود تا احتمال عفونت بعد از عمل جراحی کاهش پیدا کند.

آموزش پس از ترخیص
رژیم غذایی و تغذیه:
- نوشیدن مایعات کافی پس از جراحی لوزه بسیار مهم است؛ چون فرایند التیام را تسریع میکند، خطر خونریزی را کاهش میدهد و از کم شدن آب بدن جلوگیری میکند.
- پس از جراحی لوزه باید تا چند روز رژیم غذایی مایع یا غذاهای نرم میل کنید. توصیه میشود غذاهای بدون ادویه و نرم مانند ژله، پوره سیب، بستنی میل کنید. خوردن غذاهای داغ، تند و تیز مانند چیپس به ناحیه لوزهها آسیب میزند.
- خوراکیها و مایعات خنک گلو را تسکین میدهد.
- بستنی یخی و نوشیدنیهای سرد مانند آب، آب انگور یا سیب و نوشیدنی غیرالکلی بنوشید.
- آب پرتقال یا آب گریپفروت میل نکنید، چون مرکبات گلو را تحریک میکند.
- پس از آن که توانستید غذاهای نرم را به راحتی بخورید، میتوانید خوردن غذاهای جامد را نیز به آهستگی شروع کنید.
- در صورت وجود خلط و مخاط غلیظ در گلو از خوردن شیر و لبنیات پرهیز کنید؛ چون این مواد باعث سرفه کردن و در نتیجه آسیب دیدن ناحیههای جراحی میشود.
فعالیت:
- تا یک هفته پس از جراحی استراحت کنید و فعالیتهای خود را محدود کنید. بهبودی کامل دو تا سه هفته طول میکشد.
- پس از یک هفته استراحت میتوانید ورزشهای سبک را شروع کنید، اما انجام دادن ورزشهای سنگین و ورزشهایی که به گلو یا بخش فوقانی بدن فشار وارد میکند، مجاز نیست.

مراقبت:
- درد در هفته اول در گلو و گوشها احساس میشود.
- پزشک برای کاهش یا تسکین درد مُسکن تجویز میکند. اگر غذا خوردن دردناک است، مُسکن را قبل از شروع غذا مصرف کنید.
- در خانه از یک دستگاه بخور سرد استفاده کنید تا هوا را مرطوب کند و گلو را تسکین دهد.
- روز عمل یا فردای عمل، ممکن است مدفوع بیمار سیاه رنگ باشد و یا استفراغ بیمار به رنگ قهوهای تیره باشد. این به علت خونی است که حین عمل قورت داده است.
- ممکن است که شخص تا مدتی دچار تغییر صدا شود که معمولا بعد از سه الی چهار ماه و رعایت مراقبتهای بعداز عمل صدای شخص به حالت عادی برمیگردد.
- تا دو روز پس از عمل ممکن است درجه حرارت بدن کمی بالا برود که ناشی از کم بودن مصرف مایعات و غذا است. در صورت ادامه تب در روز سوم با پزشک یا بیمارستان تماس بگیرید.
- بهبودی حدود دو هفته طول میکشد. در این مدت مرطوب نگه داشتن گلو مهم است.
- وجود لایههای سفید رنگ روی محل جراحی، نشانه روند بهبودی محل جراحی میباشد و نشانه عفونت نیست.
- در طی بهبودی بعد از عمل، بوی بد دهان طبیعی است.
- حس چشایی برخی افراد بعد از عمل جراحی لوزهها تغییر میکند، ولی این وضعیت معمولا فقط چند هفته طول میکشد.
- خونریزی خفیف تا 10 روز پس از عمل در اثر ریزش لایهها طبیعی است.
- بعد از جراحی لوزهها، مشاهده لکههای خون در بزاق و ترشحات بینی و یا خون دماغ شدن طبیعی است. مکیدن یخ و خوردن بستنی به رفع این مشکلات کمک میکند، اما اگر مقدار خون زیاد بود و یا خونریزی بیش از 5 دقیقه ادامه داشت، با پزشک خود تماس بگیرید.
- ابتلا به سرماخوردگی یا حساسیت را به پزشک اطلاع دهید تا داروی لازم تجویز شود.
با رعایت توصیههای زیر میتوانید از خونریزی جلوگیری کنید یا احتمال خونریزی لوزهها را کاهش دهید:
- سیگار نکشید و تا زمان التیام نیافتن گلو به مکانهای پر از دود سیگار نروید. سیگار باعث شروع خونریزی شدید میشود.
- کیسه یخ خرد شده در حوله بپیچید و آن را روی گلو قرار دهید.
- هنگام استحمام یا شستن صورت از آب بسیار داغ استفاده نکنید.
- به شدت مسواک نزنید یا غرغره نکنید. دندانها را به آرامی مسواک بزنید و دهان را با احتیاط شستشو دهید.
- از فین کردن خودداری کنید چون باعث تحریک گلو میشود.
- روزانه با سرم شست و شو دهان را بشویید.
- هنگام سرفه یا عطسه شدید بینی خود را نگیرید، با دهان باز و به صورت آرام سرفه کنید.
- از صاف کردن گلو و سرفه مکرر تا چند روز پس از عمل خودداری کنید.
دارو:
- در صورت تجویز آنتیبیوتیک، طبق دستور پزشک یک دوره کامل آن را در فواصل معین مصرف کنید.
- مُسکن را طبق تجویز پزشک مصرف نمائید. جهت تسکین درد بعد از عمل جراحی فقط از استامینوفن استفاده نمائید. به هیچوجه از آسپرین، بروفن و دیکلوفناک استفاده نشود.

زمان مراجعه بعدی:
یک هفته پس از ترخیص جهت ویزیت به پزشک معالج مراجعه نمائید.
علائم هشدار
در صورت داشتن هر کدام از علائم زیر به پزشک یا اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید.
- گلو درد شدید یا گوش دردی که به مرور بدتر میشود
- تب بالا
- قرمز یا متورم شدن گردن و صورت به مرور زمان
- خارش یا حساسیت پوستی
- احساس ضعف، سرگیجه یا از حال رفتن هنگام نشستن یا ایستادن
- ناتوانی در نوشیدن مایعات یا دفع ادرار اندک
- دشوار شدن بلع یا تنفس
فهرست منابع
- Sabiston Text book of Surgery/Saunders
- Ear , Nose and Throat Disease with head & Neck Surgery / Behrbohn , Kaschke , Nawaka , Swift / 3 rd / Thieme
- Schwartz Principles of Surgery
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
- مجموعه کامل دروس پرستاری – انتشارات بشری
تاریخ آخرین ویرایش: 25 تیر 1402