پیچخوردگی بیضه (Testicular Torsion) چیست؟
پیچخوردگی بیضه زمانی رخ میدهد که بیضهها بچرخند و طناب اسپرماتیک (Spermatic cord) دچار پیچخوردگی شود. طناب اسپرماتیک بیضهها را در کیسهٔ بیضه (Scrotum) نگه میدارد و از آنها حمایت میکند.
وقتی این طناب میپیچد، جریان خون به بیضه قطع میشود. اگر این مشکل سریع درمان نشود، بیضه ممکن است از بین برود و نیاز به برداشتن داشته باشد. همچنین میتواند بهقدری آسیب ببیند که دیگر بهطور طبیعی عمل نکند.
این وضعیت ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما در نوزادان، نوجوانان و مردان مسن شایعتر است.
علائم پیچخوردگی بیضه
- درد شدید و ناگهانی در بیضهها یا کیسهٔ بیضه. این درد ممکن است پس از وارد شدن ضربه به بیضه ایجاد شود.
- تورم یک بیضه که ممکن است به نظر برسد در کیسهٔ بیضه بالاتر از بیضهٔ دیگر قرار گرفته است.
- تهوع، استفراغ، سرگیجه یا وجود خون در مایع منی.
علل پیچخوردگی بیضه
برخی مردان به دلیل تغییرات آناتومیک بدنشان بیشتر مستعد این وضعیت هستند.
این مشکل میتواند پس از فعالیت ورزشی شدید یا آسیبی که باعث تورم در ناحیهٔ بیضه میشود، رخ دهد.
با این حال، گاهی علت مشخصی برای آن پیدا نمیشود.
تشخیص پیچخوردگی بیضه
پیچخوردگی بیضه یک اورژانس پزشکی است.
اگر شما یا فرزندتان علائم دارید، باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
پزشک برای تشخیص:
- معاینهٔ فیزیکی انجام میدهد.
- ممکن است آزمایش ادرار یا سونوگرافی کیسهٔ بیضه درخواست کند.
حتماً به پزشک اطلاع دهید که درد چه زمانی شروع شده و شدت و نوع آن چگونه است.
پیشگیری یا اجتناب از پیچخوردگی بیضه
در بسیاری از موارد، علت مشخص نیست و بنابراین نمیتوان از آن جلوگیری کرد.
اما همیشه باید مراقب باشید تا به کیسهٔ بیضه آسیب وارد نشود.
درمان پیچخوردگی بیضه
در بیشتر موارد، نیاز به جراحی فوری است.
در طول جراحی:
- پزشک طناب اسپرماتیک را باز میکند تا جریان خون به بیضه برگردد.
- معمولاً بیضهها را در جای خود ثابت میکند تا در آینده دوباره دچار پیچخوردگی نشوند. به این روش اورکیوپکسی (Orchiopexy) گفته میشود.
نکته مهم:
بهترین زمان درمان تا ۶ ساعت پس از شروع علائم است.
این بازه زمانی بهترین شانس را برای نجات بیضه فراهم میکند.
اگر دیرتر مراجعه شود، ممکن است بیضه بهطور دائم آسیب ببیند و نیاز به برداشتن داشته باشد.
زندگی با پیچخوردگی بیضه
- اگر شما یا فرزندتان درد در کیسهٔ بیضه دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- اگر جراحی انجام دادهاید، تمام دستورات پس از عمل را دقیقاً طبق توصیهٔ پزشک رعایت کنید.
پرسشهایی که باید از پزشک بپرسید
- آیا تورم کیسهٔ بیضه به دلیل پیچخوردگی بیضه است؟
- آیا نیاز به جراحی دارم؟
- دورهٔ بهبودی پس از جراحی چقدر طول میکشد؟
- بعد از جراحی چه کارهایی میتوانم برای راحتی بیشتر انجام دهم؟
- آیا بعد از جراحی میتوانم صاحب فرزند شوم؟
- آیا زندگی جنسیام پس از جراحی طبیعی خواهد بود؟
- اگر یکبار دچار پیچخوردگی بیضه شوم، آیا احتمال دارد دوباره رخ دهد؟
Resources/منابع
MedlinePlus: Testicular Torsion
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد با پزشک معالج مشورت شود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
