جراحی ستون فقرات – آموزش حین ترخیص
شما برای جراحی ستون فقرات در بیمارستان بستری بودید. احتمالاً مشکلی در یک یا چند دیسک (Disk) یا استخوانهای ستون فقرات داشتید. دیسک یک قطعه از غضروف (Cartilage) است که بین استخوانهای ستون فقرات (مهرهها/Vertebrae) قرار گرفته و بهعنوان بالشتک عمل میکند.
اکنون که به خانه بازمیگردید، دستورهای جراح خود را در مورد مراقبتهای لازم در دوره بهبودی دنبال کنید.
زمانی که در بیمارستان بودید
ممکن است یکی از این جراحیها را انجام داده باشید:
- دیسکتومی (Diskectomy): جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از یک دیسک.
- فورامینوتومی (Foraminotomy): جراحی برای گشاد کردن منفذی در ستون فقرات که ریشههای عصبی از آن خارج میشوند.
- لامینکتومی (Laminectomy): جراحی برای برداشتن لامینا (دو استخوان کوچک که یک مهره را تشکیل میدهند) یا خارهای استخوانی در پشت، بهمنظور کاهش فشار از روی اعصاب نخاعی یا ستون فقرات.
- جوشخوردن ستون فقرات (Spinal fusion): جوشدادن دو استخوان در پشت برای اصلاح مشکلات ستون فقرات.
آنچه در خانه باید انتظار داشته باشید
بهبودی پس از دیسکتومی معمولاً سریع است.
پس از دیسکتومی یا فورامینوتومی، ممکن است همچنان احساس درد، بیحسی یا ضعف در مسیر عصبی که تحت فشار بوده داشته باشید. این علائم معمولاً طی چند هفته بهتر میشوند.
بهبودی پس از لامینکتومی و جراحی فیوژن طولانیتر است. شما نمیتوانید به این زودی به فعالیتهای عادی بازگردید. حداقل ۳ تا ۴ ماه طول میکشد تا استخوانها بهخوبی جوش بخورند و روند ترمیم ممکن است دستکم یک سال ادامه یابد.
اگر فیوژن انجام دادهاید، احتمالاً در صورت جوان و سالم بودن و داشتن شغل غیرسخت، ۴ تا ۶ هفته از کار مرخص خواهید بود. اما برای افراد مسنتر یا کسانی که جراحی گستردهتری داشتهاند، بازگشت به کار ممکن است ۴ تا ۶ ماه طول بکشد.
مدت بهبودی همچنین بستگی به شدت بیماری شما پیش از جراحی دارد.
مراقبت از زخم
بانداژ (یا چسب) شما ممکن است طی ۷ تا ۱۰ روز بیفتد. اگر نیفتاد، میتوانید در صورت اجازه جراح آن را خودتان بردارید.
ممکن است اطراف برش دچار بیحسی یا درد شود و کمی قرمز به نظر برسد. هر روز برش را بررسی کنید تا ببینید آیا:
- قرمزتر یا متورمتر شده است.
- مایع از زخم خارج میشود.
- داغ شده است.
- شروع به باز شدن کرده است.
اگر هر یک از این موارد اتفاق افتاد، با جراح خود تماس بگیرید. همچنین اگر سردردی دارید که با داروهای معمولی بهتر نمیشود، با جراح تماس بگیرید.
از جراح خود بپرسید چه زمانی میتوانید دوباره حمام کنید. ممکن است به شما توصیه شود:
- مطمئن شوید حمام ایمن است.
- برش را طی ۵ تا ۷ روز اول خشک نگه دارید.
- بار اول حمام کردن، یک نفر به شما کمک کند.
- برش را با پلاستیک بپوشانید.
- نگذارید آب دوش مستقیماً روی برش بریزد.
پس از جراحی ستون فقرات، سیگار نکشید و از محصولات دخانی استفاده نکنید. اجتناب از دخانیات بهویژه در صورت داشتن فیوژن یا پیوند استخوان اهمیت بیشتری دارد، زیرا دخانیات روند ترمیم را کند میکنند.
فعالیت
باید روش انجام بعضی کارها را تغییر دهید. سعی نکنید بیش از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پشت سر هم بنشینید. در هر وضعیتی که باعث کمردرد نمیشود بخوابید. جراح شما خواهد گفت چه زمانی میتوانید فعالیت جنسی را از سر بگیرید.
ممکن است برای حمایت از کمر برای شما بریس یا کرست تجویز شود:
- هنگام نشستن یا راه رفتن و طبق دستور جراح از بریس استفاده کنید.
- هنگام نشستن کوتاهمدت روی لبه تخت یا رفتن به دستشویی در شب نیازی به بریس ندارید.
از خمشدن در کمر خودداری کنید. بهجای آن، زانوهایتان را خم کرده و برای برداشتن چیزی بنشینید. هیچچیز سنگینتر از حدود ۱۰ پوند یا ۴.۵ کیلوگرم (معادل حدود ۱ گالن یا ۴ لیتر شیر) بلند یا حمل نکنید. این یعنی نباید سبد لباس، کیسه خرید یا کودکان کوچک را بلند کنید. همچنین تا زمانی که فیوژن شما ترمیم نشده، از بلند کردن اجسام بالای سر خود خودداری کنید.
سایر فعالیتها:
- در دو هفته اول فقط پیادهرویهای کوتاه انجام دهید. سپس بهتدریج فاصله پیادهروی را بیشتر کنید.
- در ۱ تا ۲ هفته اول، اگر درد یا ناراحتی زیادی ایجاد نمیکند، روزی یک بار از پله بالا یا پایین بروید.
- تا زمانی که جراح شما اجازه نداده، شنا، گلف، دویدن یا سایر فعالیتهای سنگین را شروع نکنید. همچنین از جاروبرقی کشیدن یا نظافت سنگین منزل پرهیز کنید.
ممکن است جراح شما فیزیوتراپی تجویز کند تا یاد بگیرید چگونه حرکات و فعالیتها را بهگونهای انجام دهید که از درد جلوگیری کرده و کمرتان در وضعیت ایمن بماند. این آموزشها میتواند شامل موارد زیر باشد:
- برخاستن ایمن از تخت یا صندلی.
- پوشیدن و درآوردن لباس.
- حفظ ایمنی کمر هنگام سایر فعالیتها، از جمله بلندکردن و حمل وسایل.
- انجام تمرینهایی برای تقویت عضلات کمر و شکم بهمنظور حفظ ثبات و ایمنی کمر.
جراح و فیزیوتراپیست به شما کمک میکنند تصمیم بگیرید چه زمانی میتوانید به شغل قبلی خود بازگردید.
رانندگی یا سوار شدن در خودرو
- در دو هفته اول پس از جراحی رانندگی نکنید. پس از ۲ هفته، فقط در صورت تأیید جراح، سفرهای کوتاه انجام دهید.
- فقط برای مسافتهای کوتاه بهعنوان مسافر در خودرو باشید. اگر مسیر بازگشت به خانه طولانی است، هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه توقف کرده و کمی حرکات کششی انجام دهید.
مدیریت درد
جراح برای شما داروی مسکن تجویز خواهد کرد. نسخه را هنگام بازگشت به خانه بگیرید تا دارو در دسترس داشته باشید. دارو را قبل از اینکه درد شدید شود مصرف کنید. اگر قصد انجام فعالیتی دارید، حدود نیم ساعت پیش از شروع آن دارو را مصرف کنید.
زمان تماس با پزشک
در صورت بروز هر یک از موارد زیر با جراح تماس بگیرید:
- لرز یا تب ۳۸.۳ درجه سانتیگراد (۱۰۱°F) یا بالاتر.
- افزایش درد در محل جراحی.
- ترشح از زخم یا ترشح سبز یا زردرنگ.
- از دست دادن حس یا تغییر در احساس در بازوها (در صورت جراحی گردن) یا پاها و کف پا (در صورت جراحی کمر).
- درد قفسه سینه، تنگینفس.
- تورم.
- درد ساق پا.
- تشدید کمردردی که با استراحت و دارو بهتر نمیشود.
- مشکل در ادرار کردن یا کنترل حرکات روده.
- سردرد شدید که با داروهای معمولی کنترل نمیشود.
منابع
Gardocki RJ. Anatomic approaches to the spine. In: Azar FM, Beaty JH, eds. Campbell’s Operative Orthopaedics. 14th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2021:chap 37.
Li Y, Ling MZ, Wang MY. Perioperative management protocols: enhanced recovery after surgery. In: Steinmetz MP, Berven SH, Benzel EC, eds. Benzel’s Spine Surgery. 5th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2022:chap 79.
Matys T, Sheikh-Bahaei N, Gillard JH. Postoperative spine. In: Adam A, Dixon AK, Gillard JH, Schaefer-Prokop CM, eds. Grainger & Allison’s Diagnostic Radiology. 7th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2021:chap 51.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
