برداشت روده باریک (Small bowel resection) – آموزش حین ترخیص
شما تحت عمل جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از روده باریک (Small intestine) خود قرار گرفتید. ممکن است همچنین برایتان ایلئوستومی (Ileostomy) انجام شده باشد.
زمانی که در بیمارستان بودید
در طول و پس از جراحی، شما مایعات وریدی (Intravenous/IV fluids) دریافت کردید. همچنین ممکن است لولهای از طریق بینی به معده شما گذاشته شده باشد. احتمال دارد آنتیبیوتیک نیز دریافت کرده باشید.
آنچه باید در منزل انتظار داشته باشید
ممکن است پس از بازگشت به خانه با مشکلات زیر مواجه شوید:
- درد هنگام سرفه، عطسه یا حرکات ناگهانی. این درد ممکن است چند هفته ادامه یابد.
- مدفوع چرب یا بدبو یا اسهال، اگر بخش بزرگی از روده باریک شما برداشته شده باشد.
- مشکلات مربوط به ایلئوستومی.
مراقبت از خود
دستورهای جراح خود را دربارهٔ مراقبت در منزل دنبال کنید.
فعالیت
- ممکن است چندین هفته طول بکشد تا به فعالیتهای طبیعی خود بازگردید. از جراح خود بپرسید آیا فعالیتهایی وجود دارد که نباید انجام دهید.
- با پیادهرویهای کوتاه شروع کنید.
- فعالیت خود را بهآرامی افزایش دهید و به خود فشار نیاورید.
- جراح شما داروهای مسکن برای مصرف در منزل تجویز کرده است.
اگر داروهای مسکن را ۳ یا ۴ بار در روز مصرف میکنید، آنها را هر روز در همان زمانها و بهمدت ۳ تا ۴ روز مصرف کنید تا درد بهتر کنترل شود. از جراح خود بپرسید آیا میتوانید برای کاهش درد و جلوگیری از مصرف داروهای مخدر از استامینوفن (Acetaminophen) یا ایبوپروفن (Ibuprofen) استفاده کنید.
- هنگام مصرف داروهای مسکن مخدر، رانندگی یا استفاده از ماشینآلات سنگین ممنوع است. این داروها ممکن است باعث خوابآلودگی و کاهش سرعت واکنش شوند.
- هنگام سرفه یا عطسه، بالشتی روی محل برش خود فشار دهید تا درد کمتر شود.
از جراح خود بپرسید چه زمانی میتوانید دوباره داروهای معمول خود را پس از عمل مصرف کنید.
مراقبت از زخم
اگر منگنهها (Staples) از روی زخم برداشته شدهاند، احتمالاً روی محل برش شما نوارهای استری (Steri-Strips)، یعنی نوارهای چسبی باریکی قرار دادهاند. این نوارها خودبهخود میافتند. اگر بخیهٔ جذبی (Dissolving suture) استفاده شده باشد، ممکن است روی محل برش چسب جراحی زده شده باشد که خودبهخود شل شده و میافتد، یا میتوان آن را پس از چند هفته جدا کرد.
از جراح خود بپرسید چه زمانی میتوانید دوش بگیرید یا در وان بنشینید.
- اگر نوارهای چسبی خیس شدند اشکالی ندارد، اما نباید خیسانده یا ساییده شوند.
- در سایر زمانها محل زخم را خشک نگه دارید.
- نوارها معمولاً پس از یک تا دو هفته خودبهخود میافتند.
- اگر روی زخم پانسمان دارید، طبق دستور جراح، زمان تعویض و توقف استفاده از آن را رعایت کنید.
دستورالعمل شستوشوی روزانهٔ زخم را با آب و صابون دنبال کنید و هنگام انجام این کار، به دقت زخم را از نظر تغییرات بررسی نمایید.
- زخم را با ضربهٔ آرام خشک کنید، نه با مالیدن.
- قبل از استفاده از هرگونه لوسیون، کرم یا داروی گیاهی روی زخم، از جراح خود بپرسید.
- از پوشیدن لباسهای تنگ که به زخم میمالند خودداری کنید. در صورت نیاز، میتوانید از گاز استریل نازک روی زخم استفاده کنید.
اگر ایلئوستومی دارید، از دستورالعمل مراقبتی جراح خود پیروی کنید.
رژیم غذایی
غذا را در وعدههای کوچک و چندبار در روز مصرف کنید. از خوردن سه وعدهٔ بزرگ پرهیز نمایید. باید:
- وعدههای کوچک خود را با فاصله مصرف کنید.
- غذاهای جدید را بهآرامی به رژیم خود بازگردانید.
- روزانه پروتئین مصرف کنید.
برخی از غذاها ممکن است باعث نفخ، شل شدن مدفوع یا یبوست شوند. از غذاهایی که باعث ناراحتی شما میشوند پرهیز کنید.
اگر دچار تهوع یا اسهال شدید، با جراح خود تماس بگیرید.
اگر دچار یبوست شدید:
- سعی کنید بیشتر راه بروید. فعالیت بیشتر به حرکات روده کمک میکند.
- اگر ممکن است، مصرف داروهای مسکن را کاهش دهید، زیرا ممکن است باعث یبوست شوند.
- در صورت تأیید جراح، میتوانید از نرمکنندههای مدفوع استفاده کنید.
- از جراح خود بپرسید آیا میتوانید از شیر منیزی (Milk of magnesia) یا منیزیوم سیترات (Magnesium citrate) استفاده کنید. بدون مشورت جراح، هیچ ملین (Laxative) مصرف نکنید.
- از جراح بپرسید آیا مجاز هستید غذاهای پرفیبر مصرف کنید یا از فیبرهای بدون نسخه مانند پسیلیوم (Psyllium) استفاده نمایید.
اگر در مورد ایلئوستومی و رژیم غذایی سؤالی دارید، با جراح خود مشورت کنید.
بازگشت به کار
فقط زمانی به کار بازگردید که احساس آمادگی دارید. نکات زیر ممکن است کمککننده باشند:
- زمانی آماده هستید که بتوانید ۸ ساعت در خانه فعالیت داشته باشید و صبح روز بعد هنوز احساس خوبی داشته باشید.
- در ابتدا میتوانید بهصورت پارهوقت و با کار سبک بازگردید.
- اگر کار سنگین انجام میدهید، جراح میتواند نامهای برای محدودیت فعالیت کاری شما بنویسد.
زمانی که باید با پزشک تماس بگیرید
در صورت وجود هر یک از موارد زیر با جراح خود تماس بگیرید:
- تب ۳۸٫۳°سانتیگراد (°۱۰۱ فارنهایت) یا بیشتر، یا تب مداومی که با استامینوفن (Acetaminophen) پایین نمیآید.
- تورم شکم.
- حالت تهوع یا استفراغ شدید.
- نداشتن اجابت مزاج تا ۴ روز پس از ترخیص.
- توقف ناگهانی حرکات روده پس از چند روز فعالیت طبیعی.
- مدفوع سیاه یا قیری یا وجود خون در مدفوع.
- درد شکم رو به افزایش که با داروهای مسکن بهبود نمییابد.
- توقف عملکرد ایلئوستومی بهمدت یک تا دو روز.
- تغییرات در محل برش مانند: جدا شدن لبههای زخم، ترشح یا خونریزی، قرمزی، گرمی، تورم یا درد بیشتر.
- تنگی نفس یا درد قفسهٔ سینه.
- تورم پاها یا درد در ساقها.
Resources/منابع
Gan T, Evers BM. Small intestine. In: Townsend CM Jr, Beauchamp RD, Evers BM, Mattox KL, eds. Sabiston Textbook of Surgery. 21st ed. St Louis, MO: Elsevier; 2022:chap 50.
Paranjape C, Velmahos G. Management of small bowel obstruction. In: Cameron JL, Cameron AM, eds. Current Surgical Therapy. 14th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2023:129-134.
Ricci JP, Talamini MA. Management of Crohn’s disease of the small bowel. In: Cameron JL, Cameron AM, eds. Current Surgical Therapy. 14th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2023:134-137.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژهٔ خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
