آﻣﻮزش خودمراقبتی بیماران در رینوپلاستی
بیمار/ همراه گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیه‌ها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
آموزش بدو ورود
- تمامی سوالات خود در مورد مراقبت از بیمارتان در منزل در طول بستری در بخش را از پرستار بپرسید.
- دستبند مشخصات جهت شناسایی شما می‌باشد، لذا خواهشمند است تا زمان ترخیص آن را در مچ دست خود نگه دارید و هنگام ترخیص توسط پرستار بخش از دست شما خارج خواهد شد در غیر این صورت به پرستار اطلاع دهید.
- بهداشت فردی خود را در طول بستری رعایت نموده و دست‌های خود را مرتب بشویید.
- زباله‌های عادی خود را در سطل زباله آبی رنگ رها کنید.
- وسایل مربوط به پانسمان و سرم شما زباله عفونی محسوب می‌شود و باید در سطل زباله زرد رها شود.
- در صورت نیاز به پرستار از زنگ احضار که بالای سر شما نصب گردیده است استفاده نمایید.
- نرده‌های کنار تخت را جهت جلوگیری از سقوط بالا نگه دارید.
- هر گونه آرایش و لاک ناخن را پاک نمایید.
- قبل از رفتن به اتاق عمل زیور آلات، اجسام فلزی، گیره سر، دندان مصنوعی و غیره را خارج کنید و در صورت داشتن پروتز دائم به پرستار بخش اطلاع دهید.
- قبل از انتقال به اتاق عمل، کلیه لباس‌ها (لباس زیر، جوراب و…) را در آورید و لباس مخصوص اتاق عمل بپوشید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت (دارویی، غذایی) پرستار و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- گرافی‌ها و مدارک قبل از عمل را به همراه داشته باشید.
آموزش حین بستری
رژیم غذایی:
- بعد از عمل جراحی و پس از هوشیار شدن و با نظر پزشک و همچنین در صورت نداشتن حالت تهوع، رژیم مایعات خنک را شروع کنید.
- در صورتی که حالت تهوع و استفراغ داشتید از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید.
- در صورت توانایی مصرف مایعات می‌توانید روز بعد از رژیم غذایی معمولی استفاده نمایید.
فعالیت:
به علت وجود سرگیجه در روزهای پس از عمل فعالیت‌های خود را محدود کنید و استراحت نسبی داشته باشید و برای خروج از بستر، ابتدا مدتی در لبه تخت نشسته و پاها را آویزان نمایید، در صورت نداشتن سرگیجه، تاری دید و… باکمک تیم مراقبتی راه بروید.
مراقبت:
- در صورت بروز سرگیجه و تهوع یا استفراغ مکرر پرستار بخش را مطلع سازید.
- در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع دهید تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد شما را انجام دهد.
- در صورت خونریزی از محل عمل جراحی و خیس شدن پانسمان به پرستاران بخش اطلاع دهید.
- از دستکاری سرم‌ها و رابط‌های متصل به خود خودداری کنید.
- در ساعت‌های ابتدایی پس از جراحی خونریزی جزئی به صورتِ نشت خون از کنار پانسمان بینی امری طبیعی است و به هیچ‌وجه نگران‌کننده نیست. در این شرایط شما می‌توانید با دستمال کاغذی مرطوب صورت خود را تمیز کنید.
- گاهی در ساعات نخستین پس از به هوش آمدن، بیمار احساس گلو درد می‌کند که ممکن است به دلیل تأثیر به جا مانده از لوله‌های داخل گلو حین بیهوشی باشد.
آموزش پس از ترخیص
رژیم غذایی:
- تا چند روز اول مصرف مایعات و غذاهای نرم که نیاز به جویدن زیاد ندارند (آبمیوه‌های طبیعی، انواع سوپ‌ها و شیر برنج) برای شما بهتر است.
- اگر حرکت شما محدود باشد (نتوانستید زیاد حرکت کنید) برای جلوگیری از یبوست، غذاهای فیبردار مصرف کنید. (میوه‌های نرم مانند هلو، توت، خرمالو، انجیر، سیب و پرتغال. سبزیجات پخته شده مانند هویج و نان غلات نیز به تامین فیبر بدن شما کمک می‌کنند)
- خوردن مواد غذایی که به بهبود سریعتر زخم کمک می‌کند. (ویتامین C و A و پروتئین)
- غذاهای تند، فلفل‌دار و ادویه‌دار مصرف نکنید. (غذاهایی که به آن حساسیت دارید و یا باعث عطسه و سرفه شما می‌شوند)
فعالیت:
- تا یک هفته استراحت نسبی داشته باشید.
- از روز سوم به بعد کارهای سبک مثل کارهای سبک منزل، کارهای اداری، کار با کامپیوتر و… بلامانع است.
- انجام ورزش‌های سبک 2 هفته بعد از عمل. (پیاده‌روی و ایروبیک)
- ورزش‌هایی که به بالا تنه فشار آورده و یا باعث نفس نفس زدن می‌شود بهتر است 40 روز بعد از عمل دنبال شود.
- حداقل تا شش هفته از فعالیت شدید نظیر بلند کردن اجسام سنگین و حرکات شدید ورزشی خودداری نمایید.
- بهتر است تا یک هفته در هنگام خوابیدن نیم تنه خود را بالاتر از پاها قرار دهید تا ورم کمتری در ناحیه صورت شما ایجاد شود. می‌توانید با گذاشتن بالش‌هایی در زیر پا شیبی حدود 30 درجه ایجاد کنید. نشستن یا ایستادن در روز اول نه تنها مانعی ندارد بلکه بهتر از دراز کشیدن است.
- شنا و دیگر ورزش‌های مربوط به آب تا دو ماه نباید انجام شود.
- تا چند هفته سر خود را خم نکنید و رو به پایین نگه ندارید.
- در هفته‌های اول از خندیدن، حرف زدن زیاد و حرکات اضافه صورت خودداری نمایید.
- از مسواک نرم استفاده کنید و هنگام مسواک زدن مواظب باشید لب بالایی زیاد تکان نخورد.
- با دهان باز عطسه کنید.
- استفاده از اسپری و عطر را تا یکی دو هفته کمتر کنید. (باعث عطسه و حساسیت می‌شوند)
- از فین کردن و تخلیه ترشحات بینی با فشار خودداری نمایید.
- از قرار گرفتن در معرض آفتاب یا لامپ‌های پُر نور پرهیز کنید. گرما می‌تواند باعث تورم شود. صورت خود را مستقیم مقابل گرما قرار ندهید. (زیر نور آفتاب، هنگام استفاده از سشوار، غذا پختن و…)
- برای حداقل 14-10 روز از مکالمه تلفنی طولانی یا فعالیّت اجتماعی بیش از حد بپرهیزید.
- به مدت ۲ ماه از عینک آفتابی یا طبی استفاده نکنید. در صورت نیاز می‌توانید از لنز استفاده کنید. لنز را می‌توانید پس از 2 یا 3 روز بعد از عمل به کار برید.
- از کشیدن سیگار به مدت دو ماه اجتناب و از مجاورت با افراد سیگاری بپرهیزید.
- از هر گونه خاراندن بینی با دست یا دستمال پرهیز شود.
- پس از اینکه پزشک اسپلینت گچی روی بینی شما را برمی‌دارد، پوست روی بینی خود را می‌توانید با صابون ملایم یا محلول تمیز کنید. این کار را با ملایمت انجام دهید.
- شک نکنید، اگر در مورد نکته‌ای که فکر می‌کنید مهم است و نگران هستید حتماً با پزشک تماس بگیرید.
- به مدّت 1 هفته لباس‌هایی بپوشید که از جلو یا عقب بسته شوند. از پوشیدن پولیور، تی‌شرت‌های تنگ و پیراهن‌های یقه اسکی خودداری کنید.
- اگر پس از برداشتن پانسمان، بینی، چشم‌ها و لب فوقانی دچار تورم و تغییر رنگ شده‌اند نگران نباشید. این موارد معمولا در عرض 2 یا 3 هفته و در بعضی از بیماران ممکن است رفع کامل تورم به 6 ماه زمان نیاز داشته باشد.
- سر درد تا چند هفته طبیعی است. از مُسکن‌های تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید.
- آنتی‌بیوتیک‌ها را به طور کامل مصرف نمائید.
- در زمان تعیین شده توسط پزشک جهت برداشتن پانسمان مراجعه نمایید.
مراقبت‌های بعد از عمل جراحی:
- بسته به نظر پزشک ممکن است تامپون‌های داخل بینی خارج گردد و نحوه شست‌و‌‌شوی روزانه با سرم شست‌و‌شو به شما آموزش داده شود.
- از خیس شدن پانسمان بعد از مرخص شدن جلوگیری کنید.
- در صورت شل شدن پانسمان بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
- اسپلینت گچی و چسب روی بینی تا حدود یک هفته پس از عمل باقی می‌مانند و در مطب برداشته می‌شود. به آن آسیب نزنید و آن را خشک نگه دارید.
- در صورت نیاز به پاک نمودن ترشحات بینی شما می‌توانید روزانه و در چند نوبت محلول سرم نمکی نرمال را با استفاده از سرنگ 50 سی‌سی بدون سوزن در بینی خود بریزید تا بدون آنکه چسب‌ها خیس شوند، مقداری از ترشحات بینی نرم و خارج شود و با ملایمت با دستمال کاغذی یا پارچه‌ای تمیز بینی خود را تمیز کنید. تا وقتی به شما گفته نشده است از فین کردن بپرهیزید.
- می‌توانید صورت خود را بشوئید ولی دقت نمائید که پانسمان خیس نشود. تا زمان برداشتن پانسمان برای استحمام از وان می‌توانید استفاده نمائید.
زمان مراجعه بعدی:
در زمان تعیین شده توسط پزشک جهت برداشتن پانسمان و معاینه مراجعه نمایید.
علائم هشدار
در صورت داشتن هر یک از علائم زیر هرچه سریعتر به پزشک معالج یا اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید.
- سردرد شدید
- خون ریزی مداوم
- پیشرفت تورم و کبودی در محل عمل
- تنگی نفس شدید و احساس سنگینی در قفسه سینه
- تب بالای 38 درجه
- تپش قلب شدید
- ضعف و بی حالی
فهرست منابع
- Sabiston Text book of Surgery/Saunders
- Ear , Nose and Throat Disease with head & Neck Surgery / Behrbohn , Kaschke , Nawaka , Swift / 3 rd / Thieme
- Schwartz Principles of Surgery
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
- مجموعه کامل دروس پرستاری – انتشارات بشری
تاریخ آخرین ویرایش: 10 شهریور 1402