شما تحت عمل جراحی برای برداشتن تمام پروستات، مقداری از بافت اطراف پروستات، و احتمالاً برخی از غدد لنفاوی قرار گرفتید. این مطلب به شما میگوید که پس از جراحی چگونه در خانه از خود مراقبت کنید.
زمانی که در بیمارستان بودید
شما تحت عمل جراحی برای برداشتن تمام پروستات، مقداری از بافت اطراف پروستات، و احتمالاً برخی از غدد لنفاوی قرار گرفتید. این کار برای درمان سرطان پروستات انجام شد.
جراح شما ممکن است یک برش (Incision) در قسمت پایین شکم یا در ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد ایجاد کرده باشد (جراحی باز/Open surgery).
ممکن است جراح از یک ربات یا لاپاراسکوپ (Laparoscope: یک لوله باریک با دوربین کوچک در انتها) استفاده کرده باشد. در این حالت، چندین برش کوچک روی شکم شما ایجاد میشود.
آنچه در خانه باید انتظار داشته باشید
ممکن است پس از بازگشت به منزل تا ۳ تا ۴ هفته احساس خستگی کرده و نیاز به استراحت بیشتر داشته باشید.
در ۲ تا ۳ هفته اول، ممکن است در شکم یا در ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد دچار درد یا ناراحتی شوید.
شما با یک سوند ادراری (Catheter) به خانه خواهید رفت که ادرار را از مثانه تخلیه میکند. این سوند پس از ۱ تا ۳ هفته برداشته خواهد شد.
ممکن است با یک درن اضافه به نام جکسون-پرَت (Jackson-Pratt/JP drain) مرخص شوید. به شما آموزش داده میشود که چگونه آن را تخلیه کنید و از آن مراقبت نمایید.
مراقبت از زخم
پانسمان روی محل جراحی را روزی یک بار یا زودتر در صورت آلوده شدن تعویض کنید. جراح شما به شما خواهد گفت چه زمانی دیگر نیازی به پوشاندن زخم ندارید. ناحیه زخم را با صابون ملایم و آب بشویید و تمیز نگه دارید.
اگر برای بستن پوست از بخیه، منگنه یا چسب استفاده شده باشد، میتوانید پانسمانها را برداشته و حمام کنید. اگر روی زخم چسب نواری (Steri-Strips) دارید، در هفته اول هنگام حمام رفتن محل برش را با پلاستیک بپوشانید.
تا زمانی که سوند دارید، در وان یا جکوزی ننشینید و شنا نکنید. پس از خارج شدن سوند و اجازه جراح میتوانید این کارها را انجام دهید.
اگر جراحی باز داشتهاید، کیسه بیضه شما ممکن است تا ۲ تا ۳ هفته متورم باشد. در این مدت، ممکن است لازم باشد از حمایتکننده (مانند ساپورت یا لباس زیر چسبان) استفاده کنید تا تورم برطرف شود. هنگام دراز کشیدن در رختخواب میتوانید یک حوله زیر کیسه بیضه قرار دهید تا حمایت بیشتری ایجاد شود.
ممکن است یک درن (جکسون-پرَت/JP drain) زیر ناف داشته باشید که به تخلیه مایع اضافی و جلوگیری از تجمع آن کمک میکند. این درن معمولاً پس از ۱ تا ۳ روز توسط جراح برداشته میشود.
سوند ادراری
تا زمانی که سوند دارید:
- ممکن است دچار اسپاسم مثانه شوید. جراح میتواند برای این مشکل دارو تجویز کند.
- باید مطمئن شوید که سوند بهدرستی کار میکند. همچنین باید بدانید چگونه لوله و ناحیه اتصال آن به بدن را تمیز کنید تا دچار عفونت یا تحریک پوستی نشوید.
- اگر سوند درست کار کند، باید ادرار در کیسه جمع شود. اگر بیش از یک ساعت ادراری وارد کیسه نشد، با جراح خود تماس بگیرید.
- رنگ ادرار ممکن است قرمز تیره باشد. این طبیعی است.
پس از خارج شدن سوند:
- ممکن است هنگام ادرار کردن سوزش، وجود خون در ادرار، تکرر ادرار یا احساس فوریت در دفع داشته باشید.
- ممکن است دچار بیاختیاری ادراری (Incontinence) شوید. این مشکل معمولاً بهمرور بهتر میشود و طی ۳ تا ۶ ماه تقریباً کنترل طبیعی مثانه بازخواهد گشت.
- شما تمرینهایی به نام تمرینهای کگل (Kegel exercises) یاد خواهید گرفت که عضلات لگن را تقویت میکنند. میتوانید این تمرینها را در حالت نشسته یا درازکش انجام دهید.
سایر مراقبتها
- ۳ هفته اول پس از بازگشت به خانه رانندگی نکنید. تا حد امکان از سفرهای طولانی با ماشین خودداری کنید. اگر مجبور به سفر طولانی هستید، هر ۲ ساعت توقف کنید.
- ۶ هفته اول پس از جراحی هیچ وسیلهای سنگینتر از یک ظرف شیر ۴ لیتری بلند نکنید. پس از آن میتوانید بهتدریج فعالیت ورزشی عادی خود را شروع کنید. کارهای روزمره خانه را در صورت توان انجام دهید، اما انتظار داشته باشید زودتر خسته شوید.
- روزانه دستکم ۸ لیوان آب بنوشید، مقدار زیادی میوه و سبزیجات مصرف کنید و از نرمکننده مدفوع استفاده کنید تا دچار یبوست نشوید. هنگام اجابت مزاج زور نزنید.
- در چند هفته اول پس از جراحی فقط داروهایی را مصرف کنید که پزشک تجویز کرده است.
- ممکن است لازم باشد برای پیشگیری از عفونت آنتیبیوتیک مصرف کنید.
- پیش از مصرف داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن (Advil, Motrin)، یا ناپروکسن (Aleve, Naprosyn) با جراح خود مشورت کنید، زیرا ممکن است باعث بروز لختههای خونی در ادرار شوند.
مشکلات جنسی پس از جراحی
مشکلات جنسی که ممکن است مشاهده کنید:
- نعوظ شما ممکن است مانند قبل سفت نباشد. برخی مردان ممکن است قادر به ایجاد نعوظ نباشند.
- ارگاسم ممکن است به اندازه قبل شدید یا لذتبخش نباشد.
- ممکن است هنگام ارگاسم اصلاً مایع منی خارج نشود.
این مشکلات ممکن است بهبود یابند یا حتی برطرف شوند، اما ممکن است ماهها یا بیش از یک سال طول بکشد. نبود انزال (Ejaculation) برای همیشه باقی خواهد ماند. درباره داروهای کمکی با پزشک خود مشورت کنید.
زمان تماس با پزشک
با جراح خود تماس بگیرید اگر:
- درد شکم دارید که با مصرف داروهای مسکن برطرف نمیشود.
- تنفس برایتان دشوار است.
- دچار سرفهای هستید که برطرف نمیشود.
- قادر به خوردن یا نوشیدن نیستید.
- دمای بدن شما بالاتر از 38°C (100.5°F) است.
- محل جراحی خونریزی دارد، قرمز، گرم یا دارای ترشحات غلیظ زرد، سبز یا چرکی است.
- علائم عفونت دارید (سوزش هنگام ادرار، تب یا لرز).
- جریان ادرار ضعیف است یا اصلاً قادر به ادرار کردن نیستید.
- در پاهایتان درد، قرمزی یا تورم دارید.
در حالی که سوند دارید، اگر هر یک از موارد زیر رخ داد، با جراح تماس بگیرید:
- درد در نزدیکی سوند
- نشت ادرار
- افزایش خون در ادرار
- مسدود شدن سوند
- مشاهده ذرات یا سنگریزه در ادرار
- بوی بد، کدر یا تغییر رنگ ادرار
- خارج شدن سوند
منابع
American Cancer Society. After treatment: living as a prostate cancer survivor. Updated November 22, 2023. Accessed April 16, 2025.
Lepor H, Schaeffer EM. Open radical prostatectomy. In: Dmochowski RR, Kavoussi LR, Peters CA, et al, eds. Campbell-Walsh-Wein Urology. 13th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2026:chap 160.
Skolarus TA, Wolf AM, Erb NL, et al. American Cancer Society prostate cancer survivorship care guidelines. CA Cancer J Clin. 2014;64(4):225-249. PMID: 24916760.
Su L-M, Joseph JP. Laparoscopic and robotic-assisted laparoscopic radical prostatectomy and pelvic lymphadenectomy. In: Dmochowski RR, Kavoussi LR, Peters CA, et al, eds. Campbell-Walsh-Wein Urology. 13th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2026:chap 161.
Taneja SS, Bjurlin MA. Active management strategies for localized prostate cancer. In: Dmochowski RR, Kavoussi LR, Peters CA, et al, eds. Campbell-Walsh-Wein Urology. 13th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2026:chap 158.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
