آﻣﻮزش خودمراقبتی بیماران با پارکینسون

این بیماری نوعی زوال پیش‌رونده سلول‏‌های عصبی (نورون‌‏ها) در بخش‌‏هایی از مغز است که حرکات عضلات را کنترل می‌‏کنند. این گروه خاص از نورون‌‏ها که اصطلاحاً «ماده سیاه» نامیده می‏‌شوند، نوعی ماده شیمیایی به نام دوپامین از خود ترشح می‏‌کنند. دوپامین در انتقال پیام‌‏های عصبی از ماده سیاه به بخش دیگری از مغز موسوم به «جسم راه‏‌راه» نقش مهمی دارد. این پیام‌‏ها به نرمی و هماهنگی حرکات عضلانی کمک می‏‌کنند. در بیماری پارکینسون، ماده سیاه آسیب‌دیده یا تخریب شده است که راه رفتن، حرکات اندام فوقانی و عملکرد عضلات صورت را دچار اختلال خواهد کرد.

بیماری پارکینسون به اشکال مختلفی تظاهر پیدا می‌‏کند. ممکن است تنها در یک سمت یا در هر دو سمت بدن قابل مشاهده باشد. باز و بسته شدن چشم‌‏ها، لبخند زدن و نوسان داشتن دست‏‌ها هنگام راه رفتن همگی اعمال ناخود آگاهی هستند که بخشی از رفتار طبیعی انسان به‌شمار می‏‌روند. 

افراد مبتلا به پارکینسون به‌تدریج قدم‏‌هایی کند و کش‌دار پیدا کرده (اصطلاحاً لخ‌لخ می‌‏کنند) و گام‌هایشان ظرافت و یکنواختی خود را از دست می‌‏دهد، قامتشان خمیده شده و احتمال زمین خوردن را در آنها افزایش می‏‌دهد. در مراحل بعدی بیماری عضلات آنها دچار جمود و خشکی می‌‏شود، که آغاز حرکات طبیعی را با مشکل روبه‌رو می‌‏سازد. 

رعشه یا لرزش اندام‌‏ها با ارتعاشات محدودی در یک انگشت دست شروع می‏‌شود که ممکن است بعدها کل اندام فوقانی را در برگیرد. گاهی اوقات، رعشه دست باعث سایش انگشت شست و سبابه روی هم به‌سمت عقب و جلو می‌‏شود که معروف است به «گلوله کردن». بیمار پارکینسونی ممکن است دچار رعشه در سر، لب‏‌ها یا پاها نیز بشود. این علائم و نشانه‏‌ها ممکن است یک‌طرفه یا دوطرفه باشند و معمولاً در شرایط استرس‌‏زا واضح‏‌ترند. اگرچه رعشه پدیده بسیار زجرآوری است، اما معمولاً باعث معلولیت فرد نمی‏‌گردد و اغلب حین خواب و حرکت برطرف می‌‏شود.