فیلم آموزش همگانی
آبله میمونی (Mpox یا Monkeypox) چیست؟
آبله میمونی (Mpox) از تابستان ۲۰۲۲ پس از افزایش ناگهانی موارد جدید در اخبار مطرح شد. این شیوع شامل گزارشهایی از کشورهایی بود که پیشتر مواردی از آبله میمونی در آنها دیده نشده بود، از جمله ایالات متحده. در ژوئیه ۲۰۲۲، سازمان جهانی بهداشت (WHO) این شیوع را به عنوان یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی بینالمللی (Public Health Emergency of International Concern) اعلام کرد و در اوت ۲۰۲۲، وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده (U.S. Department of Health and Human Services) شیوع مداوم ویروس آبله میمونی را یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی در ایالات متحده اعلام نمود.
تا سال ۲۰۲۳، تعداد موارد ابتلا به طور چشمگیری کاهش یافت.
آبله میمونی چیست؟
آبله میمونی یک بیماری نادر است که بر اثر عفونت با ویروس آبله میمونی ایجاد میشود. علائم آن مشابه آبله (Smallpox) است، اما خفیفتر بوده و به ندرت کشنده است.
اگرچه نام این بیماری شبیه به آبله مرغان (Chickenpox) است، اما هیچ ارتباطی با آن ندارد.
علائم
بیشتر افراد مبتلا به آبله میمونی علائم خفیفی دارند، اما خطر بروز بیماری شدید نیز وجود دارد. آبله میمونی میتواند علائم زیر را ایجاد کند:
- تب
- راش پوستی (Rash)
- سردرد
- درد عضلانی
- درد کمر
- تورم غدد لنفاوی (Lymph nodes)
- لرز
- خستگی (Exhaustion)
بیشتر افراد مبتلا به آبله میمونی راش پوستی را گزارش میکنند که میتواند شبیه به جوشهای چرکی یا تاول به نظر برسد.
این راش ممکن است بر روی صورت (از جمله داخل دهان) ظاهر شود. همچنین میتواند در سایر بخشهای بدن از جمله دستها، پاها، قفسه سینه، ناحیه تناسلی یا مقعد دیده شود.
در برخی موارد، ابتدا راش ظاهر میشود و سپس سایر علائم بروز میکنند، در حالی که در برخی دیگر فقط راش دیده میشود.
علل
آبله میمونی توسط ویروس آبله میمونی ایجاد میشود. این ویروس میتواند به روشهای زیر از فردی به فرد دیگر منتقل شود:
- تماس مستقیم با راش، دلمه یا مایعات بدن فرد آلوده
- ترشحات تنفسی (تنفس، عطسه، سرفه) در طول تماس طولانیمدت چهره به چهره یا هنگام بوسیدن، بغل کردن یا رابطه جنسی
- تماس با وسایل آلوده مانند لباس، ملحفه یا حوله که با راش یا مایعات بدن فرد آلوده تماس داشتهاند
- انتقال از مادر باردار به جنین از طریق جفت (Placenta)
همچنین ممکن است از طریق گاز گرفتن یا خراش یک حیوان آلوده یا مصرف گوشت یا محصولات حیوانی آلوده به ویروس مبتلا شوید.
تشخیص
از آنجا که علائم آبله میمونی مشابه سایر بیماریهاست، پزشک باید به دنبال نشانههای اختصاصی آبله میمونی بگردد.
تورم غدد لنفاوی یکی از علائم مهم است. پزشک ممکن است گردن، زیر بغل یا کشاله ران شما را لمس کند تا تورم غدد را بررسی نماید.
اگر راش یا زخم دارید، پزشک ممکن است با یک سواب (Swab) نمونهبرداری کرده و آن را برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال کند.
پیشگیری از آبله میمونی
خطر ابتلا به آبله میمونی برای بیشتر افراد پایین است. با این حال، برای کاهش خطر ابتلا، باید اقدامات پیشگیرانه مشابه با سایر ویروسها را انجام دهید، از جمله:
- پرهیز از تماس پوستی نزدیک با هر فردی که راش شبیه به آبله میمونی دارد (شامل لمس، بوسیدن، بغل کردن یا رابطه جنسی)
- عدم استفاده مشترک از ظروف یا لیوان با فرد مبتلا
- عدم لمس ملحفه، حوله یا لباس فرد آلوده
- شستن مکرر دستها با آب و صابون
- استفاده از ضدعفونیکننده دست بر پایه الکل
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) راهنماییهایی برای تجمعات اجتماعی و روابط جنسی ایمنتر ارائه کرده است.
واکسـن
واکسنی برای ویروس آبله میمونی وجود دارد، اما هنوز در همه مناطق در دسترس نیست.
این واکسن به افرادی که در معرض ویروس قرار گرفتهاند یا خطر بالای ابتلا دارند توصیه میشود.
بهزودی دسترسی به واکسن بیشتر خواهد شد، بنابراین اگر فکر میکنید به آن نیاز دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
درمان
هیچ درمان اختصاصی برای آبله میمونی وجود ندارد.
اما از آنجا که این بیماری مشابه آبله است، برخی درمانهای آبله برای آبله میمونی نیز مؤثر بودهاند.
پزشک ممکن است برای افرادی که خطر ابتلای شدید دارند، داروهای ضدویروسی مانند تکوویریمات (Tecovirimat) تجویز کند.
زندگی با آبله میمونی
نوع ویروسی که در شیوع کنونی وجود دارد معمولاً علائم خفیفی ایجاد میکند که بین ۲ تا ۴ هفته طول میکشد و به ندرت کشنده است.
CDC گزارش میدهد که بیشتر افراد مبتلا به آبله میمونی بهبود مییابند، اما این بیماری برای برخی گروهها خطرناکتر است، از جمله:
- کودکان زیر ۸ سال
- افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
- زنان باردار یا شیرده
عوارض طولانیمدت
شایعترین عارضه طولانیمدت جای زخم ناشی از راش پوستی است.
در مواردی که چشم درگیر شود، ممکن است آسیب به قرنیه و کاهش دائمی بینایی رخ دهد.
سؤالاتی که باید از پزشک بپرسید
- آیا من در خطر بالای ابتلا به آبله میمونی هستم؟
- چه کارهایی میتوانم برای پیشگیری از آبله میمونی انجام دهم؟
- آیا باید واکسینه شوم؟
- اگر باردار یا شیرده هستم، چه اقداماتی باید انجام دهم تا از انتقال ویروس به نوزاد جلوگیری کنم؟
منابع
- U.S. Centers for Disease Control: Mpox
- The Cleveland Clinic: Mpox
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد با پزشک معالج مشورت شود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
