آﻣﻮزش خودمراقبتی بیماران با سرطان ریه
بیمار/ همراه گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیه‌ها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
آموزش بدو ورود
- تمامی سوالات خود در مورد مراقبت از بیمارتان در منزل در طول بستری در بخش را از پرستار بپرسید.
- دستبند مشخصات جهت شناسایی شما می‌باشد، لذا خواهشمند است تا زمان ترخیص آن را در مچ دست خود نگه دارید و هنگام ترخیص توسط پرستار بخش از دست شما خارج خواهد شد در غیر این صورت به پرستار اطلاع دهید.
- بهداشت فردی خود را در طول بستری رعایت نموده و دست‌های خود را مرتب بشویید.
- زباله‌های عادی خود را در سطل زباله آبی رنگ رها کنید.
- وسایل مربوط به پانسمان و سرم شما زباله عفونی محسوب می‌شود و باید در سطل زباله زرد رها شود.
- در صورت نیاز به پرستار از زنگ احضار که بالای سر شما نصب گردیده است استفاده نمایید.
- نرده‌های کنار تخت را جهت جلوگیری از سقوط بالا نگه دارید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت (دارویی، غذایی) پرستار و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است نیاز باشد داروهای شما قطع شده و داروهای جدید جایگزین شود.
- مدارک قبلی خود را به همراه داشته باشید تا پزشک بتواند در مورد درمان شما تصمیم درست بگیرد.
آموزش حین بستری
رژیم غذایی:
- غذا را در دفعات زیاد و با حجم کم مصرف نمایید و رژیم غذایی توصیه شده را رعایت نمایید.
- در صورت نداشتن محدودیت مصرف مایعات، در روز 8-6 لیوان مایعات جهت رقیق شدن و خروج خلط مصرف کنید.
فعالیت:
- زمان استراحت مابین تمرینات تنفسی داشته و در فعالیت تعادل داشته باشید.
- هر 2 ساعت یک بار در تخت تغییر وضعیت دهید.
مراقبت:
- تنفس لب غنچه‌ای، تنفس دیافراگمی و داشتن سرفه‌های موثر جهت تخلیه ترشحات ریه و بهبود تنفس به شما کمک خواهد کرد.
- بخور مرطوب در کنار تخت جهت تسهیل در خروج ترشحات برای شما استفاده می‌شود.
- داشتن پوزیشن خاص در حین بستری (سر تخت 30 درجه بالا و یا نیمه نشسته) به وضعیت جسمی شما کمک کرده و تنفس شما راحت‌تر می‌شود.
- در صورت استفاده از اکسیژن از طریق کانولا و ماسک از دستکاری آن اجتناب کنید.
- اضطراب خود را کاهش دهید چون کاهش اضطراب نیاز به اکسیژن را کمتر می‌کند.
- بهداشت فردی را جهت جلوگیری از عفونت‌های ناشی از عملکرد ضعیف سیستم ایمنی رعایت کنید.
- در صورت تنگی نفس و سرفه پرستار را آگاه کنید.
- در صورت داشتن درد: محل درد، انتشار درد، شدت درد، علائم دیگر همراه با درد را به پرستار اطلاع دهید تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد شما را انجام دهد.
- داروها طبق دستور پزشک در زمان معین توسط پرستار به شما داده خواهد شد.
آموزش پس از ترخیص
رژیم غذایی:
- رژیم غذایی پُر فیبر، پُر کالری، پُر پروتئین و سالم مثل غلات و میوه و سبزیجات و لبنیات داشته باشید.
- در روزهایی که احساس خوبی برای غذا خوردن ندارید، مصرف مایعات فراوان داشته باشید.
- زمان‌هایی که اشتهایی به غذا خوردن ندارید غذا را در دفعات زیاد و حجم کم میل کنید.
فعالیت:
- فعالیت روزانه در حد تحمل داشته باشید و مابین فعالیت‌ها دوره‌های استراحت داشته باشید.
- در هوای گرم و هوای بسیار سرد از فعالیت در محیط بیرون اجتناب کنید.
- انرژی خود را برای کارهای مهم ذخیره کنید، تنگی نفس باعث خستگی می‌شود و بنابراین کارهای غیر ضروری را از برنامه روزانه‌تان حذف کنید تا انرژی‌تان برای کارهای مهم ذخیره شود.
- اجتناب از مصرف دخانیات
مراقبت:
- استراحت کنید: تنگی نفس ترسناک است، اما ترس و هیجان نفس کشیدن را سخت‌تر می‌کند، زمانی که شروع به احساس تنگی نفس می‌کنید سعی کنید تا با انتخاب یک فعالیت که به آرامش شما کمک می‌کند، ترس خود را کنترل کنید و موسیقی گوش کنید.
- وضعیت راحت را پیدا کنید: در صورت تنگی نفس خم شدن به جلو می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- بر روی نفس تمرکز کنید: به جای سعی کردن به پر کردن ریه‌ها با هوا به حرکت ماهیچه‌هایی که دیافراگم شما را کنترل می‌کند توجه کنید. سعی کنید با غنچه کردن لب تنفس کنید و سرعت تنفس خود را با سرعت فعالیتتان تنظیم کنید.
- حمایت روحی و روانی جهت کاهش استرس و اضطراب از طرف خانواده و دوستان داشته باشید.
- از قرار گرفتن در محیط‌های آلوده و تماس با افراد دارای بیماری واگیردار اجتناب کنید.
- بهداشت دست را رعایت کنید.
در استفاده از اسپری به نکات زیر توجه کنید:
- درب اسپری را برداشته و آن را به خوبی تکان دهید.
- ابتدا دو الی سه تنفس عمیق انجام دهید.
- ظرف دارو را به صورت وارونه طوری نگه دارید که انگشت اشاره در بالا و شست در پایین ظرف قرار گیرد.
- قطعه دهانی را در دهان قرار دهید و درحالیکه نفس می‌کشید با انگشت اشاره ظرف دارو را فشار دهید تا اولین پاف دارو را بزنید.
- به مدت 5 تا 10 ثانیه درحالیکه اسپری همچنان در دهانتان است چند نفس بکشید.
- بعد از استفاده از اسپری دهان خود را بشویید، زیرا برخی اسپری‌ها باعث بروز برفک دهانی می‌شوند.
- جهت استفاده از اسپری بهتر است از آسم‌یار استفاده کنید.
علائم هشدار
در صورت داشتن هر کدام از علائم زیر سریعاً به پزشک یا اورژانس بیمارستان مراجعه نمائید.
- درد بازوها و یا شانه
- اشکال در حافظه
- از دست دادن وزن
- افزایش سرفه و خلط خونی (هموپتزی)
- کاهش هوشیاری
- تنگی نفس پایدار
- کبودی لب ها و انتهاها
فهرست منابع
- Sabiston Text book of Surgery / Saunders
- Schwartz Principles of Surgery
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
- مجموعه کامل دروس پرستاری – انتشارات بشری
تاریخ آخرین ویرایش: 26 مرداد 1402