آﻣﻮزش خودمراقبتی بیماران مبتلا به هیپوسپادیازیس
فهرست مطالب
Toggleمادر گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیهها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
هیپوسپادیازیس چیست؟
در این نقص مادرزادی، سوراخ اورِترا (مجرای ادراری) در محل طبیعی خود یعنی انتهای آلت نیست. در خفیفترین حالت، سوراخ درست زیر نوک آلت واقع شده و در شدیدترین حالت ممکن است در نزدیکی بیضهها باشد. هرچه درجه هیپوسپادیاز شدیدتر باشد، به همان اندازه آلت بیشتر بهسمت پایین خم شده است. به خمیدگی آلت اصطلاحاً «کورده» گفته میشود.
هیپوسپادیاز را از طریق جراحی عمل میکنند. این بچهها را نباید ختنه کرد، چون از پوست روی سر آلت برای ترمیم سوراخ استفاده میشود. هر چه این عارضه شدیدتر باشد، به دلیل مشکلات ادراری و جنسی، نیاز به جراحی بیشتر خواهد بود. اگر این نقص درمان نشود، پسر بچه هنگام ادرار کردن قادر نیست بایستد و بعدها هم در عملکرد جنسی دچار مشکل خواهد شد. عواقب روانی ناشی از داشتن آلت جنسی بدشکل و ناهنجار نیز علت دیگری برای مد نظر قرار دادن عمل جراحی است. با عمل جراحی میتوان سوراخ زیر آلت را به نوک آلت نزدیکتر و خود آلت را هم راستتر کرد.

آموزش بدو ورود
- تمامی سوالات خود در مورد مراقبت از بیمارتان در منزل در طول بستری در بخش را از پرستار بپرسید.
- دستبند مشخصات جهت شناسایی شما میباشد، لذا خواهشمند است تا زمان ترخیص آن را در مچ دست خود نگه دارید و هنگام ترخیص توسط پرستار بخش از دست شما خارج خواهد شد در غیر این صورت به پرستار اطلاع دهید.
- بهداشت فردی خود را در طول بستری رعایت نموده و دستهای خود را مرتب بشویید.
- زبالههای عادی خود را در سطل زباله آبی رنگ رها کنید.
- وسایل مربوط به پانسمان و سرم شما زباله عفونی محسوب میشود و باید در سطل زباله زرد رها شود.
- در صورت نیاز به پرستار از زنگ احضار که بالای سر شما نصب گردیده است استفاده نمایید.
- نردههای کنار تخت را جهت جلوگیری از سقوط بالا نگه دارید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت (دارویی، غذایی) پرستار و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید.
- مدارک قبلی خود را به همراه داشته باشید تا پزشک بتواند در مورد درمان شما تصمیم درست بگیرد.

آموزش حین بستری
رژیم غذایی و تغذیه:
- در صورت اجازه پزشک میتوانید تغذیه را شروع نمایید.
- در صورتی که کودک استفراغ داشت ازدادن هر ماده غذایی خودداری نمایید و به پرستار اطلاع دهید.
فعالیت:
بهتر است کودک کاملا استراحت نموده یا فعالیت کمی داشته باشد چون فعالیت بیش از حد بهبودی را به تاخیر میاندازد.
مراقبت:
- در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع دهید تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد شما انجام گیرد.
- برخی کودکان تا چند ساعت پس از جراحی به علت بیهوشی عمومی بیقرارند که جای نگرانی ندارد.
- برای آرام کردن کودک میتوانید کودک را در آغوش بگیرید.

آموزش پس از ترخیص
رژیم غذایی و تغذیه:
برای جلوگیری از یبوست به دلیل استراحت زیاد، کودک خود را به خوردن مایعات و غذاهای فیبردار (مثل هویج، کاهو، سبزیجات و… ) ترغیب کنید. در ضمن مصرف مایعات کافی و برقراری جریان ادرار به باز نگه داشتن مجاری کمک میکند.
فعالیت:
برای جلوگیری از وارد شدن صدمه به ناحیه عمل محدودیت حرکات تجویز میشود و در ضمن برای جلوگیری از ایجاد فشار ملافهها و پتو میتوانید از کمان تخت استفاده کنید. بعد از عمل، کودک را 5-1 روز در تخت در وضعیت به پشت قرار دهید و فعالیتهای او را کم کنید تا استراحت کامل داشته باشد.

مراقبت:
- بیمار شما سوند یا لوله ادرار دارد، پس از پیچخوردگی و انسداد سوند دوری کنید و سوند را کنار ران بیمار قرار دهید.
- برای جلوگیری از تحریک پوست و آلودگی زخم بعد هر بار دفع، سریع کهنه را عوض کرده و سوند را تمیز نمایید.
- حمام دوش استفاده نمائید. (نه حمام وان)
- کیسه ادرار را زود خالی کنید تا سنگین نشود و به مجاری ادرار فشار نیاورد.
- پانسمان محل جراحی باید حداقل ۴ روز بعد از عمل جراحی باقی بماند و برداشته نشود. مواقع باز شدن باید پانسمان کاملا خیس خورده باشد.
- بلافاصله بعد از خارج کردن سوند باید نوک مجرا با پماد چرب شود و از آن به بعد تحت هیچ شرایطی نوک مجرا خشک شود. هر یک ساعت یا زودتر باید نوک مجرا پماد زده شود. این کار را حتماً تا بهبودی کامل زخم و جذب نخهای بخیه و قرمزیها ادامه دهید.
- تورم و شکل غیرطبیعی به تدریج ماهها از بین میرود.
- در منزل الزاماً کودک نباید در رختخواب باشد، اما باید به آرامی راه برود و بازی کند. کودک میباید از سهچرخه یا دوچرخهسواری به مدت حدود 2 تا 3 هفته پرهیز نماید، زیرا نوک آلت حساس است. در مدتی که کاتتر در مجرا واقع شده احتمال سوزش و خون شاشی (هماچوری) ملایم و بیقراری وجود دارد. یبوست و حجم کم ادرار موجب تشدید این مشکلات میشود.
- داروهای تجويزی پزشك را به طور مرتب مصرف نماييد.

زمان مراجعه بعدی:
یک هفته پس از ترخیص جهت ویزیت به پزشک معالج مراجعه نمائید.
علائم هشدار
در صورت بروز هر یک از علائم زیر سریعاً به پزشک معالج یا اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.
- تب بالای 38 درجه
- خونریزی شدید که قطع نشود
- قرمزی شدید، درد شدیدی که تسکین نیابد
- کبود شدن و یا تغییر رنگ آلت
- استفراغ مکرر
- تغییر در دفع ادرار و یا سختی در ادرار کردن
- مسدود شدن مسیر سوند ادراری و عدم خروج ادرار
فهرست منابع
- Sabiston Text book of Surgery/Saunders
- Schwartz Principles of Surgery
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
- مجموعه کامل دروس پرستاری – انتشارات بشری
- جانیس ال .هینکل .کری اچ.چیویر 2118 پرستاری داخلی جراحی بیماریهای کلیه و مجاری ادرار (برونر و سودارث)، ترجمه: عالیخانی،م .
تاریخ آخرین ویرایش: 20 تیر 1402