آﻣﻮزش خودمراقبتی بیماران در شکستگی لگن
بیمار/ همراه گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیه‌ها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
آموزش بدو ورود
- تمامی سوالات خود در مورد مراقبت از بیمارتان در منزل در طول بستری در بخش را از پرستار بپرسید.
- دستبند مشخصات جهت شناسایی شما می‌باشد، لذا خواهشمند است تا زمان ترخیص آن را در مچ دست خود نگه دارید و هنگام ترخیص توسط پرستار بخش از دست شما خارج خواهد شد در غیر این صورت به پرستار اطلاع دهید.
- بهداشت فردی خود را در طول بستری رعایت نموده و دست‌های خود را مرتب بشویید.
- زباله‌های عادی خود را در سطل زباله آبی رنگ بریزید.
- وسایل مربوط به پانسمان و سرم شما زباله عفونی محسوب می‌شود و باید در سطل زباله زرد رها شود.
- در صورت نیاز به پرستار از زنگ احضار که بالای سر شما نصب گردیده است استفاده نمایید.
- نرده‌های کنار تخت را جهت جلوگیری از سقوط بالا نگه دارید.
- موهای محل عمل، قبل از رفتن به اتاق عمل تراشیده خواهند شد.
- قبل از رفتن به اتاق عمل زیورآلات، اجسام فلزی، گیره سر، دندان مصنوعی و غیره را خارج کنید و در صورت داشتن پروتز دائم به پرستار بخش اطلاع دهید.
- قبل از انتقال به اتاق عمل، کلیه لباس‌ها (لباس زیر، جوراب و…) را در آورید و لباس مخصوص اتاق عمل بپوشید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت (دارویی، غذایی) پرستار و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است نیاز باشد داروهای شما قطع شده و داروهای جدید جایگزین شود.
- گرافی‌ها و مدارک قبل از عمل را به همراه داشته باشید.
آموزش حین بستری
رژیم غذایی:
- بعد از عمل جراحی و پس از هوشیار شدن و با نظر پزشک و همچنین در صورت نداشتن حالت تهوع، رژیم مایعات شروع کنید.
- در صورتی که حالت تهوع و استفراغ داشتید از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید.
فعالیت:
- تا زمانی که پزشک اجازه نداده در بستر بی‌حرکت بمانید.
- در چند هفته اول بعد از شکستگی، باید به طور مرتب مچ هر دو پای خود را به بالا و پایین حرکت دهید. هدف از این کار افزایش جریان خون در ساق است تا بدینوسیله از ایجاد لخته در وریدهای عمقی ساق پیشگیری شود.
- حرکاتی را که توسط پزشک یا فیزیوتراپ به شما آموزش داده شده است به طور مرتب انجام دهید تا مفاصل دچار خشکی نشوند.
مراقبت:
- با تنفس عمیق و سرفه به بهبود وضعیت تنفسی کمک و از ایجاد عفونت‌های تنفسی (پنومونی) و سایر مشکلات تنفسی جلوگیری کنید.
- در درمان غیر جراحی با استفاده از نیروی کششی باید به مدت طولانی که معمولاً حدود سه ماه است در همین وضعیت باقی بمانید تا قطعات شکسته شده جوش بخورند و در تمام این مدت وزنه‌ها به پای شما متصل می‌باشند.
- از باز کردن کشش اسکلتی در حین جابجایی و… اجتناب کنید، زیرا موجب جابجایی مجدد شکستگی به علت حرکات مکرر قطعات شکسته شده و در روند جوش خوردن شکستگی اختلال جدی ایجاد می‌کند.
- با رعایت بهداشت فردی و نظافت محل عمل و دوری از تماس با افراد سرماخورده از خود حفاظت کنید.
- در صورت داشتن سوند ادراری، کیسه ادرار را بالاتر از سطح بدن قرار ندهید زیرا ادرار آلوده وارد مثانه شده و باعث عفونت مثانه می‌شود.
- پس از خارج کردن سوند ادراری، تخلیه ناقص مثانه در اثر وضعیت خوابیده در تخت می‌تواند سبب عفونت ادراری گردد، لذا مقدار کافی مایعات مصرف کرده و هر 3 ساعت یکبار ادرار کنید و در صورت بروز تب یا سوزش و درد در هنگام ادرار کردن اطلاع دهید.
- درد شدید که با مُسکن و روش‌های آرام‌سازی و… تسکین نمی‌یابد را به پرستار اطلاع دهید.
آموزش پس از ترخیص
رژیم غذایی:
- جهت ترمیم سریعتر محل زخم و استخوان، از رژیم غذایی پُر پروتئین، پر کالری و سرشار از ویتامین استفاده کنید.
- مصرف سبزیجات و مرکبات و آبمیوه‌های تازه حاوی ویتامین C، می‌تواند به بهبود سریعتر زخم، رفع یبوست و بهبود اشتها کمک کند.
- مصرف رژیم غذایی با فیبر زیاد و مایعات می‌تواند از ایجاد یبوست و نفخ جلوگیری کرده و به بهبود اشتها کمک کند.
- مایعات کافی مصرف کنید و از عفونت ادراری جلوگیری نمایید.
فعالیت:
- از استراحت‌های طولانی بپرهیزید و از انجام فعالیت‌های سنگین که احتمال ضربه به محل شکستگی دارد اجتناب کنید.
- تا زمانی که شکستگی به طور کامل بهبود نیافته با پای شکسته راه نروید و برای راه رفتن از وسایل کمک حرکتی مانند واکر و عصای زیر بغل استفاده نمایید.
- پس از تجویز پزشک هرچه زودتر حرکات و نرمش‌های بخصوصی را برای تقویت عضلات ران انجام دهید.
مراقبت‌های بعد از عمل جراحی:
- در صورت عمل جراحی، محل برش جراحی باید تمیز و خشک نگه داشته شود و پانسمان به روش استریل و در فاصله زمانی توصیه شده از طرف پزشک تعویض گردد. بخیه‌ها معمولاً بعد از دو تا سه هفته از جراحی خارج می‌شوند.
- در صورت استفاده از کشش، جهت جلوگیری ازجابجایی قطعات شکسته، وزنه‌ها وکشش اسکلتی را نباید از پای خود باز کنید. (کشش باید مداوم اعمال گردد)
- پس از جراحی در شکستگی‌های اطراف مفصل ران جهت جلوگیری از در رفتگی مفصل، باید زانوها را از هم جدا نگه داشته و در هنگام خواب یک بالش بین پاهای خود قرار دهید.
- از انداختن پاها روی هم و خم کردن مفصل ران بیش ار 60 درجه اجتناب کنید و وقتی در تخت به پشت می‌خوابید برای راحتی بیشتر یک بالش را در زیر زانوهای خود قرار دهید یا وقتی به شانه طرف سالم می‌خوابید می‌توانید یک بالش را بین ساق‌های خود قرار دهید.
- مقدار کافی مایعات مصرف کرده و هر 3 ساعت یکبار ادرار کنید و در صورت بروز تب یا سوزش و درد درهنگام ادرار کردن به پزشک مراجعه کنید.
- جهت تامین سلامت پوست باید مکرراً وضعیت پوست را در نقاط فشاری (پاشنه، شانه‌ها و…) کنترل کنید.
- از باقی ماندن در یک وضعیت بیش از 2 ساعت خودداری کنید و روزانه پوست را از نظر قرمزی، سائیدگی و تورم کنترل و هر چه سریعتر فعالیت خود را از سرگرفته و از تخت خارج شوید.
- عدم چین‌خوردگی ملحفه‌ها و رطوبت آنها حائز اهمیت است و از وسایل حفاظتی برای تسکین فشار و تشک‌های مواج و… استفاده کنید.
- با تنفس عمیق و سرفه کمک به بهبود وضعیت تنفسی کرده و از ایجاد پنومونی و سایر مشکلات تنفسی جلوگیری کنید.
- در صورت استراحت در بستر، داروهای ضدانعقادی برای جلوگیری از لخته شدن خون در وریدهای اندام‌های تحتانی داده می‌شود.
- به دلیل مصرف داروهای ضدانعقادی، آزمایشات خون را طبق دستور پزشک به طور منظم انجام دهید.
- از ریش‌تراش برقی و مسواك نرم استفاده کنید و در صورت نیاز به تزریقات محل آن را به مدت ده دقیقه فشار دهید.
- کارت هویت پزشکی مبنی بر مصرف داروی ضد انعقاد را همیشه همراه داشته باشید.
زمان مراجعه بعدی:
در فواصل منظم و مشخص شده توسط پزشک جهت ادامه درمان به پزشک مراجعه نمایید.
علائم هشدار
در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک معالج یا بیمارستان مراجعه نمایید.
- هر گونه قرمزی، تورم ، حساسیت و یا ترشح چرکی از محل زخم
- بروز تب
- در شکستگی اطراف مفصل ران در صورت مشاهده کوتاهی اندام، چرخش داخلی یا خارجی، درد شدید لگن و عدم توانایی حرکت در اندام که ممکن است دال بر در رفتگی پروتز باشد.
- خونریزی از بینی و لثه و خلط خونی
- وجود خون در ادرار
- مدفوع قرمز یا قیری رنگ
- خونریزی طولانی از محل‌های بریدگی
- خونریزی قاعدگی زیاد
- کبودی روی پوست
فهرست منابع
- درسنامه ارتوپدی و شکستگی‌ها / تالیف دکتر بهادر اعلمی هرندی و همکاران / ویرایش چهارم
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
- مجموعه کامل دروس پرستاری – انتشارات بشری
- Schwartz Principles of Surgery
تاریخ آخرین ویرایش: 10 شهریور 1402