نارسایی قلبی (Heart failure) – آموزش حین ترخیص
نارسایی قلبی (Heart failure) وضعیتی است که در آن قلب دیگر نمیتواند خونِ سرشار از اکسیژن را بهطور مؤثر به سایر بخشهای بدن پمپ کند. هنگامی که علائم شدید شوند، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان باشد. این مطلب توضیح میدهد که پس از ترخیص از بیمارستان، برای مراقبت از خود چه باید انجام دهید.
زمانی که در بیمارستان بودید
شما برای درمان نارسایی قلبی در بیمارستان بستری بودید. نارسایی قلبی زمانی رخ میدهد که عضلات قلب ضعیف شوند یا در شل شدن دچار مشکل باشند، یا هر دو.
قلب شما مانند یک پمپ عمل میکند که مایعات را در بدن به جریان درمیآورد. مانند هر پمپ دیگری، اگر خروجی آن کافی نباشد، مایع در بخشهایی که نباید، جمع میشود. در بدن، این به معنی تجمع مایع در ریهها، شکم و پاها است.
در طول بستری در بیمارستان:
- تیم مراقبت سلامت شما بهدقت مقدار مایعاتی را که نوشیدید یا از طریق ورید (سرم/IV) دریافت کردید، تنظیم میکرد و میزان ادرار تولیدشده را پایش و اندازهگیری میکرد.
- ممکن است داروهایی برای دفع مایع اضافی از بدن دریافت کرده باشید.
- ممکن است آزمایشهایی برای بررسی عملکرد قلب شما انجام شده باشد.
آنچه باید در منزل انتظار داشته باشید
انرژی شما بهتدریج بازمیگردد. ممکن است در روزهای نخست پس از بازگشت به خانه برای مراقبت از خود به کمک دیگران نیاز داشته باشید. احساس غم یا افسردگی در این دوره طبیعی است.
پایش وضعیت خود در منزل
هر صبح، پس از بیدار شدن، پیش از خوردن غذا و بعد از استفاده از سرویس بهداشتی، با همان ترازو خود را وزن کنید. مطمئن شوید هر بار لباس مشابهی پوشیدهاید. وزن روزانهتان را در جدول یادداشت کنید تا روند تغییرات را دنبال نمایید.
در طول روز، از خود بپرسید:
- آیا سطح انرژی من طبیعی است؟
- آیا هنگام انجام فعالیتهای روزمره بیشتر دچار تنگی نفس میشوم؟
- آیا لباسها یا کفشهایم تنگتر شدهاند؟
- آیا مچ پا یا پاهایم متورم هستند؟
- آیا بیشتر سرفه میکنم؟ آیا صدای سرفهام خیس است؟
- آیا شب یا هنگام دراز کشیدن دچار تنگی نفس میشوم؟
اگر علائم جدید یا متفاوتی دارید، از خود بپرسید:
- آیا چیزی متفاوت از معمول خوردهام یا غذای جدیدی امتحان کردهام؟
- آیا تمام داروهایم را در زمان و مقدار درست مصرف کردهام؟
رژیم غذایی و مایعات
ممکن است ارائهدهنده مراقبت سلامت از شما بخواهد مصرف مایعات را محدود کنید.
- اگر نارسایی قلبی شما خفیف باشد، شاید نیازی به محدودیت شدید مایعات نداشته باشید.
- با پیشرفت بیماری، ممکن است لازم باشد مایعات دریافتی را به ۶ تا ۹ فنجان (۱/۵ تا ۲ لیتر در روز) کاهش دهید.
باید مصرف نمک را کم کنید. نمک موجب افزایش تشنگی میشود و ممکن است باعث نوشیدن بیش از حد مایعات گردد. نمک زیاد همچنین موجب تجمع بیشتر مایع در بدن میشود. بسیاری از غذاهایی که طعم شور ندارند یا به آنها نمک اضافه نمیکنید، همچنان حاوی مقدار زیادی نمک هستند.
ممکن است نیاز باشد داروی مدر (ادرارآور/Diuretic) مصرف کنید.
از نوشیدن الکل خودداری کنید. الکل عملکرد عضلات قلب را دشوارتر میکند. در مورد مناسبتهایی که ممکن است الکل یا غذاهای نامناسب سرو شوند، از پزشک خود سؤال کنید.
اگر سیگار میکشید، ترک کنید. در صورت نیاز برای ترک از پزشک کمک بگیرید. اجازه ندهید هیچکس در خانه شما سیگار بکشد.
برای سلامت قلب و عروق خود، موارد زیر را رعایت کنید:
- از غذاهای چرب پرهیز کنید.
- از فستفودها دوری کنید.
- از مصرف غذاهای آماده یا یخزده بپرهیزید.
- درباره تغذیه مناسب در رستورانهای فستفود آموزش ببینید.
تا حد ممکن از عوامل استرسزا دوری کنید. اگر دائماً احساس استرس یا غم دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا شما را به مشاور ارجاع دهد.
مصرف داروهای قلب
پیش از ترک بیمارستان، تمام نسخههای دارویی خود را تهیه کنید. بسیار مهم است داروها را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. هیچ دارو یا گیاه دارویی جدیدی را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید.
داروهای خود را با آب بخورید. با آب گریپفروت مصرف نکنید، زیرا ممکن است جذب برخی داروها را تغییر دهد. از پزشک یا داروساز بپرسید که آیا این موضوع برای شما مشکلی ایجاد میکند یا خیر.
داروهای زیر معمولاً برای بیماران نارسایی قلبی تجویز میشوند، هرچند در برخی شرایط ممکن است برای بعضی بیماران مناسب نباشند. این داروها به محافظت از قلب کمک میکنند. اگر هیچکدام از آنها را مصرف نمیکنید، با پزشک خود مشورت نمایید:
- داروهای ضد پلاکت (Antiplatelet) مانند آسپرین برای جلوگیری از لخته شدن خون
- داروهای ضد انعقاد (Anticoagulant) مانند وارفارین برای پیشگیری از لخته شدن خون
- بتابلوکرها (Beta blockers) و مهارکنندههای ACE (ACE inhibitors) و سایر داروهای کاهشدهنده فشار خون برای حمایت از عضله قلب
- استاتینها (Statins) یا سایر داروهای کاهشدهنده کلسترول
پیش از ایجاد هرگونه تغییر در مصرف داروها با پزشک خود مشورت کنید. هیچگاه داروهای قلب، یا داروهایی که برای دیابت، فشار خون بالا یا سایر بیماریهای مزمن مصرف میکنید، بهطور ناگهانی قطع نکنید.
اگر داروی ضدانعقاد مانند وارفارین مصرف میکنید، باید آزمایش خون منظم انجام دهید تا دوز دارو تنظیم شود. برخی داروهای جدیدتر ضدانعقاد ممکن است به این آزمایشها نیاز نداشته باشند.
فعالیت
پزشک ممکن است شما را به برنامه بازتوانی قلب (Cardiac rehabilitation) ارجاع دهد. در این برنامه یاد میگیرید چگونه بهتدریج فعالیت بدنی خود را افزایش دهید و از بیماری قلبیتان مراقبت کنید. از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
علائم هشداردهنده نارسایی قلبی و حمله قلبی (Heart attack) را یاد بگیرید. بدانید هنگام درد قفسه سینه (Angina) چه باید بکنید.
پیش از ازسرگیری فعالیت جنسی، با پزشک خود مشورت کنید. بدون مشورت، داروهایی مانند سیلدنافیل، واردنافیل، تادالافیل یا مکملهای گیاهی برای مشکلات نعوظ مصرف نکنید.
محیط خانه خود را طوری تنظیم کنید که امن و راحت باشد تا خطر زمینخوردن کاهش یابد.
اگر تحرک کمی دارید، از پزشک درباره تمرینهای مناسب در حالت نشسته بپرسید.
پیگیری و واکسیناسیون
اطمینان حاصل کنید که واکسن آنفلوانزا و واکسن کووید–۱۹ را طبق برنامه توصیهشده توسط پزشک (معمولاً هر سال) دریافت میکنید. ممکن است لازم باشد واکسن پنوموکوک (پنومونی) نیز تزریق کنید؛ در اینباره از پزشک خود بپرسید.
پزشک ممکن است برای پیگیری وضعیت شما تماس بگیرد تا مطمئن شود وزن خود را کنترل کرده و داروها را منظم مصرف میکنید.
شما باید برای ویزیتهای پیگیری به مطب مراجعه کنید.
احتمالاً لازم است آزمایشهای خونی برای بررسی سطح سدیم (Sodium) و پتاسیم (Potassium) و عملکرد کلیهها انجام دهید.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید
در صورت بروز موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
- افزایش وزن بیش از ۱ کیلوگرم (۲ پوند) در یک روز یا ۲ کیلوگرم (۵ پوند) در یک هفته
- احساس خستگی یا ضعف شدید
- سرگیجه یا سبکی سر
- تنگی نفس در فعالیتهای معمول روزمره
- بروز تنگی نفس در حالت نشسته
- نیاز به نشستن یا استفاده از بالشهای بیشتر هنگام خواب برای تنفس راحتتر
- بیدار شدن از خواب پس از ۱ تا ۲ ساعت بهدلیل تنگی نفس
- خسخس سینه یا دشواری در تنفس
- درد یا فشار در قفسه سینه
- سرفه مداوم که ممکن است خشک و بریده باشد یا همراه با خلط کفآلود صورتیرنگ باشد
- تورم در پاها، مچها یا ساق پا
- افزایش ادرار در شب
- درد یا حساسیت شکمی
- بروز علائمی که فکر میکنید از داروهای شماست
- کند یا تند شدن ضربان قلب یا نامنظم شدن آن
منابع
Arnett DK, Blumenthal RS, Albert MA, et al. 2019 ACC/AHA guideline on the primary prevention of cardiovascular disease: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines. Circulation. 2019;140(11):e596-e646. PMID: 30879355.
Heidenreich PA, Bozkurt B, Aguilar D, et al. 2022 AHA/ACC/HFSA guideline for the management of heart failure: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Joint Committee on clinical practice guidelines. Circulation. 2022;145(18):e895-e1032. PMID: 35363499.
Lam CSP, Shah SJ, Solomon SD. Heart failure with preserved and mildly reduced ejection fraction. In: Libby P, Bonow RO, Mann DL, Tomaselli GF, Bhatt DL, Solomon SD, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 12th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2022:chap 51.
Mann DL. Management of heart failure patients with reduced ejection fraction. In: Libby P, Bonow RO, Mann DL, Tomaselli GF, Bhatt DL, Solomon SD, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 12th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2022:chap 50.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
