آﻣﻮزش خودمراقبتی بیماران در شکستگی استخوان ران
بیمار/ همراه گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیه‌ها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
آموزش بدو ورود
- تمامی سوالات خود در مورد مراقبت از بیمارتان در منزل در طول بستری در بخش را از پرستار بپرسید.
- دستبند مشخصات جهت شناسایی شما می‌باشد، لذا خواهشمند است تا زمان ترخیص آن را در مچ دست خود نگه دارید و هنگام ترخیص توسط پرستار بخش از دست شما خارج خواهد شد در غیر این صورت به پرستار اطلاع دهید.
- بهداشت فردی خود را در طول بستری رعایت نموده و دست‌های خود را مرتب بشویید.
- زباله‌های عادی خود را در سطل زباله آبی رنگ بریزید
- وسایل مربوط به پانسمان و سرم شما زباله عفونی محسوب می‌شود و باید در سطل زباله زرد رها شود.
- در صورت نیاز به پرستار از زنگ احضار که بالای سر شما نصب گردیده است استفاده نمایید.
- نرده‌های کنار تخت را جهت جلوگیری از سقوط بالا نگه دارید.
- موهای محل عمل، قبل از رفتن به اتاق عمل تراشیده خواهند شد.
- قبل از رفتن به اتاق عمل زیورآلات، اجسام فلزی، گیره سر، دندان مصنوعی و غیره را خارج کنید و در صورت داشتن پروتز دائم به پرستار بخش اطلاع دهید.
- قبل از انتقال به اتاق عمل، کلیه لباس‌ها (لباس زیر، جوراب و…) را در آورید و لباس مخصوص اتاق عمل بپوشید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت (دارویی، غذایی) پرستار و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید زیرا ممکن است نیاز باشد داروهای شما قطع شده و داروهای جدید جایگزین شود.
- گرافی‌ها و مدارک قبل از عمل را به همراه داشته باشید.
آموزش حین بستری
رژیم غذایی:
- بعد از عمل جراحی و پس از هوشیار شدن و با نظر پزشک و همچنین در صورت نداشتن حالت تهوع، رژیم مایعات شروع کنید.
- در صورتی که حالت تهوع و استفراغ داشتید از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید.
فعالیت:
- بی‌حرکتی پس از عمل می‌تواند باعث رکود خون در پاها و افزایش احتمال عفونت ریه‌ها گردد، لذا ورزش‌های تنفسی و چرخش اندام سالم را بلافاصله پس از عمل انجام دهید.
- جهت بهبود گردش خون و جلوگیری از ایجاد عوارض باید هر چه سریعتر پس از اجازه پزشک معالج با کمک تیم مراقبتی از بستر خارج شده و با حمایت راه بروید.
- فعالیت باید از کم شروع و به تدریج به مدت ودامنه آن افزوده گردد تا سبب خستگی نشود. در شروع حرکت از عصا و واکر می‌توانید استفاده کنید.
مراقبت:
- با تنفس عمیق و سرفه به بهبود وضعیت تنفسی کمک و از ایجاد عفونت‌های تنفسی (پنومونی) و سایر مشکلات تنفسی جلوگیری کنید.
- تغییر وضعیت در بستر داشته تا از فشار طولانی بر روی برجستگی‌های استخوانی جلوگیری و خستگی شما کاهش یابد.
- باید هرچه زودتر حرکات مفصل زانو، تحت نظر پزشک معالج و فیزیوتراپ شروع شود و گرنه دچار محدودیت حرکت زانو می‌شوید.
- تا زمانی که شکستگی به طور کامل جوش نخورده و پزشک دستور نداده است نباید با پای طرف شکسته شده راه بروید و از دو عصای زیر بغل استفاده کنید.
- در صورت وجود هر گونه ترشح غیرطبیعی در محل برش جراحی و قرمزی را اطلاع دهید.
- جهت جلوگیری از زخم فشاری در بستر تحرك داشته باشید و هر دو ساعت تغییر وضعیت دهید. در صورت نیاز از تشک مواج استفاده می‌شود.
- درن‌ها باید پایین‌تر از سطح عمل جراحی قرار داده شود. از دستکاری بی‌دلیل لوله و کیسه تخلیه (درن و هموواگ) خودداری کنید.
- از دراز کشیدن به سمت عمل شده اجتناب کنید.
- در صورت داشتن سوند ادراری کیسه ادرار را بالاتر از سطح بدن قرار ندهید، زیرا ادرار آلوده وارد مثانه شده و باعث عفونت مثانه می‌شود.
- در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع داده تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد شما را انجام دهد.
- درد شدید که با مُسکن و روش‌های آرام‌سازی و… تسکین نمی‌یابد را به پرستار اطلاع دهید.
آموزش پس از ترخیص
رژیم غذایی:
- در صورتی که بیماری زمینه‌ای ندارید محدودیت غذایی خاصی برای شما وجود ندارد.
- برای تسریع بهبود زخم از میوه و سبزیجات فراوان و غذاهای پُر پروتئین استفاده نمایید.
- برای جلوگیری از یبوست از مایعات فراوان و رژیم پُر فیبر حاوی سبوس استفاده نمایید.
فعالیت:
- از استراحت های طولانی بپرهیزید و از انجام فعالیت‌های سنگین که احتمال ضربه به محل شکستگی دارد اجتناب کنید.
- تا زمانی که شکستگی به طور کامل بهبود نیافته با پای شکسته راه نروید و برای راه رفتن از وسایل کمک حرکتی مانند واکر و عصای زیر بغل استفاده نمایید.
- پس از تجویز پزشک هرچه زودتر حرکات و نرمش‌های به خصوصی را برای تقویت عضلات ران انجام دهید.
مراقبت‌های بعد از عمل جراحی:
- طبق نظر پزشک و با استفاده از پانسمان ضد آب می‌توانید به صورت نشسته روی صندلی به مدت کوتاه استحمام کنید.
- هنگام چرخیدن در تخت سر و تنه و پاها همزمان به یک طرف برگردانده شود و برای این کار از 2 نفر کمک گرفته شود.
- می‌توانید با زاویه 30 درجه بنشینید.
- دقت کنید تا ناخن‌های انگشتان شما گرم و صورتی باشند.
- از خم کردن مفصل ران و قرار دادن زانو بالاتر از لگن خودداری نمایید.
- جهت کاهش درد از مُسکن تجویز شده توسط پزشک استفاده نمایید. تکنیک‌های آرام‌سازی از قبیل انحراف فکر مفید می‌باشند.
زمان مراجعه بعدی:
در فواصل منظم و مشخص شده توسط پزشک جهت ادامه درمان به پزشک مراجعه نمایید.
علائم هشدار
در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک معالج یا بیمارستان مراجعه نمایید:
- درد شدید که با مُسکن و روش‌های آرام‌سازی بهبود پیدا نکند.
- خونریزی محل عمل
- خشکی و محدویت حرکت زانو
- ناتوانی در صاف کردن زانو
- ترشح چرکی محل عمل
- تب بالا
- سوزش یا ناتوانی در دفع ادرار
فهرست منابع
- درسنامه ارتوپدی و شکستگی‌ها / تالیف دکتر بهادر اعلمی هرندی و همکاران / ویرایش چهارم
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
- مجموعه کامل دروس پرستاری – انتشارات بشری
- Schwartz Principles of Surgery
تاریخ آخرین ویرایش: 10 شهریور 1402