جراحی پلک
بلفاروپلاستی یک روش جراحی است که ظاهرِ پلکهای شما را بهبود میدهد. این روش به کاهشِ نمای «چشمهای خسته» در پلکهای پایین کمک میکند و پوستِ افتادهٔ پلکهای بالا را برمیدارد. اگرچه این جراحی معمولاً ایمن است، اما با خطراتی همراه است. دربارهٔ مزایا و خطراتِ جراحی با یک چشمپزشک (Ophthalmologist) دارای بورد صحبت کنید.
بلفاروپلاستی چیست؟
بلفاروپلاستی (Blepharoplasty)، یا جراحیِ پلک، میتواند ظاهرِ ناحیهٔ اطرافِ چشمهای شما را بهبود دهد. این روشی است که «کیسههای پُفکرده» را در پلکهای پایین کاهش میدهد و پوستِ اضافیِ پلکهای بالا را برمیدارد. با افزایشِ سن، پوست بهتدریج خاصیتِ کشسانیِ خود را از دست میدهد. فقدانِ کشسانی، همراه با کششِ مداومِ گرانش، باعث میشود پوستِ اضافی در پلکهای بالایی و پایینیِ شما جمع شود. بلفاروپلاستی میتواند روی پلکهای بالا، پلکهای پایین یا هر دو انجام شود.
بلفاروپلاستی اغلب بهمعنای برداشتنِ پوستِ اضافی، عضله و بافتِ چربیِ زیرین است؛ اما گاهی ارائهدهندگان میتوانند بهجای برداشتن، بافتها را «بازآرایی/جابجا» کنند. اگرچه بلفاروپلاستی عمدتاً یک اقدامِ زیبایی است، اما میتواند در افرادی که افتادگیِ پلکِ بالا «میدانِ بینایی (Visual field)» آنها را میپوشاند، میدانِ بینایی را نیز بهبود دهد.
بلفاروپلاستیِ همراه با برداشتِ چربی، «سیاهیِ زیرِ چشم» را از بین نمیبرد و «چینِ پنجهکلاغی (Crow’s feet)» یا سایر چینوچروکهای صورت را هم برنمیدارد. روشهای جراحی و غیرجراحیِ دیگری که چربی را بازموضعیابی میکنند، گودیِ زیرِ چشم را پر میکنند یا گونهها را «بالا میکشند»، میتوانند سیاهیِ زیرِ چشم را بهبود دهند. ارائهدهندگان میتوانند بلفاروپلاستی را همزمان با سایر روشهای جراحیِ صورت، مانند «بازسطحسازی با لیزر (Laser resurfacing)» یا «بالاکشیدنِ ابرو (Brow lift)» انجام دهند.
چه کسی کاندیدای مناسبِ بلفاروپلاستی (جراحیِ پلک) است؟
بهترین کاندیداها برای جراحیِ بلفاروپلاستی معمولاً افرادِ حداقل ۳۰ ساله، با سلامتِ عمومیِ خوب و بدونِ سایر مشکلاتِ چشمی هستند. اگر هر یک از شرایطِ زیر را دارید به ارائهدهندهٔ خدماتِ سلامت خود اطلاع دهید:
- بیماریِ چشمی، مانند «گلوکوم (Glaucoma)»، «خشکیِ چشم (Dry eyes)» یا «جداشدگیِ شبکیه (Detached retina)».
- اختلالاتِ تیروئید، مانند «بیماریِ گریوز (Graves’ disease)»، «کمکاریِ تیروئید (Hypothyroidism)» یا «پرکاریِ تیروئید (Hyperthyroidism)».
- بیماریِ قلبوعروق، «فشارِ خونِ بالا (High blood pressure)» یا سایر اختلالاتِ گردشِ خون.
- «دیابت (Diabetes)».
دربارهٔ انتظاراتِ خود از بلفاروپلاستی واقعبین باشید. جراحیِ پلک میتواند ظاهرِ شما را ارتقا دهد و به افزایشِ اعتمادبهنفس کمک کند؛ اما نباید انتظار داشته باشید که این جراحی ظاهرِ شما را بهطورِ چشمگیر تغییر دهد. بسیاری از افراد چشمانی دارند که کاملاً همتراز نیست یا به نظر میرسد اندازههای متفاوتی دارند. «عدمِ تقارن» ویژگیهایی است که در مراحلِ اولیهٔ رشد رخ میدهد. بلفاروپلاستی ساختارِ صورتِ شما را تغییر نخواهد داد. پیش از تصمیمگیری برای جراحی، لازم است چهرهٔ خود را خوب بشناسید. دربارهٔ انتظاراتتان دقیق فکر کنید و آنها را با جراحِ خود در میان بگذارید.
جزئیاتِ درمان
برای جراحیِ پلک چگونه آماده شوم؟
برای آمادگی در برابرِ بلفاروپلاستی، چشمپزشک (Ophthalmologist؛ متخصصِ مراقبتهای چشمی) یا «جراحِ اُکولوپلاستیک (Oculoplastic surgeon)» ممکن است از شما بخواهد:
- ارزیابیِ پزشکی انجام دهید یا آزمایشهای آزمایشگاهی بدهید.
- «سیگارکشیدن» را ترک کنید.
- داروهای فعلیِ خود را تنظیم کنید یا مصرفِ داروهای مشخصی را آغاز کنید.
- مصرفِ «داروهای ضدالتهاب (Anti-inflammatory drugs)»، «آسپرین (Aspirin)»، «رقیقکنندههای خون (Blood thinners)»، «مولتیویتامینها (Multivitamins)» و «مکملهای گیاهی (Herbal supplements)» را متوقف کنید؛ زیرا همگی میتوانند خطرِ خونریزیِ شما را افزایش دهند.
لازم است با یکی از اعضای موردِ اعتمادِ خانواده یا یک دوست هماهنگ کنید تا شما را پس از جراحی به خانه برساند. همچنین او باید شبِ اول پس از اقدام در کنارِ شما بماند.
حینِ انجامِ بلفاروپلاستی چه میگذرد؟
بسته به اهدافِ شما و توصیهٔ جراح، بلفاروپلاستی میتواند شاملِ پلکهای بالا، پلکهای پایین یا هر دو باشد.
بلفاروپلاستیِ پلکِ بالا
در طولِ بلفاروپلاستیِ پلکِ بالا، جراح شما برشها (Incisions) را در چینِ طبیعیِ پلکِ بالایی ایجاد میکند. این برشها وقتی چشمانتان باز است پنهان خواهند بود. جراح، پوستِ اضافی و چربیِ برجسته را برمیدارد و سپس برشها را میبندد.
بلفاروپلاستیِ پلکِ پایین
در طولِ بلفاروپلاستیِ پلکِ پایین، جراحِ شما برشی درست در زیرِ خطِ مژهٔ پلکِ پایین ایجاد میکند. او از طریقِ این برش، پوستِ اضافیِ پلکِ پایین را برمیدارد. همچنین ممکن است از برشی که در داخلِ پلکِ پایین پنهان است ــ «برشِ ترانسکونژنکتیوال (Transconjunctival incision)» ــ برای اصلاحِ مشکلاتِ پلکِ پایین و بازتوزیع یا برداشتنِ چربیِ اضافی استفاده کند.
عملِ بلفاروپلاستی چه مدت طول میکشد؟
یک جراح معمولاً میتواند بلفاروپلاستیِ پلکِ بالا را در حدودِ ۴۵ دقیقه تا یک ساعت به پایان برساند. اگر هر دو پلکِ بالا و پایین همزمان انجام شوند، حدوداً دو ساعت طول میکشد؛ بسته به اینکه آیا چربی بازموضعیابی میشود یا کارِ اضافیِ دیگری انجام میگیرد.
پس از بلفاروپلاستی چه اتفاقی میافتد؟
در هر یک از پلکهای بالاییِ شما یک «بخیه» خواهد بود که حدود یک هفته باقی میمانَد. اگر برشها در داخلِ پلکهای پایین ایجاد شوند، پلکهای پایین به بخیه نیاز ندارند. بروزِ تورم و کبودی در پلکهای بالا و پایین شایع است. انتظار داشته باشید که برای چند روز پس از جراحی در خانه بمانید و فعالیتهای خود را محدود کنید تا اجازه دهید پلکهایتان بهبود یابد.
خطرات/مزایا
آیا امکانِ بروزِ عوارض با بلفاروپلاستی (جراحیِ پلک) وجود دارد؟
مانندِ هر اقدامِ جراحی، درجهای از خطر وجود دارد. عوارض و نتایجِ نامطلوب در بلفاروپلاستی نادر است، اما گاهی رخ میدهند. مشکلاتِ احتمالی عبارتاند از:
- خونریزی.
- عفونت.
- خشکیِ چشم.
- تغییرِ غیرطبیعیِ رنگدانه در پلکها.
- اسکار/جوشگاه.
- تاخوردگیِ غیرطبیعیِ داخل یا خارجِ پوستِ پلک.
- ناتوانی در بستنِ کاملِ چشمها.
- پایینکشیدهشدنِ خطِ مژهٔ پلکِ پایین.
- احتمالِ از دستدادنِ بینایی.
هرچند ممکن است این عوارض نادر باشند، اما آگاهی از آنها پیش از تصمیم به انجامِ جراحی مهم است. اغلبِ افراد پس از انجامِ بلفاروپلاستی از نتایجِ خود راضی هستند.
بهبودی و چشمانداز
زمانِ بهبودیِ بلفاروپلاستی چقدر است؟
اگرچه جراحی معمولاً بدونِ درد است، ممکن است دچارِ کمی تورم و کبودی شوید. بیشترِ افراد پس از ۱۰ تا ۱۴ روز برای رفتن به مکانهای عمومی احساسِ راحتی میکنند. بااینحال، بهبودیِ کامل میتواند چند ماه زمان ببرد.
در طولِ دورهٔ بهبودیِ بلفاروپلاستی، میتوانید برای کاهشِ تورم از «کمپرسِ سرد (Cold compresses)» و از «پُمادِ آنتیبیوتیک (Antibiotic ointment)» استفاده کنید. جراح شما دستورالعملهای مشخصی خواهد داد که ممکن است شاملِ مواردِ زیر باشد:
- چگونگیِ مراقبت از چشمها.
- داروهایی برای کمک به بهبود و کاهشِ احتمالِ عفونت.
- علائم و نگرانیهای خاصی که باید در محلِ جراحی مراقبشان باشید.
- زمانِ مراجعهٔ پیگیری به جراح.
بلفاروپلاستی چه مدت دوام دارد؟
بلفاروپلاستی روندِ پیریِ چشمها را متوقف نمیکند، اما نتایج معمولاً بادواماند. جراحیِ پلکِ بالا میتواند از پنج تا هفت سال و حتی تا یک عمر دوام داشته باشد، درحالیکه جراحیِ پلکِ پایین بهندرت نیاز است بیش از یک بار انجام شود.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرم
چه زمانی باید با ارائهدهندهٔ خدماتِ سلامت تماس بگیرم؟
برخی افراد پس از جراحی دچارِ خشکیِ چشم میشوند، اما این حالت بهندرت بیش از دو هفته طول میکشد. اگر بیش از دو هفته خشکیِ چشم داشتید، با ارائهدهندهٔ خدماتِ سلامت خود تماس بگیرید.
جزئیاتِ بیشتر
بلفاروپلاستی چقدر دردناک است؟
بلفاروپلاستی یکی از کمدردترینِ اقداماتِ زیبایی است. ممکن است در روزِ جراحی کمی ناراحتی داشته باشید، اما خیلی زود احساسِ بهتری خواهید داشت.
بهترین سن برای انجامِ بلفاروپلاستی چیست؟
هر فردِ بالای ۱۸ سال میتواند جراحیِ پلک انجام دهد. بااینحال، بهترین کاندیداها بزرگسالانِ سالمِ ۳۰ ساله و بالاتر هستند. بر اساسِ گزارشِ «انجمنِ آمریکاییِ جراحانِ پلاستیک (American Society of Plastic Surgeons)»، بیشترِ افرادی که این جراحی را انجام میدهند بالای ۴۰ سال هستند.
References/منابع
American Academy of Facial Plastic and Reconstructive Surgery. Eyelid Surgery. Accessed 6/19/2023.
American Academy of Ophthalmology. Eyelid Surgery. Reviewed Apr. 25, 2022. Accessed 6/19/2023.
American Society of Ophthalmic Plastic and Reconstructive Surgery. Excess Eyelid Skin (Dermatochalasis) and Droopy Brows (Eyelid Brow Ptosis). Accessed 6/19/2023.
American Society of Plastic Surgeons. Eyelid Surgery. Accessed 6/19/2023.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
