ترومبوز ورید عمقی (Deep vein thrombosis/DVT) – آموزش حین ترخیص
شما تحت درمان برای ترومبوز ورید عمقی (DVT/Deep vein thrombosis) قرار گرفتید. این وضعیت زمانی رخ میدهد که لخته خونی در یک وریدی تشکیل شود که سطحی یا نزدیک به سطح بدن نیست.
این حالت بیشتر در وریدهای بزرگ ساق پا و ران دیده میشود. لخته میتواند جریان خون را مسدود کند. اگر لخته جدا شود و از طریق جریان خون حرکت کند، ممکن است در رگهای خونی ریه گیر کند.
مراقبت از خود
در صورت تجویز توسط پزشک، جورابهای فشاری بپوشید. این جورابها میتوانند جریان خون در پاهایتان را بهبود بخشند و خطر عوارض طولانیمدت و مشکلات ناشی از لخته را کاهش دهند.
- اجازه ندهید جورابها خیلی تنگ یا چروک شوند.
- اگر روی پاهایتان لوسیون استفاده میکنید، بگذارید خشک شود سپس جورابها را بپوشید.
- برای راحتتر پوشیدن جورابها، پودر روی پاها بزنید.
- جورابها را هر روز با آب و صابون ملایم بشویید. سپس آبکشی کرده و بگذارید در هوا خشک شوند.
- مطمئن شوید یک جفت اضافی جوراب دارید تا هنگام شستوشوی جفت دیگر استفاده کنید.
- اگر جورابها خیلی تنگ هستند، به پزشک اطلاع دهید. فقط آنها را کنار نگذارید.
پزشک ممکن است داروی رقیقکننده خون تجویز کند تا از تشکیل لختههای بیشتر جلوگیری شود. این داروها شامل وارفارین (Warfarin)، ریواروکسابان (Rivaroxaban) و اپیکسابان (Apixaban) هستند. اگر برای شما داروی رقیقکننده خون تجویز شده است:
- دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- بدانید اگر یک نوبت را فراموش کردید چه باید بکنید.
- ممکن است نیاز باشد مرتب آزمایش خون انجام دهید تا مطمئن شوید دوز دارو مناسب است.
- از پزشک خود بپرسید چه ورزشها و فعالیتهایی برایتان ایمن هستند.
از نشستن یا درازکشیدن طولانیمدت در یک وضعیت خودداری کنید.
- بهگونهای ننشینید که فشار مداوم پشت زانوهایتان ایجاد شود.
- اگر پاهایتان هنگام نشستن ورم میکنند، آنها را روی چهارپایه یا صندلی قرار دهید.
- اگر ورم مشکلساز است، پاها را بالاتر از سطح قلب نگه دارید. هنگام خواب، پایه تخت در قسمت پاها را چند سانتیمتر بالاتر از قسمت سر تخت قرار دهید.
هنگام سفر:
- با خودرو: مرتب توقف کنید و چند دقیقه راه بروید.
- در هواپیما، اتوبوس یا قطار: مرتب بلند شوید و راه بروید.
- هنگام نشستن در خودرو، اتوبوس، هواپیما یا قطار: مرتب انگشتان پا را تکان دهید، عضلات ساق پا را منقبض و رها کنید و وضعیت خود را تغییر دهید.
سیگار نکشید. اگر سیگار میکشید، از پزشک برای ترک کمک بگیرید.
روزانه حداقل ۶ تا ۸ لیوان (۱/۵ تا ۲ لیتر) مایعات بنوشید، اگر پزشک آن را مجاز دانسته باشد.
مصرف نمک را کاهش دهید:
- نمک اضافی به غذای خود اضافه نکنید.
- از خوردن غذاهای کنسروی و فرآوریشده که نمک زیادی دارند خودداری کنید.
- برچسب مواد غذایی را بخوانید تا مقدار نمک (سدیم) را بررسی کنید. از پزشک بپرسید چه میزان سدیم روزانه برایتان مجاز است.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید
در صورت بروز موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
- پوستتان رنگپریده یا آبی شود، یا به لمس سرد باشد.
- ورم بیشتری در یکی یا هر دو پا ایجاد شود.
- تب یا لرز داشته باشید.
- دچار تنگینفس شوید (احساس دشواری در تنفس).
- درد قفسه سینه داشته باشید، بهویژه اگر با یک دم عمیق بدتر شود.
- خلط خونی بالا بیاورید.
Resources/منابع
Centers for Disease Control and Prevention website. Venous thromboembolism (blood clots). Updated May 15, 2024. Accessed May 28, 2024.
Kabrhel C. Pulmonary embolism and deep vein thrombosis. In: Walls RM, ed. Rosen’s Emergency Medicine: Concepts and Clinical Practice. 10th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2023:chap 74.
Stevens SM, Woller SC, Kreuziger LB, et al. Antithrombotic therapy for VTE disease: Second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021;160(6):e545-e608. PMID: 34352278.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
