پیوند قرنیه (Corneal transplant) – آموزش حین ترخیص
قرنیه عدسی شفاف خارجی در جلوی چشم است. پیوند قرنیه (Corneal transplant) جراحیای است که در آن قرنیه با بافتی از یک اهداکننده جایگزین میشود. این عمل یکی از شایعترین پیوندهای انجامشده است.
زمانی که در بیمارستان بودید
شما تحت عمل پیوند قرنیه قرار گرفتید. دو روش برای انجام این کار وجود دارد:
- در یک روش (کراتوپلاستی نافذ/Penetrating keratoplasty یا PK) بیشتر بافت قرنیه (سطح شفاف جلوی چشم) با بافت اهدایی جایگزین میشود. در طول جراحی، یک قطعه گرد کوچک از قرنیه شما برداشته شد. سپس قرنیه اهدایی در محل بازشدگی چشم دوخته شد.
- در روش دیگر (کراتوپلاستی لایهای/Lamellar keratoplasty یا دسمهت استریپینگ و کراتوپلاستی اندوتلیال/Descemet stripping and endothelial keratoplasty – DSEK) تنها لایههای بیرونی (کراتوپلاستی لایهای) یا لایههای درونی (DSEK) قرنیه پیوند زده میشوند. در این روش، بهبود بینایی معمولاً سریعتر است.
برای جلوگیری از درد، داروی بیحسی به اطراف چشم شما تزریق شد. ممکن است برای کمک به آرامش، یک داروی آرامبخش نیز دریافت کرده باشید.
آنچه باید در منزل انتظار داشته باشید
- اگر عمل شما PK بوده، مرحله نخست بهبودی حدود ۳ هفته طول خواهد کشید. پس از آن احتمالاً نیاز به عینک یا لنز تماسی خواهید داشت. ممکن است لازم باشد این وسایل در سال اول پس از پیوند چندین بار تعویض یا تنظیم شوند.
- اگر عمل شما کراتوپلاستی لایهای یا DSEK بوده، بهبود بینایی معمولاً سریعتر است و حتی ممکن است بتوانید از عینک قدیمی خود استفاده کنید.
مراقبت از خود
- چشم خود را لمس یا مالش ندهید.
- اگر PK داشتهاید، جراح احتمالاً در پایان عمل روی چشم شما پانسمان گذاشته است. میتوانید این پانسمان را صبح روز بعد بردارید، اما احتمالاً یک محافظ چشم برای زمان خواب خواهید داشت. این محافظ از آسیب به قرنیه جدید جلوگیری میکند. در طول روز، به احتمال زیاد باید عینک آفتابی تیره بزنید.
- اگر DSEK انجام دادهاید، احتمالاً پس از روز اول نیازی به پانسمان یا محافظ نخواهید داشت. با این حال، استفاده از عینک آفتابی همچنان مفید است.
- تا حداقل ۲۴ ساعت پس از جراحی، رانندگی نکنید، با ماشینآلات کار نکنید، الکل مصرف نکنید و تصمیمات مهم نگیرید. اثر داروی آرامبخش ممکن است تا این مدت باقی بماند. قبل از برطرفشدن کامل آن، ممکن است دچار خوابآلودگی و اختلال در تمرکز شوید.
- فعالیتهایی را که میتوانند باعث سقوط یا افزایش فشار بر چشم شوند، مانند بالا رفتن از نردبان یا رقصیدن، محدود کنید. از بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید. سعی کنید کاری انجام ندهید که سرتان پایینتر از بقیه بدن قرار بگیرد. میتواند کمککننده باشد که هنگام خوابیدن بالاتنهتان را با چند بالش کمی بالاتر قرار دهید. از گردوغبار و شن بادآورده دوری کنید.
- دستورهای جراح خود را برای استفاده از قطرههای چشمی بهدقت دنبال کنید. این قطرهها به پیشگیری از عفونت کمک میکنند و همچنین مانع از پسزدن قرنیه جدید توسط بدن میشوند.
- طبق برنامه با جراح خود پیگیری داشته باشید. ممکن است نیاز باشد بخیهها برداشته شوند و جراح وضعیت ترمیم و بینایی شما را بررسی کند.
زمانی که باید با پزشک تماس بگیرید
در صورت بروز موارد زیر با جراح خود تماس بگیرید:
- کاهش بینایی
- مشاهده جرقههای نور یا اجسام شناور در چشم
- حساسیت به نور (درد چشم در برابر نور خورشید یا نور شدید)
- افزایش قرمزی چشم
- درد چشم
منابع (References)
Boyd K. What to expect when you have a corneal transplant. American Academy of Ophthalmology. www.aao.org/eye-health/tips-prevention/what-to-expect-when-you-have-corneal-transplant. Updated February 28, 2020. Accessed August 22, 2024.
Dunbar GE, Titus M, Stein JD, Meijome TE, Mian SI, Woodward MA. Patient-reported outcomes after corneal transplantation. Cornea. 2021;40(10):1316-1321. PMID: 33758138 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33758138/.
Pierson KL, Holland EJ, Mannis MJ. Corneal transplantation in ocular surface disease. In: Mannis MJ, Holland EJ, eds. Cornea. 5th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2022:chap 170.
Romano D, Aiello F, Parekh M, et al. Incidence and management of early postoperative complications in lamellar corneal transplantation. Graefe’s Archive for Clinical and Experimental Ophthalmology. 2023;261(11):3097-3111. PMID: 37103622 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37103622/.
Venkateswaran N, Nikpoor N, Perex VL. Surgical ocular surface reconstruction. In: Yanoff M, Duker JS, eds. Ophthalmology. 6th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2023:chap 4.33.
Zhou Y, Wang T, Tuli SS, Steigleman WA, Shah AA. Overview of corneal transplantation for the nonophthalmologist. Transplant Direct. 2023;9(2):e1434. PMID: 36700069 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36700069/.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
