بیوپسی مخروطی Cone Biopsy

پادکست آموزش همگانی

خلاصه

بیوپسی مخروطی دهانه رحم

بیوپسی مخروطی

بیوپسی مخروطی برداشتنِ یک گُوهِ بافتِ غیرطبیعی به‌شکلِ مخروط از دهانهٔ رحم شماست. بافت برای بررسیِ وجودِ سلول‌های پیش‌سرطانی یا سرطانی به آزمایشگاه ارسال می‌شود. این کار اغلب پس از غیرطبیعی‌بودنِ نتیجهٔ آزمون پاپ انجام می‌شود.

مرور کلی

بیوپسی مخروطی چیست؟

بیوپسی مخروطی (cone biopsy؛ conization) یک روش جراحی برای برداشتنِ بافتِ غیرطبیعی از دهانهٔ رحم شماست. این روش می‌تواند سرطانِ دهانهٔ رحم یا تغییراتی در برخی از سلول‌های دهانهٔ رحم شما را ــ که معمولاً دیسپلازیِ دهانهٔ رحم (Cervical dysplasia) نامیده می‌شود ــ که ممکن است به سرطانِ دهانهٔ رحم بینجامد، شناسایی کند. دهانهٔ رحم (Cervix) بخشی از بدن شماست که بخشِ بالاییِ واژن را از بخشِ پایینیِ رحم جدا می‌کند.

به آن بیوپسی مخروطی می‌گویند چون جرّاح شما یک قطعهٔ بافتِ نامنظم را به‌شکلِ مخروط از دهانهٔ رحم خارج می‌کند. این نوع بیوپسی به او اجازه می‌دهد به لایه‌های عمیق‌تر (یا بخش‌های درونی‌تر) دهانهٔ رحم برسد. سپس، ارائه‌دهندهٔ شما بافت را برای بررسی‌های بیشتر به آزمایشگاه می‌فرستد.

بیوپسی مخروطی یک فرایندِ سرپایی است (لازم نیست شب را بستری بمانید) که در مرکز جراحی یا بیمارستان انجام می‌شود.

چرا بیوپسی مخروطی انجام می‌شود؟

بیوپسی مخروطی یک گزینهٔ درمانی برای برداشتنِ سلول‌های غیرطبیعی و پیش‌سرطانی از دهانهٔ رحم شماست. همچنین سلول‌های پیش‌سرطانی و سرطانیِ دهانهٔ رحم را تشخیص می‌دهد.

ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت وقتی بیوپسی مخروطی انجام می‌دهد که:

• یک اسمیر پاپ (Pap test) تغییراتی در سلول‌های دهانهٔ رحم شما پیدا کرده باشد که می‌تواند به سرطانِ دهانهٔ رحم منجر شود.
• اگر سلول‌های دهانهٔ رحم سرطانی یا پیش‌سرطانی باشند، نیاز به درمان برای برداشتنِ سلول‌های غیرطبیعیِ روی دهانهٔ رحم داشته باشید.
• نیاز به درمانِ سرطانِ دهانهٔ رحم در مراحلِ ابتدایی (مرحلهٔ ۰ یا IA1) داشته باشید.

ارائه‌دهندهٔ شما همچنین ممکن است وقتی روش‌های دیگر مانند کولپوسکوپی (Colposcopy) یا بیوپسی پانچ (Punch biopsy) علتِ تغییراتِ سلولیِ غیرطبیعی را پیدا نمی‌کنند، بیوپسی مخروطی را پیشنهاد کند.

چه کسی بیوپسی مخروطی را انجام می‌دهد؟

یک متخصص زنان و زایمان (Ob/Gyn) بیوپسی مخروطی را انجام می‌دهد.

جزئیات آزمون

چگونه برای بیوپسی مخروطی آماده شوم؟

ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت به شما دستورالعمل‌هایی برای آماده‌شدن جهت بیوپسی مخروطی می‌دهد. چون احتمالاً تحت بیهوشیِ عمومی (General anesthesia) خواهید بود، باید چند ساعت پیش از فرایند خوردن و نوشیدن را متوقف کنید. همچنین ممکن است محدودیت‌هایی برای نزدیکیِ جنسی یا واردکردنِ هر چیزی به واژن پیش از جراحی وجود داشته باشد.

آیا هنگام بیوپسی مخروطی بیدار هستم؟

خیر، معمولاً برای بیوپسی مخروطی با بیهوشیِ عمومی خواب هستید. بااین‌حال، در برخی موارد، ارائه‌دهندهٔ شما ممکن است یک بی‌حسیِ موضعی مانند بلاکِ عصبی (Nerve block) را برای بی‌حس‌کردن از کمر به پایین پیشنهاد کند. در هر صورت، در طولِ بیوپسی مخروطی دردی احساس نخواهید کرد.

در طولِ بیوپسی مخروطی چه انتظاری داشته باشم؟

بیوپسی مخروطی شامل استفاده از چاقوی جراحی (اسکالپل) برای بریدنِ بافتِ غیرطبیعی از دهانهٔ رحم شماست. بافت به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا یک آسیب‌شناس (Pathologist) آن را از نظرِ وجودِ سلول‌های پیش‌سرطانی یا سرطانی بررسی کند. این فرایند حدود ۱۵ دقیقه طول می‌کشد، اما مراقبت‌های پیش و پس از عمل چندین ساعت زمان می‌برد.

• نخست، شما را بیهوش می‌کنند و سپس بدنتان را مشابهِ وضعیتِ معاینهٔ لگن یا آزمونِ پاپ، با قرار دادنِ پاها در رکاب‌ها، پوزیشن می‌دهند.
• بعد، جرّاح شما یک اسپکولوم (Speculum) را داخلِ واژن وارد می‌کند. اسپکولوم وسیله‌ای است که در طولِ فرایند دیوارهٔ واژن را باز نگه می‌دارد.
• سپس، جرّاح یک کولپوسکوپ (Colposcope) را برای دیدِ بهترِ دهانهٔ رحم داخلِ واژن قرار می‌دهد. کولپوسکوپ ذره‌بینیِ نورانی است که او را به ناحیه‌ای که باید برداشته شود راهنمایی می‌کند.
• بعد، جرّاح بافتِ غیرطبیعی را به‌همراهِ مقداری از بافتِ طبیعیِ اطرافِ آن برمی‌دارد.
• سپس، خون‌ریزی را با چند روش ــ از جمله بخیه‌زدن و احتراق بافت (Cauterization) ــ متوقف می‌کنند. ممکن است واژن شما را با گاز (Vaginal packing) پر کنند.
• پس از آن، آسیب‌شناس بافت را بررسی می‌کند تا مطمئن شود جرّاح همهٔ بافتِ غیرطبیعی را برداشته و تنها بافتِ طبیعی باقی مانده است.

بیوپسی مخروطی یک فرایندِ سرپایی است؛ یعنی شب را بستری نمی‌مانید. ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت زمانی که به‌اندازهٔ کافی بهبود یافتید تا بیمارستان یا مرکز جراحی را ترک کنید، شما را به خانه می‌فرستد.

پس از بیوپسی مخروطی چه انتظاری داشته باشم؟

چند ساعت پس از آن در بیمارستان یا مرکز جراحی ریکاوری می‌کنید. ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت فشارِ خون، نبض، خون‌ریزی و دردِ شما را پایش می‌کند تا مطمئن شود به‌اندازهٔ کافی برای رفتن به خانه وضعیت مناسبی دارید. پیش از ترک، ارائه‌دهنده ممکن است بستهٔ گاز داخلِ واژن شما را خارج کند.

می‌توانید انتظارِ دردِ شبیهِ قاعدگی را برای چند روز داشته باشید، اما می‌توان آن را با داروهای مُسکن کنترل کرد. در برخی موارد، جرّاح برایتان مُسکنِ نسخه‌ای می‌نویسد، اما معمولاً مُسکن‌های بدونِ نسخه هم خوب عمل می‌کنند.

بیشترِ افراد می‌توانند حدود یک هفته بعد به فعالیت‌های روزمره بازگردند. در هفتهٔ نخستِ بهبودی، برای کارهای خانه مانند جاروبرقی‌کشیدن و رخت‌شویی از خانواده و دوستان کمک بگیرید. در این مدت، گرفتگی (کِرَمپ) و خون‌ریزی طبیعی است. برای جمع‌کردنِ خون و ترشحاتِ واژینال از پَد استفاده کنید. طبیعی است که ترشحِ واژینال از قرمز یا صورتی به قهوه‌ایِ روشن تغییر کند.

ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت فهرستی از فعالیت‌هایی را که باید تا ویزیتِ پیگیری از آن‌ها پرهیز کنید به شما می‌دهد. برخی از مواردِ این فهرست ممکن است شاملِ مواردِ زیر باشد:

• تا چهار هفته چیزی را واردِ واژن نکنید. این شاملِ نزدیکیِ جنسی، تامپون، انگشت و دوشِ واژینال می‌شود.
• از بلندکردنِ اجسامِ سنگین و ورزشِ پرفشار خودداری کنید.
• شنا نکنید و حمامِ وان نگیرید.

ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت بین چهار تا شش هفته پس از جراحی یک نوبتِ پیگیری برایتان تنظیم می‌کند تا مطمئن شود همه‌چیز خوب پیش رفته و به‌درستی بهبود یافته است.

پس از بیوپسی مخروطی، ارائه‌دهنده ممکن است هر شش ماه یک‌بار آزمونِ پاپ را توصیه کند. وقتی چند نتیجهٔ متوالیِ پاپ طبیعی شد، ارائه‌دهنده شما را به برنامهٔ معمولِ اسمیرِ پاپ (مثلاً سالانه) برمی‌گرداند. این برنامه بسته به سن و سابقهٔ پزشکیِ شما متفاوت است.

آیا پس از بیوپسی مخروطی بخیه خواهم داشت؟

گاهی. ممکن است جرّاح شما از بخیه استفاده کند، اما در بسیاری از مواقع از پَکینگِ واژینال استفاده می‌کنند. پَکینگِ واژینال شبیهِ تامپون یا قطعهٔ بزرگ و لوله‌شکلِ گاز است.

آیا می‌توانم پس از بیوپسی مخروطی به کار برگردم؟

می‌توانید پس از چند روز یا زمانی که احساسِ راحتی می‌کنید به کار برگردید. بااین‌حال، اگر شغلِ شما نیاز به بلندکردنِ اجسامِ سنگین یا ایستادنِ چندساعته داشته باشد، ممکن است لازم باشد تا دو هفته در خانه بمانید.

خطراتِ بیوپسی مخروطی چیست؟

بیوپسی مخروطی ایمن است اما با خطراتی همراه است. دربارهٔ خطرات و فوایدِ فرایند با ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت گفت‌وگو کنید تا دقیقاً بدانید چه انتظاری داشته باشید.

برخی از خطراتِ مرتبط با بیوپسی مخروطی عبارت‌اند از:

• خون‌ریزی.
• لختهٔ خون.
• عفونت.
• تنگیِ دهانهٔ رحم (Cervical stenosis).
• افزایشِ خطرِ زایمانِ زودرس در بارداری‌های آینده.
• آسیب به اندام‌های مجاور مانند مثانه یا رکتوم.

بیوپسی مخروطی ممکن است بر روی دهانهٔ رحم شما اسکار ایجاد کند. این موضوع می‌تواند تشخیصِ سلول‌های غیرطبیعی را در آزمون‌های پاپِ آینده برای ارائه‌دهندهٔ شما دشوارتر کند.

عوارضِ جانبیِ بیوپسی مخروطی چیست؟

شایع‌ترین عوارضِ جانبیِ بیوپسی مخروطی شاملِ مواردِ زیر است:

• گرفتگیِ شبیهِ قاعدگی.
• ناراحتی یا دردِ خفیف.
• خون‌ریزی یا لکه‌بینی از واژن.

می‌توانید انتظار داشته باشید عوارضِ جانبی در هفتهٔ نخستِ پس از جراحی شدیدتر باشند، اما باید با گذرِ زمان کاهش یابند. اگر پس از دو هفته همچنان درد و خون‌ریزیِ متوسط تا شدید دارید، با ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت تماس بگیرید.

آیا بیوپسی مخروطی می‌تواند سرطان را بردارد؟

بله، بیوپسی مخروطی می‌تواند سرطانِ دهانهٔ رحم در مرحلهٔ اولیه را بردارد.

نتایج و پیگیری

چه زمانی از نتایجِ بیوپسی مخروطی باخبر می‌شوم؟

ارائه‌دهندهٔ شما باید ظرفِ حدود یک هفته نتایجِ بیوپسی را داشته باشد. زمانِ دقیق بسته به آزمایشگاه متفاوت است. بهتر است از ارائه‌دهندهٔ خود بپرسید که دریافتِ نتایج چقدر طول می‌کشد.

نتایجِ بیوپسی مخروطی چه معنایی دارند؟

بافتِ دهانهٔ رحم شما برای بررسی زیرِ میکروسکوپ به آزمایشگاه می‌رود. نتایجِ آزمون به ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت می‌گوید که آیا سلول‌ها طبیعی، پیش‌سرطانی یا سرطانی هستند.

نتیجهٔ طبیعی یعنی هیچ سلولِ پیش‌سرطانی یا سرطانی روی دهانهٔ رحم پیدا نشده است.

نتایجِ غیرطبیعی یعنی سلول‌های پیش‌سرطانی یا سرطانی روی دهانهٔ رحم پیدا شده‌اند. این سلول‌ها نئوپلازیِ داخل‌سنگفرشیِ دهانهٔ رحم (Cervical intraepithelial neoplasia؛ CIN) نامیده می‌شوند. CIN بر اساسِ این‌که چه مقدار از بافتِ دهانهٔ رحم دارای سلول‌های غیرطبیعی است، در مقیاسی از یک تا سه درجه‌بندی می‌شود.

• CIN I: دیسپلازیِ خفیفِ دهانهٔ رحم. سلول‌ها کمی غیرطبیعی‌اند.
• CIN II: دیسپلازیِ متوسط تا برجستهٔ دهانهٔ رحم. سلول‌ها غیرطبیعی‌اند.
• CIN III: دیسپلازیِ شدیدِ دهانهٔ رحم یا کارسینومای درجا (Carcinoma in situ؛ مرحلهٔ ابتداییِ سرطانِ دهانهٔ رحم). سلول‌ها به‌شدت غیرطبیعی‌اند و احتمالاً به سرطان تبدیل می‌شوند.

دیسپلازیِ دهانهٔ رحمِ CIN I به‌ندرت به سرطان تبدیل می‌شود. CIN II و III بیشتر نیاز به درمان برای پیشگیری از سرطان دارند.

چه زمانی باید با ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت تماس بگیرم؟

اگر هر یک از مواردِ زیر را تجربه کردید، فوراً با ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت تماس بگیرید:

• تبِ ۳۸٫۳°سانتی‌گراد (101°F) یا بالاتر.
• لرز، تنگیِ نفس یا احساسِ گیجی.
• تورم یا گرفتگی در پاها (می‌تواند نشانهٔ لختهٔ خون باشد).
• نیاز به تعویضِ پَدِ بهداشتی هر دو ساعت یک‌بار.
• دردی که با دارو کاهش نمی‌یابد.
• ترشحِ واژینال با بوی بد.

جزئیاتِ بیشتر

تفاوتِ بیوپسی مخروطی و لیپ (LEEP) چیست؟

کانیزاسیون (Conization؛ بیوپسی مخروطی) و لیپ ــ روشِ برداشتِ با حلقهٔ الکتروجراحی (Loop electrosurgical excision procedure؛ LEEP) ــ بافتِ غیرطبیعیِ روی دهانهٔ رحم شما را برمی‌دارند. لیپ از یک حلقهٔ سیمیِ کوچکِ باردارِ الکتریکی برای برداشتنِ بافتِ غیرطبیعی استفاده می‌کند. در بیوپسیِ مخروطی، جرّاحان با استفاده از چاقوی جراحی یک بخشِ بزرگ‌تر و مخروطی‌شکل از بافتِ غیرطبیعی را از دهانهٔ رحم شما برمی‌دارند. بیوپسیِ مخروطی جراحیِ پیچیده‌تری است، تحتِ بیهوشیِ عمومی انجام می‌شود، زمانِ بهبودیِ طولانی‌تری دارد و نسبت به لیپ با خطراتِ بیشتری همراه است.

چند بار می‌توان بیوپسی مخروطی انجام داد؟

اگر سلول‌های غیرطبیعی باقی مانده باشند یا دوباره ایجاد شوند، ممکن است به بیوپسی‌های مخروطیِ اضافی نیاز باشد. ارائه‌دهندهٔ خدمات سلامت بر پایهٔ نتایجِ آزمون‌ها دربارهٔ خطرات و فوایدِ بیوپسی‌های اضافی با شما گفت‌وگو خواهد کرد.

References/منابع

• Canadian Cancer Society. Cone biopsy. Accessed 7/1/2022.
• Cancer Research UK. Cone biopsy. Accessed 7/1/2022.
• Cooper DB, Carugno J, Menefee GW. Conization Of Cervix. [Updated 2021 Dec 16]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Accessed 7/1/2022.
• Kim ML, Hahn HS, Lim KT, et al. The safety of conization in the management of adenocarcinoma in situ of the uterine cervix. J Gynecol Oncol. 2011;22(1):25-31.
• MedlinePlus. Cone biopsy. Accessed 7/1/2022.
• Santesso N, Mustafa RA, Wiercioch W, Kehar R, Gandhi S, Chen Y, Cheung A, Hopkins J, Khatib R, Ma B, Mustafa AA, Lloyd N, Wu D, Broutet N, Schünemann HJ. Systematic reviews and meta-analyses of benefits and harms of cryotherapy, LEEP, and cold knife conization to treat cervical intraepithelial neoplasia. Int J Gynaecol Obstet. 2016 Mar;132(3):266-71. doi: 10.1016/j.ijgo.2015.07.026. Epub 2015 Nov 28. Accessed 7/1/2022.
• MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).

این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیک‌پژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وب‌سایت بیمارستان تهیه شده است.

لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیه‌های سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.

سلب مسئولیت: مطالب ارائه‌شده صرفاً جهت اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیه‌ها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.

تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.