ضربه مغزی در بزرگسالان (Concussion in adults) – آموزش حین ترخیص
ضربه مغزی (Concussion) ممکن است زمانی رخ دهد که سر به جسمی برخورد کند یا جسم متحرکی به سر اصابت نماید. ضربه مغزی معمولاً نوع خفیف یا کمتر شدید آسیب مغزی است که ممکن است به آن آسیب مغزی تروماتیک (Traumatic brain injury) نیز گفته شود.
ضربه مغزی میتواند برای مدتی بر عملکرد مغز تأثیر بگذارد و باعث سردرد، تغییر در هوشیاری یا حتی از دست دادن هوشیاری شود.
پس از بازگشت به خانه، دستورهای ارائهدهنده مراقبت سلامت را در مورد مراقبت از خود دنبال کنید و از اطلاعات زیر بهعنوان یادآور استفاده نمایید.
آنچه باید در منزل انتظار داشته باشید
بهبودی از ضربه مغزی ممکن است چند روز تا چند هفته، چند ماه یا حتی بیشتر طول بکشد و این بستگی به شدت ضربه مغزی دارد. ممکن است تحریکپذیر باشید، در تمرکز مشکل داشته باشید یا نتوانید چیزها را به یاد بیاورید. همچنین ممکن است دچار سردرد، سرگیجه یا تاری دید شوید. این مشکلات معمولاً بهتدریج بهبود مییابند. برای تصمیمگیریهای مهم، بهتر است از اعضای خانواده یا دوستان کمک بگیرید.
زمانی که تازه به خانه بازمیگردید
میتوانید برای سردرد از استامینوفن (Acetaminophen) استفاده کنید.
از مصرف آسپرین (Aspirin)، ایبوپروفن (Ibuprofen)، ناپروکسن (Naproxen) یا سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خودداری کنید.
پیش از مصرف رقیقکنندههای خون (بهویژه اگر سابقهٔ مشکلات قلبی مانند ضربان غیرطبیعی قلب دارید) با پزشک خود مشورت کنید.
نیازی به استراحت کامل در رختخواب نیست. فعالیتهای سبک در خانه بلامانع است، اما از ورزش، بلند کردن اجسام سنگین یا فعالیتهای سنگین دیگر خودداری کنید.
اگر دچار تهوع یا استفراغ هستید، رژیم غذایی سبکتری انتخاب کنید و برای پرهیز از کمآبی بدن، مایعات کافی بنوشید.
یک بزرگسال باید در ۱۲ تا ۲۴ ساعت اول پس از بازگشت از اورژانس در کنار شما بماند.
خوابیدن بلامانع است. از پزشک خود بپرسید که آیا لازم است در ۱۲ ساعت نخست، کسی هر ۲ تا ۳ ساعت شما را بیدار کند یا خیر. این فرد میتواند با پرسیدن سؤال سادهای مانند نام شما، سطح هوشیاریتان را بسنجد و تغییرات رفتاری یا ظاهری را بررسی کند.
مدت زمان انجام این کار را از پزشک خود بپرسید.
از مصرف الکل و مواد مخدر خودداری کنید، زیرا ممکن است روند بهبودی را کند کنند و خطر آسیب مجدد را افزایش دهند. همچنین تصمیمگیری را دشوارتر میسازند.
فعالیت
تا زمانی که علائم دارید، از انجام فعالیتهایی که خطر آسیب جدی به سر را افزایش میدهند، خودداری کنید، از جمله:
- ورزش
- کار با ماشینآلات
- فعالیت بیشازحد
- انجام کارهای بدنی سنگین
از پزشک خود بپرسید چه زمانی میتوانید فعالیتهای خود را از سر بگیرید.
اگر ورزشکار هستید، باید پزشک پیش از بازگشت به ورزش شما را معاینه کند.
اطمینان حاصل کنید که دوستان، همکاران و اعضای خانواده از آسیب اخیر شما آگاه باشند.
به اطرافیان خود بگویید که ممکن است زود خسته شوید، گوشهگیر شوید، زود از کوره درروید یا گیج شوید. همچنین اطلاع دهید که ممکن است در انجام کارهایی که نیاز به حافظه یا تمرکز دارند دچار مشکل شوید، و دچار سردرد خفیف و حساسیت بیشتر به صدا باشید.
هنگام بازگشت به محل کار، از مدیر خود بخواهید موارد زیر را در نظر بگیرد:
- کاهش حجم کار برای مدتی
- اجتناب از فعالیتهایی که ممکن است برای دیگران خطرناک باشند
- تنظیم زمان پروژههای مهم
- در نظر گرفتن زمان استراحت در طول روز
- اختصاص زمان بیشتر برای انجام کارها
- بررسی نهایی کار شما توسط همکاران
پزشک به شما اطلاع خواهد داد که چه زمانی میتوانید:
- کارهای سنگین انجام دهید یا با ماشینآلات کار کنید
- در ورزشهای تماسی مانند فوتبال، هاکی یا فوتبال آمریکایی شرکت کنید
- دوچرخه، موتورسیکلت یا وسایل نقلیه آفرود سوار شوید
- رانندگی کنید
- اسکی، اسنوبورد، اسکیت، اسکیتبرد یا ورزشهای رزمی انجام دهید
- در هر فعالیتی که احتمال ضربه به سر یا تکان شدید سر وجود دارد، شرکت کنید
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید
اگر علائم شما پس از ۲ تا ۳ هفته برطرف نشد یا بهبود نیافت، با پزشک خود تماس بگیرید.
زودتر با پزشک خود تماس بگیرید اگر دچار یکی از موارد زیر شدید:
- خشکی یا سفتی گردن
- خروج مایع یا خون از بینی یا گوشها
- مشکل در بیدار شدن یا خوابآلودگی بیش از حد
- سردردی که بدتر میشود، طولانیمدت است یا با داروهای بدون نسخه بهبود نمییابد
- تب
- استفراغ بیش از ۳ بار
- اختلال در راه رفتن یا صحبت کردن
- تغییر در گفتار (منمن کردن، نامفهوم شدن یا بیمعنی شدن گفتار)
- اختلال در تفکر منطقی یا تمرکز
- تشنج (حرکات غیرارادی بازو یا پا)
- تغییرات رفتاری یا رفتارهای غیرعادی
- دوبینی (Double vision)
منابع
American Academy of Neurology website. AAN position: Sports Concussion. Updated April 29, 2020. Accessed July 6, 2024.
Giza CC, Kutcher JS, Ashwal S, et al. Summary of evidence-based guideline update: evaluation and management of concussion in sports: Neurology. 2013;80(24):2250-2257. PMID: 23508730.
Harmon KG, Clugston JR, Dec K, et al. American Medical Society for Sports Medicine Position Statement on Concussion in Sport. Clin J Sport Med. 2019;29(3):256. PMID: 30730386.
Papa L, Goldberg SA. Head trauma. In: Walls RM, ed. Rosen’s Emergency Medicine: Concepts and Clinical Practice. 10th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2023:chap 33.
Trofa DP, Caldwell JME, Li XJ. Concussion and brain injury. In: Miller MD, Thompson SR, eds. DeLee, Drez, & Miller’s Orthopaedic Sports Medicine. 5th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020:chap 126.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
