آﻣﻮزش خودمراقبتی بیماران در کولپورافی قدامی و خلفی
بیمار/ همراه گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیه‌ها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
کولپورافی چیست؟
كف لگن از گروهی عضلات و رباط‌ها تشكیل شده كه ارگانهای لگنی مانند مثانه، رحم، روده بزرگ و كوچك را حمایت میكند. این عضلات همچنین محل اتصال پیشاب‌راه به مثانه را نیز میبندند. این عضلات و رباط‌ها میتوانند با زایمانهای طبیعی یا به سبب پیری و مسایل ژنتیكی كشیده و شل شوند. با وقوع چنین پدیدهای، ارگانهای داخل لگنی از محل طبیعی خود به‌سمت پایین میروند (كه به نام پرولاپس خوانده می‌شود). پرولاپس در زنان مسن و زنان چندزا شایعتر است.
نوع درمان، به‌شدت پرولاپس و اینکه برآمدگی چطور مخل آسایش شما شده است، بستگی دارد. پرولاپس ممکن است سبب بی‌اختیاری ادرار و عفونتهای راجعه ادراری شود. این علائم به‌وسیله پزشک در مراجعات شما به مطب بررسی خواهد شد.
آموزش بدو ورود
- تمامی سوالات خود در مورد مراقبت از بیمارتان در منزل در طول بستری در بخش را از پرستار بپرسید.
- دستبند مشخصات جهت شناسایی شما می‌باشد، لذا خواهشمند است تا زمان ترخیص آن را در مچ دست خود نگه دارید و هنگام ترخیص توسط پرستار بخش از دست شما خارج خواهد شد در غیر این صورت به پرستار اطلاع دهید.
- بهداشت فردی خود را در طول بستری رعایت نموده و دست‌های خود را مرتب بشویید.
- زباله‌های عادی خود را در سطل زباله آبی رنگ رها کنید.
- وسایل مربوط به پانسمان و سرم شما زباله عفونی محسوب می‌شود و باید در سطل زباله زرد رها شود.
- در صورت نیاز به پرستار از زنگ احضار که بالای سر شما نصب گردیده است استفاده نمایید.
- نرده‌های کنار تخت را جهت جلوگیری از سقوط بالا نگه دارید.
- شب قبل از عمل شام سوپ (غذای سبک) میل کرده و از نیمه شب ناشتا باشید.
- هرگونه آرایش و لاک ناخن را پاک نمایید.
- موهای محل عمل، قبل از رفتن به اتاق عمل تراشیده خواهند شد.
- قبل از رفتن به اتاق عمل زیورآلات، اجسام فلزی، گیره سر، دندان مصنوعی و غیره را خارج کنید و در صورت داشتن پروتز دائم به پرستار بخش اطلاع دهید.
- قبل از انتقال به اتاق عمل، مثانه (ادرار) را تخلیه نمایید.
- قبل از انتقال به اتاق عمل، کلیه لباس‌ها (لباس زیر، جوراب و…) را در آورید و لباس مخصوص اتاق عمل بپوشید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت (دارویی، غذایی) پرستار و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است نیاز باشد داروهای شما قطع شده و داروهای جدید جایگزین شود.
- گرافی‌ها و مدارک قبل از عمل را به همراه داشته باشید.
آموزش حین بستری
رژیم غذایی و تغذیه:
- بعد از عمل جراحی و پس از هوشیار شدن و با نظر پزشک و همچنین در صورت نداشتن حالت تهوع، رژیم مایعات شروع کنید.
- در صورتی که حالت تهوع و استفراغ داشتید از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید.
فعالیت:
پس از هوشیار شدن و با کمک پرستار، ابتدا بنشینید، سپس پاهای خود را از لبه تخت آویزان کنید. در صورت نداشتن سرگیجه و تاری دید و… از تخت خارج شوید. دقت کنید حتماً پرستار بخش را در زمان خارج شدن از تخت مطلع فرمایید تا در کنار شما باشد.
مراقبت:
- بعد از عمل (جهت کاهش درد) می‌توانید به حالت نیمه نشسته قرار گیرید.
- در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع داده تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد شما را انجام دهد.
- قبل از خارج کردن سوند ادراری، جهت جلوگیری از بی‌اختیاری ادراری، پرستار چند نوبت سوند را بسته و سپس باز می‌کند. هنگام جمع شدن ادرار ممکن است احساس فشار در مثانه داشته باشید که طبیعی است.
- برای جلوگیری از عفونت ادراری، پس از هر بار ادرار کردن و اجابت مزاج، ناحیه پرینه را از جلو به عقب شستشو دهید و با محلول نمکی (سرم نرمال سالین) یا آب ولرم شستشو داده و با دستمال یکبار مصرف و تمیز خشک نمائید.
- با اولین احساس نیاز به تخلیه ادرار، ادرار را تخلیه کنید.
- در صورت داشتن خونریزی اطلاع دهید.
دارو:
داروها طبق دستور پزشک در فواصل و زمان معین توسط پرستار به شما داده می‌شود.
آموزش پس از ترخیص
رژیم غذایی و تغذیه:
- در روزهای اول بعد از عمل از مصرف مواد غذایی نفاخ پرهیز کرده و رژیم غذایی حاوی پروتئین و ویتامین C مصرف کنید.
- جهت پیشگیری از یبوست بعد از عمل از سبزیجات و میوه و سالاد، روغن زیتون، برگه آلو، انجیر خیس شده، کمپوت هلو ،گلابی، زرد آلو، سوپ و غیره استفاده کنید.
- مایعات بین 8 الی 10 لیوان مصرف نمائید.
فعالیت:
- دو هفته پس از جراحی می‌توانید فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرید، ولی از ایستادن طولانی و برداشتن اجسام سنگین خودداری کنید.
- ورزش ناحیه پرینه که باید در منزل انجام دهید به این صورت است: در هر وضعیت (نشسته، ایستاده، خوابیده) عضلات بین مجرای ادرار و مقعد را منقبض کنید و به سمت داخل بکشید و در این حالت 30 ثانیه بمانید، سپس خود را شل کنید.
مراقبت:
- محل عمل تمیز و خشک باشد و برای خشک نمودن محل عمل از چراغ مطالعه یا سشوار با فاصله 15 سانتی‌متری استفاده کنید.
- پس از ترخیص از بیمارستان می‌توانید حمام کنید.
- جهت پیشگیری از عفونت و فشار بر روی بخیه‌ها، مراقبت از ناحیه عمل و رعایت بهداشت شخصی ضروری است.
- در صورتی که نمی‌توانید ادرار کنید باز کردن شیر آب یا نوشیدن مایعات در برقراری ادرار کمک می‌کند و اگر بیش از 12 ساعت ادرار نداشتید به پزشک معالج یا اولین مرکز درمانی مراجعه نمایید.
- لباس زیر را روزانه تعویض و از لباس‌های زیرنخی استفاده کنید. از پوشیدن لباس‌های حاوی الیاف مصنوعی و جوراب شلوارهای تنگ و پلاستیکی خودداری کنید.
- لباس زیر همیشه باید خشک باشد و از مرطوب شدن آن پرهیز کنید.
- در مورد روش پیشگیری از بارداری و شروع فعالیت‌های جنسی خود حتماً با پزشک مشورت نمایید.
دارو:
- جهت تسکین درد از داروی مُسکن تجویز شده طبق دستور پزشک استفاده نمائید.
- در صورت تجویز آنتی‌بیوتیک، طبق دستور پزشک یک دوره کامل در فواصل معین آن را مصرف کنید.
زمان مراجعه بعدی:
- با نظر پزشک ده روز بعد از عمل جهت کنترل محل بخیه به پزشک معالج مراجعه نمایید. (بخیه ها کشیدنی نیست و پس از مدتی جذب می‌شود)
- ا الی 2 هفته طول می‌کشد تا بخیه‌ها جذب شوند ولی بهتر است تا دو ماه از نزدیکی خودداری کنید. (در صورت وجود ترشح خونی بهتر است از نزدیکی خودداری کنید)
علائم هشدار
در صورت داشتن هر یک از علائم زیر به پزشک معالج یا اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید.
- ترشحات فراوان و بوی بد واژینال
- تب و لرز
- علائم شوک (سردی اندام‌ها، تنفس تند، گیجی)
- خونریزی شدید
- درد ناگهانی واژن
- سوزش و تکرر ادرار
- اختلال در دفع ادرار و مدفوع بیش از 24 ساعت
فهرست منابع
- Sabiston Text book of Surgery/Saunders
- Schwartz Principles of Surgery
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
- مجموعه کامل دروس پرستاری – انتشارات بشری
تاریخ آخرین ویرایش: 18 تیر 1402