جراحی شریان کاروتید (Carotid artery surgery) – آموزش حین ترخیص
شریان کاروتید (Carotid artery) خون مورد نیاز مغز و صورت شما را تأمین میکند. در دو طرف گردن، یک شریان کاروتید دارید. جراحی شریان کاروتید (Carotid artery surgery) روشی است برای بازگرداندن جریان مناسب خون به مغز.
زمانی که در بیمارستان بودید
شما تحت عمل جراحی شریان کاروتید قرار گرفتید تا جریان طبیعی خون به مغزتان بازگردد. جراح برشی در ناحیه گردن شما روی شریان کاروتید ایجاد کرد. در طول عمل، یک لوله در محل قرار داده شد تا خون از اطراف ناحیهٔ مسدود شده عبور کند. سپس جراح شریان کاروتید را باز کرد و با دقت پلاکها را از داخل آن خارج نمود. ممکن است جراح در این ناحیه استنت (Stent)، یعنی لولهٔ مشبک سیمی کوچکی، قرار داده باشد تا به بازماندن شریان کمک کند. پس از برداشتن پلاک، شریان با بخیه بسته شد و پوست روی آن نیز با نوار جراحی بسته شد.
در حین جراحی، فعالیت قلب و مغز شما بهصورت دقیق و مداوم پایش شد.
آنچه باید در منزل انتظار داشته باشید
احتمالاً طی ۳ تا ۴ هفته میتوانید بیشتر فعالیتهای معمول خود را از سر بگیرید. ممکن است حدود ۲ هفته احساس درد خفیف در ناحیهٔ گردن داشته باشید.
میتوانید هر زمان که احساس آمادگی کردید، فعالیتهای روزمره را از سر بگیرید. ممکن است در روزهای نخست به کمک در آمادهسازی غذا، کارهای منزل یا خرید نیاز داشته باشید.
تا زمانی که زخم کاملاً بهبود نیافته و بتوانید سرتان را بدون ناراحتی بچرخانید، رانندگی نکنید.
ممکن است بیحسی خفیفی در امتداد فک یا نزدیک نرمهٔ گوش خود احساس کنید که ناشی از برش جراحی است. این حالت معمولاً ظرف ۶ تا ۱۲ ماه برطرف میشود.
مراقبت از خود
میتوانید پس از بازگشت به خانه دوش بگیرید. خیس شدن نوار جراحی روی برش اشکالی ندارد، اما محل زخم را خیس نکنید، نمالید و اجازه ندهید آب دوش مستقیماً با فشار روی آن بریزد. نوار جراحی معمولاً پس از حدود یک هفته خودبهخود شل میشود و میافتد.
هر روز با دقت به محل برش نگاه کنید تا اگر تغییری ایجاد شد متوجه شوید. بدون اجازهٔ جراح هیچگونه کرم، پماد یا داروی گیاهی روی زخم نزنید.
تا زمانی که زخم بهبود نیافته است، لباسهای یقهاسکی یا هر لباسی که در ناحیهٔ گردن با زخم تماس دارد نپوشید.
انجام جراحی شریان کاروتید علت زمینهای گرفتگی عروق را درمان نمیکند، بنابراین ممکن است شریانها دوباره تنگ شوند. برای پیشگیری از این مشکل:
- غذای سالم بخورید، در صورت توصیهٔ پزشک ورزش کنید، اگر سیگار میکشید آن را ترک کنید و سطح استرستان را کاهش دهید.
- اگر پزشک داروی کاهشدهندهٔ چربی خون برایتان تجویز کرده است، آن را طبق دستور مصرف کنید.
- اگر داروهایی برای فشار خون بالا یا دیابت مصرف میکنید، طبق دستور پزشک آنها را ادامه دهید.
- ممکن است هنگام ترخیص از بیمارستان به شما گفته شود که آسپرین یا دارویی به نام کلوپیدوگرل (Clopidogrel) یا داروی مشابه دیگری مصرف کنید. این داروها از تشکیل لخته در شریانها و درون استنت جلوگیری میکنند. بدون مشورت با پزشک، مصرف این داروها را قطع نکنید.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید
با جراح یا پزشک خود تماس بگیرید اگر:
- دچار سردرد، گیجی، بیحسی یا ضعف در هر بخشی از بدن شدید.
- در بینایی خود مشکل دارید، نمیتوانید بهطور طبیعی صحبت کنید یا در درک صحبت دیگران دچار مشکل میشوید.
- نمیتوانید زبان خود را به یک سمت دهان حرکت دهید.
- در بلعیدن غذا مشکل دارید.
- درد قفسهٔ سینه، سرگیجه یا تنگی نفس دارید که با استراحت برطرف نمیشود.
- خلط زرد یا سبز یا همراه با خون سرفه میکنید.
- لرز یا تب بیش از °۳۸٫۳ سانتیگراد (°۱۰۱ فارنهایت) دارید، یا تب شما پس از مصرف استامینوفن (Acetaminophen) برطرف نمیشود.
- زخم شما قرمز یا دردناک شده، یا ترشح زرد یا سبز از آن خارج میشود.
- پاهای شما متورم شدهاند.
Resources/منابع
AbuRahma AF, Avgerinos ED, Chang RW, et al. Society for Vascular Surgery clinical practice guidelines for management of extracranial cerebrovascular disease. J Vasc Surg. 2022;75(1S):4S-22S. PMID: 34153348.
Cameron J. Vascular surgery. In: Cameron J, ed. Current Surgical Therapy. 14th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2023:chap 16.
Kinlay S, Bhatt DL. Treatment of noncoronary obstructive vascular disease. In: Libby P, Bonow RO, Mann DL, Tomaselli GF, Bhatt DL, Solomon SD, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 12th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2022:chap 44.
Rogers RK, Seinfeld J, Casserly IP. Carotid and cerebrovascular intervention. In: Topol EJ, Teirstein PS, eds. Textbook of Interventional Cardiology. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020:chap 46.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
