تغذیه و سرطان
مقدمه:
تغییر عادت غذایی و استفاده مستمر از غذاهای آماده در کنار کاهش تحرک و زندگی ماشینی منشا اضافه وزن، چاقی و بسیاری از بیماری‌های متابولیک و سرطان‌هاست.
سرطان از جمله بیماری‌هایی است که تغذیه نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشگیری و درمان ان ایفا می‌کند.
متاسفانه بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان جهانی بهداشت، روند ابتلا به سرطان در دنیا رو به افزونی است. بر اساس آمار و اطلاعات موجود، تغذیه در حداقل 53 درصد کل موارد سرطان‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای دارد و با تغییر در عادت غذایی و حفظ وزن مناسب و افزایش فعالیت بدنی می‌توان از بروز یک‌سوم سرطان‌ها پیشگیری کرد.
عوامل تغذیه‌ای که احتمال بروز سرطان را افزایش می‌دهد:
برخی از مواد غذایی که زمینه سرطان را در افراد فراهم می‌کنند عبارتند از:
- چربی‌ها: اسیدهای چرب ترانس و اشباع کیک‌ها، چیپس، روغن سرخ کرده و… خطرناک‌ترین چربی‌ها هستند.
- نمک: افزایش مصرف نمک با احتمال بروز سرطان ارتباط دارد. حداکثر میزان مجاز مصرف نمک در روز حدود 3 گرم است که شامل نمک موجود در غذا و نمک اضافه شده به غذا می‌باشد.
- مصرف کم منابع غذایی فیبردار: دریافت ناکافی فیبر از برنامه غذایی روزانه خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.
- قند و شکر: مصرف زیاد قند و شکر، سمومی را در بدن تولید می‌کند که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان می‌شود.
- روش تهیه و طبخ مواد غذایی: بعضی روش‌های نادرست طبخ مواد غذایی مانند پخت گوشت در حرارت بالا تولید مواد سرطان‌زا می‌کند.
عوامل تغذیه‌ای که سبب پیشگیری از سرطان می‌شود:
برخی مواد غذایی نقش کلیدی در پیشگیری از سرطان دارند. عبارتند از:
- اسید فولیک: ارتباط بین مصرف منابع غذایی حاوی اسید فولیک مانند حبوبات، اسفناج و مرکبات، با کاهش انواع سرطان‌ها ثابت شده است.
- ویتامین D و کلسیم: افزایش مصرف ویتامین D و کلسیم با کاهش احتمال ابتلا به سرطان ارتباط دارد.
- کاهش چاقی: خطر بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان در افراد دچار اضافه وزن و چاق افزایش می‌یابد.
- ویتامن A و بتاکاروتن: ویتامین A هم در منابع گیاهی هم حیوانی وجود دارد. این ویتامین برای حفظ سلامتی بافت‌ها ضروری بوده و خطر سرطان را کاهش می‌دهد.
- ویتامین C: در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات خصوصاً مرکبات وجود دارد.
میوه و سبزیجات ضد سرطان:
- هر یک از ترکیبات موجود در میوه و سبزی در کاهش خطر ابتلا به نوع خاصی از سرطان موثرند. خوشبختانه مصرف میوه تازه برای پیشگیری از سرطان موثر است.
- نباید فراموش کرد که بیشترین میزان خواص میوه‌ها در پوستشان نهفته است.
- میوه‌های رنگی خواص آنتی‌اکسیدانی زیادی برای پیشگیری از سرطان دارند، از جمله: زردآلو، گیلاس، انگور، توت، پرتقال، هندوانه، خرمالو، نارنگی
- مصرف برخی از سبزیجات به پیشگیری از سرطان کمک می‌کنند و در درمان سرطان موثرند. از جمله: هویج، شلغم، بادمجان، کدو، گوجه‌فرنگی، پیاز، فلفل، سیر، کلم بروکلی، کلم پیچ، گل کلم
توصیه‌های تغذیه‌ای ضد سرطان:
- مصرف غذاهای آماده، فست‌فودها، سس‌های چرب، تنقلاتی مثل چیپس را که مقدار زیادی چربی و نمک دارد کاهش دهید.
- مصرف قند و شکر تصفیه شده را کاهش دهید.
- غذاهای دودی مصرف نکنید.
- نمک را از سفره حذف کنید.
- مصرف نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی را کاهش دهید.
- از اضافه وزن و لاغری مفرط بپرهیزید.
- مصرف غذاهای چرب به ویژه با منشا حیوانی را محدود کنید و از روغن‌های گیاهی در حد مطلوب و کنترل شده استفاده کنید.
- روغن زیتون در میان روغن‌های گیاهی بیشترین خواص ضد سرطانی را دارا می‌باشد.
- از لبنیات پاستوریزه، کم‌چرب و کم‌نمک استفاده نمایید.
- غذا را در دفعات بیشتر و حجم کمتر استفاده کنید.
- از مصرف مایعات همراه با غذا بپرهیزید.
- غذا را با آرامش میل کنید.
- از مصرف مواد غذایی سوخته بپرهیزید.
- از نان‌های سبوس‌دار به جای نان‌های سفید استفاده نمائید.
فهرست منابع
- Shils olson, shike and Ross 10 th2014 modern nutrition in Health and Disease
- Krasuse’s Food and Nutrition care process .L. Kathleen mahan Sylvia Escott stump, Junicel-Raymond 14 th
تاریخ آخرین ویرایش: 23 مرداد 1402