آﻣﻮزش خودمراقبتی بیماران با توده پستان
بیمار/ همراه گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیه‌ها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
توده پستان چیست؟
توده پستان دارای علائم و نشانه‌هایی مثل تغییر یا افزایش ضخامت بخشی از بافت پستان به نحوی كه آن را نسبت به بافت اطراف متفاوت سازد، وجود یك یا چند توده در پستان كه ممكن است دردناك باشد یا نباشد، تورفتگی پوست پستان، ترشح سبز یا کاهی‌رنگ از نوک پستان و… میباشد.
اغلب توده‌های پستان سرطانی نیستند، اما بعضی از آنها سرطانی هستند؛ بنابراین مهم است كه توده‌های پستان تحت ارزیابی دقیق قرار گیرند.
آموزش بدو ورود
- تمامی سوالات خود در مورد مراقبت از بیمارتان در منزل در طول بستری در بخش را از پرستار بپرسید.
- دستبند مشخصات جهت شناسایی شما میباشد، لذا خواهشمند است تا زمان ترخیص آن را در مچ دست خود نگه دارید و هنگام ترخیص توسط پرستار بخش از دست شما خارج خواهد شد در غیر این صورت به پرستار اطلاع دهید.
- بهداشت فردی خود را در طول بستری رعایت نموده و دست‌های خود را مرتب بشویید.
- زباله‌های عادی خود را در سطل زباله آبی رنگ رها کنید.
- وسایل مربوط به پانسمان و سرم شما زباله عفونی محسوب می‌شود و باید در سطل زباله زرد رها شود.
- در صورت نیاز به پرستار از زنگ احضار که بالای سر شما نصب گردیده است استفاده نمایید.
- نرده‌های کنار تخت را جهت جلوگیری از سقوط بالا نگه دارید.
- شب قبل از عمل شام سوپ (غذای سبک) میل کرده و از نیمه شب ناشتا باشید.
- هر گونه آرایش و لاک ناخن را پاک نمایید.
- موهای محل عمل، قبل از رفتن به اتاق عمل تراشیده خواهند شد.
- قبل از رفتن به اتاق عمل زیورآلات، اجسام فلزی، گیره سر، دندان مصنوعی و غیره را خارج کنید و در صورت داشتن پروتز دائم به پرستار بخش اطلاع دهید.
- قبل از انتقال به اتاق عمل، مثانه (ادرار) را تخلیه نمایید.
- قبل از انتقال به اتاق عمل، کلیه لباس‌ها (لباس زیر، جوراب و…) را در آورید و لباس مخصوص اتاق عمل بپوشید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت (دارویی، غذایی) پرستار و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید زیرا ممکن است نیاز باشد داروهای شما قطع شده و داروهای جدید جایگزین شود.
آموزش حین بستری
رژیم غذایی:
- پس از عمل تا زمانی که پزشک اجازه نداده چیزی مصرف نکنید و پس از دستور پزشک و در صورت نداشتن حالت تهوع، رژیم مایعات خنک را شروع كنید.
- در صورتی كه حالت تهوع و استفراغ داشتید از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید.
- برای شما برنامه غذایی مناسب، متعادل و متنوع با هدف تأمین نیاز روزانه به انرژی و مواد مغذی توسط کارشناس تغذیه تنظیم می‌گردد، به گونه‌ای که در آن از تمام گروه‌های اصلی غذایی در وعده‌ها استفاده شود.
فعالیت:
برای خارج شدن پس از اجازه پزشک از تخت ابتدا لبه تخت نشسته و پاهای خود را از لبه تخت آویزان کنید. در صورت نداشتن سرگیجه و تاری دید و… می‌توانید از تخت خارج شوید. دقت کنید حتماً پرستار بخش را در زمان خارج شدن از تخت مطلع فرمایید تا در کنار شما باشد.
مراقبت:
- از دستکاری سرم‌ها و رابط‌های متصل به خود خودداری کنید.
- داروها طبق تجویز پزشک و در فواصل مشخص توسط پرستار برای شما اجرا خواهد شد.
- در صورتی که لوله‌ای در محل جراحی جهت خروج ترشحات (هموواگ) وصل شده است مواظب باشید تا تا نخورد یا زیر بدن شما قرار نگیرد. مخزن این لوله باید پایین‌تر از سطح بدن شما باشد تا ترشحات به راحتی از زخم خارج شود. در صورتی که این مخزن پر شده است به پرستار خود اطلاع دهید.
- در صورت مشاهده خونریزی از محل جراحی و یا خیس شدن پانسمان به پرستار خود اطلاع دهید.
- پانسمان محل جراحی را به روش استریل و در فاصله زمانی توصیه شده پزشک توسط پرسنل درمانی انجام شود.
- مواظب باشید در زمان خواب و استراحت برانول یا لوله سرم از دست شما خارج نشود.
- از دستی که غدد لنفاوی زیر بغل برداشته شده به هیچ عنوان برای گرفتن فشار خون و آزمایشات استفاده نشود.
آموزش پس از ترخیص
رژیم غذایی:
- جهت پیشگیری از یبوست از رژیم پرفیبر مانند میوه‌ها و سبزیجات حاوی سبوس و مایعات فراوان استفاده کنید.
- از خوردن غذاهای چرب و سرخ کردنی خودداری کنید. نمک رژیم غذایی نیز باید کم شود.
- این بیماران نیاز به کالری و پروتئین مانند گوشت کافی برای پیشرفت بهبودی، به دست آوردن توان و قدرت و داشتن وزن سالم دارند.
- جهت بهبود اشتها غذا در وعده‌های زیاد و با حجم کم مصرف شود و از خوردن غذاهای سنگین و نفاخ اجتناب نمایید.
- جهت پیشگیری از کاهش وزن و لاغری مفرط مخصوصاً در کسانی که با مشکل بی‌اشتهایی روبرو هستند بهتر است تعداد وعده‌های غذایی به 6 تا 8 وعده در روز افزایش یابد و در هر وعده، در حجم کم از غذاهای مقوی و مغذی استفاده شود.
فعالیت:
- محدودیتی در انجام هر گونه فعالیتی وجود ندارد. اما باید از فعالیت‌های سنگین که ممکن است باعث وارد آمدن آسیب به پستان‌ها شوند خودداری گردد.
- در صورت انجام جراحی جهت کاهش حس کشیدگی و سوزش در ناحیه زیر بغل و بازو، ورزش‌های دست و بازو را انجام دهید و از بلند کردن اشیاء سنگین مانند بسته و کیف دستی سنگین خودداری نمایید.
- در مورد انجام ورزش در منزل از پرستار خود سوال کنید.
مراقبت:
- پس از تشخیص، پستان‌ها باید هر ماهه درست قبل یا به هنگام شروع عادت ماهانه توسط خودتان از نظر به وجود آمدن توده‌های جدیدتر یا تغییر در توده‌های قبلی بررسی شوند. در صورت بروز هر گونه تغییر به پزشک باید اطلاع داده شوند.
- با مشورت پزشک سالانه حداقل یک بار برای معاینه پستان یا سایر بررسی‌ها به پزشک خود مراجعه نمایید. اگر سابقه سرطان در خانواده شما وجود دارد، امکان دارد نیاز به انجام معاینات به فواصل کمتر داشته باشید.
- معمولا تا 7 روز، هر روز یک پانسمان خشک روی ناحیه برش قرار داده می‌شود. بعد از بهبودی کامل 6–4 هفته می‌توان برای افزایش نرمی و حالت ارتجاعی پوست از لوسیون یا کرم استفاده کرد.
- از گرفتن فشار خون، تزریق و گرفتن خون از دست عمل شده خودداری نمایید.
- تورم یا ترشح عمل جراحی را کنترل نموده و به سرعت گزارش کنید.
- زیر بازو بالشی بگذارید که آرنج از شانه بالاتر باشد.
- بیمارانی که تورم مداوم دارند به هنگام فعالیت از آستین‌های الاستیکی که مچ تا شانه را می‌پوشاند استفاده نمایند.
- طبق دستور پزشک یک باند الاستیکی یا کیسه یخ را در محل جراحی قرار دهید.
زمان مراجعه بعدی:
- جهت کشیدن بخیه‌ها 10–7 روز بعد از عمل مراجعه کنید.
- جهت دریافت نتیجه پاتولوژی 10 روز بعد به بیمارستان مراجعه و نتیجه را به رویت پزشک معالج برسانید.
علائم هشدار
در صورت مشاهده هر گونه از موارد زیر سریعاً به پزشک یا اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید:
- هر گونه ترشح، خونریزی، تغییر رنگ یا تورم محل عمل جراحی
- متوجه تغییراتی در توده شده‌اید، یا توده‌های جدید ظاهر شده است
- ترشح از نوك پستان وجود داشته باشد
- تنگی نفس
- درد و تورم ساق پا
فهرست منابع
- Sabiston Text book of Surgery/Saunders
- Schwartz Principles of Surgery
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
- مجموعه کامل دروس پرستاری – انتشارات بشری
تاریخ آخرین ویرایش: 25 تیر 1402