مقیاس تعادل برگ
مقیاس تعادل برگ (Berg balance scale) — یا آزمونِ تعادل برگ (Berg balance test) — یک ارزیابیِ استاندارد و پرکاربرد برای تعیینِ تواناییهای تعادل شماست. این آزمون از ۱۴ کارِ مشخص تشکیل میشود که آنها را در حالتِ ایستاده، نشسته یا هنگامِ انجامِ حرکاتِ ساده اجرا میکنید. کلِ آزمون حدود ۲۰ دقیقه زمان میبَرد.
مرور کلی
مقیاس تعادل برگ چیست؟
مقیاس تعادل برگ به تعیینِ توانایی شما برای حفظِ تعادل بهصورتِ ایمن کمک میکند. مقیاس از ۱۴ کار تشکیل شده است که یک ارائهدهندهٔ خدماتِ سلامت هر کدام را در مقیاسی از ۰ تا ۴ نمرهدهی میکند. هرچه نمره بالاتر باشد، تعادل شما بهتر است.
این یک آزمونِ ساده و قابلِاعتماد است که ارائهدهندگان از آن برای ارزیابیِ «تعادلِ عملکردی (functional balance)» استفاده میکنند (تواناییِ حفظِ تعادل بهگونهای که در زندگیِ روزمره ایمن و مؤثر حرکت کنید). «قابلیتِ اعتماد» یعنی میتوانید به نتایجِ آزمون اعتماد کنید چون ثابت میمانند. مطالعات نشان میدهد حتی وقتی ارائهدهندگانِ مختلف این آزمون را برای یک فرد اجرا میکنند، نتایج یکسان باقی میماند.
چه زمانی آزمونِ تعادل برگ انجام میشود؟
در ابتدا، مقیاس تعادل برگ برای ارزیابیِ افرادِ بالای ۶۵ سال یا افرادی طراحی شد که دچار سکتهٔ مغزی (Stroke) شده بودند. افراد در این گروهها بیشتر در معرضِ مشکلاتِ تعادل هستند که میتواند حرکتِ ایمن را دشوار کند.
امروزه، ارائهدهندگانِ خدماتِ سلامت — از جمله کاردرمانگران (Occupational therapists)، فیزیولوژیستهای ورزشِ بالینی (Clinical exercise physiologists) و فیزیوتراپیستها (Physical therapists) — از این آزمون برای سنجشِ تواناییِ تعادل در چندین گروهِ مختلف استفاده میکنند.
این گروهها شاملِ افرادِ مبتلا به:
• بیماریِ پارکینسون (Parkinson’s disease)
• استئوآرتریت (Osteoarthritis)
• از دستدادنِ اندام یا قطعِ عضو (Limb loss or amputation)
• مشکلاتِ گوشِ داخلی (دهلیزی) (Inner ear/vestibular problems)
• مولتیپل اسکلروز (Multiple sclerosis)
• آسیبهای تروماتیکِ مغز (Traumatic brain injuries)
• آسیبهای نخاع (Spinal cord injuries)
• بیماریهای ریه (Lung disease)
• زوالِ عقلِ پیشرونده (Progressive dementia)
• بیماریِ آلزایمر (Alzheimer’s disease)
• ناتوانیهای هوشی (Intellectual disabilities)
وقتی مقیاس تعادل برگ در سالِ ۱۹۸۹ ایجاد شد، هدف آن ارزیابیِ هم تعادل و هم خطرِ زمینخوردن (Fall risk) بود. اما پژوهشهای سالهای اخیر نشان میدهد که این آزمون بهتنهایی پیشبینیکنندهٔ قابلِاعتمادی برای زمینخوردن نیست.
امروزه، ارائهدهندگان عموماً از این مقیاس برای ارزیابیِ «تعادلِ ایستا (Static balance)» (تواناییِ حفظِ بدن در یک وضعیتِ ثابت) استفاده میکنند. مقیاس تعادل برگ، «الگوی راهرفتن (Gait)» شما را ارزیابی نمیکند (اینکه هنگامِ راهرفتن بدنِ خود را چگونه نگه میدارید). اگر هدفِ ارائهدهندهٔ شما تعیینِ خطرِ زمینخوردن باشد، ممکن است این آزمون را در ترکیب با ارزیابیهایِ دیگر انجام دهد.
جزئیاتِ آزمون
آزمونِ تعادل برگ چگونه کار میکند؟
ارائهدهندهٔ خدماتِ سلامت از شما میخواهد مجموعهای از کارها را انجام دهید که شاملِ نشستن، ایستادن یا انجامِ حرکاتِ ساده است. آنها تواناییِ شما برای انجامِ هر کار را در مقیاسی از ۰ تا ۴ نمره میدهند و سپس نمرهها را با هم جمع میکنند. بالاترین نمرهٔ ممکن ۵۶ است.
اجرای آزمونِ مقیاس تعادل برگ حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول میکشد.
پیش از آزمون چه انتظاری داشته باشم؟
نیازی به آمادهسازیِ خاصی ندارید. ارائهدهندهٔ خدماتِ سلامت هنگامِ حضورِ شما در نوبت، چگونگیِ انجامِ آزمون را توضیح خواهد داد.
حینِ آزمون چه انتظاری داشته باشم؟
ارائهدهندهٔ خدماتِ سلامت از شما میخواهد ۱۴ حرکتِ مشخص را در یک آزمونِ تعادل برگ انجام دهید:
1. از حالتِ نشسته به ایستاده حرکت کنید.
2. بدونِ تکیهگاه بایستید.
3. بدونِ تکیهگاه بنشینید.
4. از حالتِ ایستاده به نشسته حرکت کنید.
5. از یک صندلی به صندلیِ دیگر جابهجا شوید.
6. با چشمانِ بسته بایستید.
7. با پاهایِ جفت بایستید.
8. با دستی کشیده، به جلو دستتان را دراز کنید.
9. شیئی را از رویِ زمین بردارید.
10. بچرخید و پشتِ سرِ خود را نگاه کنید.
11. یک دایرهٔ کامل بچرخید.
12. هر پا را بهصورتِ متناوب رویِ چهارپایهای در جلویِ خود بگذارید.
13. بدونِ تکیهگاه بایستید بهگونهای که یک پا دقیقاً جلویِ پایِ دیگر قرار گیرد.
14. تا جایی که میتوانید رویِ یک پا بایستید.
پس از آزمون چه انتظاری داشته باشم؟
پس از اینکه همهٔ کارهایِ مقیاس تعادل برگ را کامل کردید، ارائهدهندهٔ شما نمرهها را جمع میزند و نتایج را با شما در میان میگذارد. آنها ممکن است از نتایجِ آزمون برای تعیینِ گامهایِ بعدی در تشخیص (Diagnosis) یا درمان (Treatment) استفاده کنند.
نتایج و پیگیری
نمرههایِ مقیاس تعادل برگ چه معنایی دارند؟
نمرههایِ مقیاس تعادل برگ از ۰ تا ۵۶ متغیر است. هرچه نمرهٔ شما پایینتر باشد، خطرِ بیشتری برای از دست دادنِ تعادل دارید. هرچه نمرهٔ شما بالاتر باشد، «تحرکِ عملکردی (Functional mobility)» شما بهتر است (تواناییِ حرکتِ مؤثر و ایمن).
بسته به هر کار، نمرههایِ بالاتر به تواناییِ شما در مواردِ زیر وابسته است:
• انجامِ کار بدونِ کمک: از جمله، تکیه نکردن به اندامِ دیگر (مثل دستها) برای ثابت نگهداشتنِ خود یا نیاز نداشتن به حمایتِ اضافه از سویِ فردِ اجراکنندهٔ آزمون برای حفظِ تعادل در طولِ کار.
• حفظِ یک وضعیت برای مدتِ زمانِ مشخص: حداکثرِ زمانی که باید یک وضعیت را حفظ کنید به کار بستگی دارد، اما بیشترِ آنها کمتر از یک دقیقهاند.
• حفظِ حرکاتِ یکنواخت و پایدار: ارائهدهندهٔ شما ارزیابی میکند هنگامِ انجامِ کارهایِ مختلف چگونه وضعیتِ بدن و توزیعِ وزنِ خود را حفظ میکنید.
ارائهدهندهٔ خدماتِ سلامت نتایجِ آزمونِ تعادل برگِ شما را بر اساسِ بازهٔ نمرهای که در آن قرار میگیرد تفسیر خواهد کرد:
• ۰ تا ۲۰: فرد با این نمره احتمالاً برای حرکتِ ایمن به کمکِ ویلچر نیاز خواهد داشت.
• ۲۱ تا ۴۰: فرد با این نمره به نوعی وسیلهٔ کمکراهرفتن، مانند عصا یا واکر، نیاز خواهد داشت.
• ۴۱ تا ۵۶: فرد با این نمره مستقل محسوب میشود و باید بتواند بدونِ کمک بهطورِ ایمن حرکت کند.
چه زمانی باید از نتایجِ آزمون باخبر شوم؟
از آنجا که آزمون و نمرهدهی هردو در طولِ نوبتِ شما انجام میشود، باید پیش از ترکِ نوبت از نتایج باخبر شوید. ارائهدهندهٔ شما توضیح میدهد این نمره برای سلامتِ شما چه معنایی دارد و گامهایِ بعدی را توصیه میکند.
چه زمانی باید با ارائهدهندهٔ خدماتِ سلامت تماس بگیرم؟
اگر علائمِ مداومِ مشکلِ تعادل دارید — مانند سرگیجه، ناپایداری یا زمینخوردن — با ارائهدهندهٔ خود تماس بگیرید. گاهی مشکلِ تعادل موقتی است؛ اما گاهی مشکلاتِ تعادل نشاندهندهٔ یک مسئلهٔ زمینهای است که به درمان نیاز دارد.
اگر بیش از یک ساعت دچارِ مشکلِ تعادل هستید یا اگر علائمِ دیگری همراه با مشکلاتِ تعادل ظاهر شده است، فوراً با یک ارائهدهندهٔ خدماتِ سلامت تماس بگیرید. علائمی که باید مراقبشان باشید شاملِ مواردِ زیر است:
• سردرد
• دردِ گردن
• تهوع و استفراغ
یک ارائهدهنده میتواند شما را معاینه کند تا مشخص شود علتِ مشکل چیست و یک طرحِ درمانیِ شخصیسازیشده متناسب با نیازهای شما طراحی کند.
References/منابع
Beck Jepsen D, Robinson K, Ogliari G, et al. Predicting falls in older adults: an umbrella review of instruments assessing gait, balance, and functional mobility [published correction appears in BMC Geriatr. 2022 Oct 5;22(1):780]. BMC Geriatr. 2022;22(1):615. Accessed 4/11/2024.
Berg KO, Wood-Dauphinee SL, Williams JI, Maki B. Measuring balance in the elderly: validation of an instrument. Can J Public Health. 1992 Jul-Aug;83 Suppl 2:S7-11. Accessed 4/11/2024.
Dos Santos RB, Fiedler A, Badwal A, et al. Standardized tools for assessing balance and mobility in stroke clinical practice guidelines worldwide: A scoping review. Front Rehabil Sci. 2023;4:1084085. Accessed 4/11/2024.
Miranda-Cantellops N, Tiu TK. Berg Balance Testing. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Accessed 4/11/2024.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
