آموزش خودمراقبتی بیماران در آسیب مینسک و رباط صلیبی قدامی (ACL)
بیمار/ همراه گرامی خواهشمندیم در جهت ارائه خدمات بهتر، خودمراقبتی زیر را مطالعه فرموده و به این توصیه‌ها پس از ترخیص از بیمارستان توجه فرمائید.
آموزش بدو ورود
- تمامی سوالات خود در مورد مراقبت از بیمارتان در منزل در طول بستری در بخش را از پرستار بپرسید.
- دستبند مشخصات جهت شناسایی شما می باشد لذا خواهشمند است تا زمان ترخیص آن را در مچ دست خود نگه دارید و هنگام ترخیص توسط پرستار بخش از دست شما خارج خواهد شد در غیر این صورت به پرستار اطلاع دهید.
- بهداشت فردی خود را در طول بستری رعایت نموده و دست های خود را مرتب بشویید.
- زباله های عادی خود را در سطل زباله آبی رنگ رها کنید.
- وسایل مربوط به پانسمان و سرم شما زباله عفونی محسوب می شود و باید در سطل زباله زرد رها شود.
- در صورت نیاز به پرستار از زنگ احضار که بالای سر شما نصب گردیده است استفاده نمایید.
- نرده های کنار تخت را جهت جلوگیری از سقوط بالا نگه دارید.
- شب قبل از عمل شام سوپ (غذای سبک) میل کرده و از نیمه شب ناشتا باشید.
- موهای محل عمل، قبل از رفتن به اتاق عمل تراشیده خواهند شد.
- قبل از رفتن به اتاق عمل زیور آلات، اجسام فلزی، گیره سر، دندان مصنوعی و غیره را خارج کنید و در صورت داشتن پروتز دائم به پرستار بخش اطلاع دهید.
- قبل از انتقال به اتاق عمل ، کلیه لباس ها (لباس زیر، جوراب و …) را در آورید و لباس مخصوص اتاق عمل بپوشید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت )دارویی، غذایی (پرستار و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید زیرا ممکن است نیاز باشد داروهای شما قطع شده و داروهای جدید جایگزین شود.
- گرافی ها و مدارک قبل از عمل را به همراه داشته باشید.
آموزش حین بستری
تغذیه:
- بعد از عمل جراحی و پس از هوشیار شدن و با نظر پزشک و همچنین در صورت نداشتن حالت تهوع، رژیم مایعات شروع کنید.
- در صورتی که حالت تهوع و استفراغ داشتید از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید.
فعالیت:
- جهت بهبودگردش خون وجلوگیری از ایجاد عوارض باید هر چه سریعتر پس از اجازه پزشک معالج باکمک تیم مراقبتی از بسترخارج شده و با حمایت راه بروید.
- جهت راه رفتن طبق توصیه پزشک از عصا و واکر استفاده می شود و تیم مراقبتی به کمک شما می آیند.
- فعالیت بایدازکم شروع وبتدریج به مدت و دامنه آن افزوده گردد تاسبب خستگی شما نشود .
مراقبت:
- در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع داده تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد شما را انجام دهد. و در صورت عدم تسکین به پرستار اطلاع دهید.
- بی حرکتی پس از عمل می تواند باعث رکود خون در پاها و افزایش احتمال عفونت ریه ها گردد، لذا ورزش های تنفسی و چرخش اندام سالم را بلافاصله پس از عمل انجام دهید و مچ پا و انگشتان پا را در زمانی که خوابیده اید حرکت دهید .
- تغییروضعیت در بستر داشته باشید تا از فشار طولانی بر روی برجستگی های استخوانی جلوگیری شود.
- از درازکشیدن به سمت عمل شده اجتناب کنید.
- در صورت داشتن سوند ادراری کیسه ادرار را بالاتر از سطح بدن قرار ندهید زیرا باعث عفونت مثانه می شود.
- از دستکاری بی دلیل لوله وکیسه تخلیه )درن و هموواگ (خودداری کنید .
- در این مدت وجود درد، متورم‌شدن زانو و کبودی محل جراحی علائمی طبیعی هستند. البته بیشترین میزان تورم و بادکردگی زانو در روزهای هفتم تا دهم پس از جراحی ایجاد می‌شود.
- در این مدت یک فیزیوتراپ به فرد کمک می‌کند تا به وسیله ابزارهای کمکی مانند واکر یا عصا بایستد و به آرامی راه برود. باید توجه داشت که از اعمال نیروی زیاد بر زانو جلوگیری شود.
آموزش پس از ترخیص
رژیم غذایی:
- در صورتی که بیماری زمینه ای ندارید محدودیت غذایی خاصی برای شما وجود ندارد .
- برای تسریع بهبود زخم از میوه و سبزیجات فراوان و غذاهای پرپروتئین استفاده نمایید.
- برای جلوگیری از یبوست از مایعات فراوان و رژیم پرفیبر حاوی سبوس استفاده نمایید .
فعالیت:
- جهت بهبود گردش خون جلوگیری از ایجاد عوارض باید هر چه سریعتر تمرینات ورزشی خود را زیر نظر پزشک معالج و فیزیوتراپ شروع کنید و بتدریج به مدت و دامنه آن اضافه کنید .
- در شروع حرکت، تغییر وضعیت و نقل و انتقال می توانید از وسایل کمک حرکتی نظیر عصا، واکر، ویلچر و … استفاده کنید .
- به صورت تدریجی دامنه حرکتی و فعالیت های خود را در منزل افزایش دهید.
- مواظب باشید زمین نخورید ،هر بار افتادن موجب آسیب به زانوی تعویض شده می شود.
- کلیه فعالیتهای خود را بعد از مشورت با پزشک و طبق توصیه های پزشک و فیزیو تراپیست انجام دهید.
- از استراحت های طولانی، ایستادن و نشستن طولانی مدت بپرهیزید و جهت راه رفتن از وسایل کمک حرکتی مانند واکر استفاده نمایید.
- جهت پیاده روی از کفش های راحت و بدون پاشنه استفاده نمایید.
- جهت جلوگیری از زمین خوردن در حمام و پله هل از دستگیره های کمکی استفاده نمایید .
- هنگام استفاده از واکر اول پای معیوب و هنگام استفاده از عصا اول پای سالم را حرکت دهید.
مراقبت:
- بعد از جراحي هنگام راه رفتن از واكر يا دو عصا،طبق دستور پزشك استفاده كرده و واز انداختن و زن بر روي پاي مبتلا خود داري نماييد . -تعويض پانسمان به روش استريل فقط طبق دستور پزشك انجام گردد .
- هنگام استحمام پاي مبتلا را با كيسه نايلوني پوشانده و به هيچ عنوان زخم، خيس يا كثيف نگردد
- بخیه ها ی محل عمل جراحی در طی چند هفته بعد از جراحی بهبود می یابد و نیازی به کشیده شدن ندارد و 15-20روز بعد از عمل بخیه ها توسط پزشک رویت شود.
- از توالت فرنگی بلند استفاده کنید که جایی برای قرار گرفتن دستها داشته باشد که با فشار دادن دستها بلند شوید.
- یک صندلی بلند در حمام قرار دهید .
- فرش نرم و کف پوشهای صیقلی که سبب لیز خوردن شوند را جابجا کنید.
- از صندلی بلند راحت یا صندلی کوتاه و دسته دار که روی آن بالشتک قرار گرفته وپشت آن محکم است.
- یک میز یا چهار پایه کوچک در هنگام نشستن زیر پاها برای بالا نگه داشتن پا ها قرار دهید .
- استفاده ازتکنیک های آرام سازی مانندتنفس عمیق، استفاده ازمسکن ها وشل کننده های عضلانی تجویزشده توسط پزشک سبب کاهش درد می شود.
- تخلیه ناقص مثانه در اثر وضعیت خوابیده در رختخواب میتواند سبب عفونت ادراری گردد لذا مقدار کافی مایعات مصرف کرده و در صورت بروز تب یا سوزش ادرار به پزشک مراجعه کنید.
- کم تحرکی،تعریق وکاهش بافتهای زیرجلدی بخصوص درافرادمسن ودیابتی سبب ایجادشکنندگی پوست وزخم فشاری میگردد لذا از باقی ماندن در یک وضعیت بیش از 2ساعت خودداری کنید و روزانه پوست را از نظر قرمزی، سائیدگی و تورم کنترل کنید.
- محدودیت فعالیت وتحمل وزن توصیه شده ازطرف پزشک معالج خودرارعایت کنید .
- در صورت نیاز به تعویض پانسمان طبق نظر پزشک به بیمارستان مراجعه نمایید.
- از تعویض پانسمان بدون تجویز پزشک اجتناب نمایید.
- دقت کنید تا ناخن های انگشتان شما گرم و صورتی باشند.
- زانوی خود را بیش از 90 درجه خم نکنید.
- جهت کاهش درد از مسکن تجویز شده توسط پزشک استفاده نماییدتکنیک های آرام سازی انحراف فکر مفید می باشند
- در صورتی که پوشش‌های استفاده‌شده در پانسمان ضد آب باشند در روز دوم می‌توان استحمام کرد اما در صورتی که این پوشش‌ها ضد آب نباشند باید تا روز پنجم تا هفتم صبر کرد. به مدت سه تا چهار هفته باید از غوطه‌ورشدن در آب (مثلا شناکردن) اجتناب کرد..
- در طی روز سوم تا هفته‌ی سوم پس از جراحی، احساس بی‌حسی در پوست اطراف محل برش طبیعی است. این بی‌حسی با گذشت زمان بهبود می‌یابد.
- .پس از یک هفته توانایی خم‌کردن ۹۰ درجه‌ای زانو انتظار می‌رود. پس از ۷ تا ۱۰ روز فرد قادر خواهدبود تا به صورت کامل زانو را باز کند.
زمان مراجعه بعدی:
در فواصل منظم و مشخص شده توسط پزشک جهت ادامه درمان به پزشک مراجعه نمایید.
علائم هشدار
در صورت وجود هر کدام از علائم زیر سریعاً به پزشک معالج یا اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.
- درد شدید که به مسکن پاسخ نمیدهد.
- اختلال حرکت اندام های تحتانی
- درد شدید کشاله ران
- بوی نامطبوع یا ترشحات چرکی محل عمل
- خونریزی محل عمل
- تنگی نفس
- ادم و تورم ساق پا
- تب و لرز
فهرست منابع
- درسنامه ارتوپدی و شکستگی‌ها / تالیف دکتر بهادر اعلمی هرندی و همکاران / ویرایش چهارم
- کتاب پرستاری برونر – سودارث
- مجموعه کامل دروس پرستاری – انتشارات بشری
- Schwartz Principles of Surgery
تاریخ آخرین ویرایش: 26 اردیبهشت 1403