اصول گفتوگوی مؤثر با بیمار کمسواد در بیمارستان: از توضیح ساده تا اطمینان از درک واقعی
اصول گفتوگوی مؤثر با بیمار کمسواد در بیمارستان: از توضیح ساده تا اطمینان از درک واقعی
آموزش غیرحضوری برای پرسنل بیمارستان
🎯 موضوع دوره: اصول گفتوگو با بیمار کمسواد
👥 گروه هدف: پرستاران و کمکپرستاران، پزشکان، پذیرش و ترخیص، آموزش بیمار، خدمات و انتظامات، داروخانه و پاراکلینیک
🏥 محل استفاده: وبسایت بیمارستان، سامانه آموزش پرسنل، بستههای آموزشی دیجیتال
خلاصه
اصول گفتوگوی مؤثر با بیمار کمسواد
این بسته شامل بخشهایی از یک دوره آموزشی غیرحضوری و یک مقاله راهنما با موضوع «اصول گفتوگوی مؤثر با بیمار کمسواد در بیمارستان» است. هدف اصلی این محتوا، آموزش دادن به تمامی کارکنان بیمارستان، از پزشکان و پرستاران گرفته تا پرسنل پذیرش و خدمات، برای کاهش خطاهای مراقبتی ناشی از سوءتفاهم در محیطهای درمانی است. این آموزش بر اهمیت سادهسازی زبان پزشکی، استفاده از روش «بازگویی توسط بیمار» برای اطمینان از درک واقعی، و همچنین حفظ کرامت بیمار در شرایط استرس و اضطراب تمرکز دارد. این دوره مهارتهای عملی برای مدیریت موقعیتهای دشوار ارتباطی، مانند کمبود وقت یا برخورد با همراهان عصبانی را نیز شرح میدهد تا انتقال پیامهای حیاتی ترخیص (دارو، علائم هشدار و پیگیری) تضمین شود.
۱. مشخصات کلی دوره
- موضوع دوره: «اصول گفتوگو با بیمار کمسواد»
- چرا مهم است؟
در محیط بیمارستان، بخش زیادی از خطاها و نارضایتیها نه از کمبود دانش بالینی، بلکه از سوءتفاهم رخ میدهد: بیمار دارو را اشتباه مصرف میکند، علامت هشدار را جدی نمیگیرد، یا دستور مراقبت بعد از ترخیص را ناقص انجام میدهد. گفتوگوی درست با بیمار کمسواد، مستقیم به ایمنی بیمار، کاهش عوارض، کاهش مراجعه مجدد، و بهبود کیفیت مراقبت کمک میکند.
همچنین گفتوگوی همدلانه و قابلفهم، احساس احترام و کرامت بیمار را حفظ میکند و باعث میشود بیمار و خانواده، در مسیر درمان همراه تیم درمان باشند؛ نه صرفاً دریافتکنندهی منفعل دستورها.
- گروه هدف:
این دوره برای همهی پرسنلی که با بیمار و همراه ارتباط دارند مفید است، بهویژه: پرستاران و کمکپرستاران، پزشکان، پذیرش و ترخیص، آموزش بیمار، خدمات و انتظامات، داروخانه و پاراکلینیک. هر جا که «توضیح دادن» یا «گرفتن اطلاعات» انجام میشود، این مهارت حیاتی است.
۲. محتوای چندرسانهای دوره
اینفوگرافیک یکصفحهای دوره «اصول گفتوگو با بیمار کمسواد»
فیلم آموزشی کوتاه دوره «اصول گفتوگو با بیمار کمسواد»
پادکست صوتی دوره «اصول گفتوگو با بیمار کمسواد»
مجموعه اسلاید یا کتابچهٔ دیجیتال دوره «اصول گفتوگو با بیمار کمسواد»
۳. مقالهٔ آموزشی برای وبسایت
۳.۱. عنوان مقاله
اصول گفتوگوی مؤثر با بیمار کمسواد در بیمارستان: از توضیح ساده تا اطمینان از درک واقعی
۳.۲. مقدمه
«کمسواد بودن» فقط یعنی کمخواندن یا کمنوشتن نیست؛ خیلی وقتها یعنی بیمار در شرایط استرس، درد، یا اضطراب، نمیتواند اطلاعات پزشکی را خوب پردازش کند، یا با عدد و زمانبندی داروها مشکل دارد. در بیمارستان، این وضعیت رایج است: بیمار خسته است، نگران است، شاید شرم دارد بگوید متوجه نشده، و گاهی هم همراه به جای بیمار پاسخ میدهد.
در چنین شرایطی، مهارت گفتوگو یک ابزار ایمنی است. وقتی ما با زبان ساده، گامبهگام و محترمانه توضیح میدهیم و سپس مطمئن میشویم بیمار واقعاً فهمیده، احتمال خطا کم میشود: مصرف درست دارو، مراقبت صحیح از زخم، پیگیری بهموقع، و مراجعه سریع در علائم هشدار بهتر اتفاق میافتد.
این مقاله، یک راهنمای کاملاً عملی برای تیم درمان و کارکنان بیمارستان است تا در زمان کم، گفتوگویی قابلفهم، همدلانه، بدون قضاوت و نتیجهمحور داشته باشند؛ بهخصوص با بیمارانی که سواد سلامت پایینتری دارند.
۳.۳. گروه هدف
این آموزش برای کارکنان زیر طراحی شده است:
- پرستاری و کمکپرستاری در بخشها، اورژانس، ICU و اتاق عمل
- پزشکان در ویزیت، رضایتگیری و توضیح برنامه درمان
- پذیرش، ترخیص و آموزش بیمار برای توضیح روندها و پیگیریها
- داروخانه، آزمایشگاه و تصویربرداری برای راهنمایی درست به بیمار
- خدمات و انتظامات برای برخورد محترمانه، راهنمایی مسیر، کاهش تنش
۳.۴. اهداف آموزشی
پس از مطالعه این متن، شرکتکننده بتواند:
- مفهوم «سواد سلامت پایین» را در فضای بیمارستان تشخیص دهد و با آن برخورد قضاوتگرانه نداشته باشد.
- اطلاعات پزشکی را به زبان ساده و قابلعمل تبدیل کند.
- از روش «تکهتکه توضیح دادن و چک کردن فهم» استفاده کند.
- با روش «بازگویی توسط بیمار» میزان درک واقعی را ارزیابی کند و در صورت نیاز توضیح را اصلاح کند.
- در موقعیتهای دشوار مثل اضطراب، خشم همراه، یا عجله در بخش، گفتوگوی مؤثر و ایمن داشته باشد.
- یک چکلیست کوتاه برای آموزش دارو، علائم هشدار و پیگیری بعد از ترخیص اجرا کند.
۳.۵. محتوای اصلی آموزشی
۱) کمسواد یعنی چه و چرا در بیمارستان مهم است؟
بیمار کمسواد ممکن است:
- از گفتن «نمیفهمم» خجالت بکشد و فقط سر تکان دهد.
- با عددها مشکل داشته باشد: دوز، فاصله زمانی، فشار خون، قند خون، تاریخها.
- اصطلاحات را اشتباه برداشت کند: مثلاً «ناشتا» را فقط «صبح» بداند، یا «هر ۸ ساعت» را با «سه بار در روز» اشتباه بگیرد.
- دستور را یادش برود چون همزمان درد، نگرانی، بیخوابی یا فشار خانواده دارد.
پیامدهای بیتوجهی:
- مصرف نادرست دارو و عوارض دارویی
- پیگیری دیرهنگام و بدتر شدن بیماری
- افزایش مراجعه مجدد به اورژانس
- نارضایتی بیمار و خانواده و افزایش تنش در بخش
نشانههای هشدار که سواد سلامت پایینتر است:
- فرمها را با عجله خالی میگذارد یا از همراه میخواهد پر کند.
- سؤالهای تکراری میپرسد ولی باز هم دقیق نمیداند چه کار کند.
- داروهایش را با رنگ یا شکل توصیف میکند نه با نام و زمانبندی.
- میگوید «همون قبلیها» یا «هر چی شما بگین» بدون اینکه جزئیات را بداند.
⚠️ توجه: نکته مهم: این یک «برچسب» نیست؛ یک «نیاز ارتباطی» است. هدف این است که پیام درمانی را قابلفهم و قابلاجرا کنیم.
۲) اصول طلایی گفتوگو: ساده، کوتاه، محترمانه، قابلعمل
برای گفتوگو با بیمار کمسواد، چهار اصل کلیدی را همیشه به یاد داشته باشید:
اصل اول: سادهسازی زبان
- اصطلاحات تخصصی را به کلمات روزمره تبدیل کنید.
مثال: به جای «هایپرتنشن»، بگویید «فشار خون بالا». - جملهها کوتاه باشند؛ هر جمله یک پیام.
- مخففها را اگر لازم شد، همراه با معنی فارسی بگویید.
اصل دوم: تمرکز روی عمل
بیمار باید بداند «دقیقاً چه کاری انجام دهد»، نه اینکه فقط «چه چیزی دارد».
- به جای توضیح طولانی از بیماری، روی سه چیز تمرکز کنید: ۱) چه کنم؟ ۲) چه زمانی؟ ۳) اگر این اتفاق افتاد چه کنم؟
اصل سوم: تکهتکه توضیح دادن و چک کردن فهم
اطلاعات را یکباره نریزید.
- توضیح را به قسمتهای کوچک تقسیم کنید.
- بعد از هر قسمت، با یک سؤال کوتاه، فهم را چک کنید.
اصل چهارم: حفظ کرامت و پرهیز از شرمسازی
کمسواد بودن نباید باعث تحقیر یا سرزنش شود.
- از جملاتی مثل «مگه نگفتم؟» یا «چرا نمیفهمید؟» پرهیز کنید.
- به جای آن، مسئولیت را روی شیوه توضیح خود بگذارید: «میخوام مطمئن بشم خوب توضیح دادم…»
💡 چکلیست گفتوگوی ساده
- محیط: کمصدا، بدون مزاحمت، روبهروی بیمار
- تماس چشمی و لحن آرام
- یک پیام اصلی در هر نوبت
- استفاده از مثالهای روزمره
- پرهیز از چند دستور همزمان
۳) ابزارهای عملی در بخش: بازگویی توسط بیمار و یادداشت قابلفهم
یکی از مؤثرترین کارها این است که بعد از توضیح، از بیمار بخواهید با زبان خودش بگوید چه فهمیده است. هدف امتحان گرفتن نیست؛ هدف اطمینان از انتقال درست پیام است.
جملات آماده برای شروع بازگویی
- «برای اینکه مطمئن بشم خوب توضیح دادم، لطفاً بگین وقتی رفتین خونه، دارو رو چطور مصرف میکنین؟»
- «اگه ممکنه با کلمات خودتون بگین چه علائمی دیدین باید سریع مراجعه کنین؟»
- «میخوام ببینم برنامهمون روشنه؛ شما بگین قدم بعدی چی هست؟»
اگر بیمار نتوانست بگوید
- سریع نگویید «اشتباهه».
- بگویید: «نه، احتمالاً من خوب نگفتم. اجازه بدین دوباره سادهتر توضیح بدم.»
- دوباره به شکل کوتاهتر و با مثال توضیح دهید.
تکنیک سهتایی برای آموزش ترخیص
در زمان کم، این سه مورد را حتماً پوشش دهید:
- داروها: چی، چه مقدار، چه زمانی
- علائم هشدار: چه چیزی خطرناک است
- پیگیری: کجا و چه زمانی مراجعه کند
یادداشت یا برگه ساده
اگر برگه ترخیص پیچیده است، یک «خلاصه یکدقیقهای» هم بدهید:
- نام دارو + زمان مصرف به زبان ساده
مثال: «صبح بعد از صبحانه، شب قبل خواب» - یک شماره تماس یا مسیر پیگیری
- علائم هشدار با کلمات کوتاه
کمکهای غیرکلامی
- نشان دادن با دست یا تصویر ساده
- استفاده از رنگ برای زمانها (مثلاً صبح، ظهر، شب) در حد امکان
- نشان دادن تعداد قرص با نمونه یا تصویر
۴) موقعیتهای شایع و نحوه برخورد: از اورژانس تا ترخیص
در بیمارستان، گفتوگو همیشه در شرایط ایدهآل نیست. چند موقعیت پرتکرار و راهکار عملی:
موقعیت اول: بیمار فقط سر تکان میدهد
راهکار:
- سؤال بسته نپرسید که جوابش «بله» شود. به جای «فهمیدین؟» بپرسید: «بگین دقیقاً قرار شد چی کار کنین؟»
- دو نکته اصلی را بخواهید تکرار کند.
موقعیت دوم: همراه جواب میدهد و بیمار ساکت است
راهکار:
- با احترام، بیمار را محور کنید: «ممنونم. اجازه بدین خودِ بیمار هم بگه تا مطمئن بشیم خودش هم متوجه شده.»
- اگر بیمار توان پاسخ ندارد، از همراه بخواهید برنامه را دقیق بازگو کند و بعد یک جمله کوتاه از بیمار بگیرید: «اگر درد سینه یا تنگی نفس شدید شد، چی کار میکنین؟»
موقعیت سوم: بیمار مضطرب یا ترسیده است
راهکار:
- اول احساس را نامگذاری کنید: «میفهمم نگرانید.»
- بعد فقط یک پیام کوتاه: «الان مهمترین کار اینه که…»
- اطلاعات اضافی را به بعد موکول کنید.
موقعیت چهارم: عجله در بخش و کمبود وقت
راهکار:
- «سه پیام اصلی» را انتخاب کنید و همانها را کامل کنید.
- گفتوگو را به یک همکار دیگر یا آموزش بیمار ارجاع دهید، اما با تحویل دقیق: «بیمار باید زمان مصرف دارو و علائم هشدار را حتماً بداند.»
موقعیت پنجم: بیمار یا همراه عصبانی است
راهکار:
- وارد بحث نشوید؛ اول آرامسازی.
- جملههای کوتاه: «حق میدم ناراحت باشید. اجازه بدین قدم به قدم جلو بریم.»
- روی راهحل تمرکز کنید: «الان سه چیز رو با هم روشن کنیم…»
نقش هر گروه از کارکنان
- پرستاری: آموزش عملی دارو، مراقبت از زخم، علائم هشدار، بازگویی
- پزشک: توضیح تشخیص و تصمیم درمانی با زبان ساده، گرفتن رضایت آگاهانه قابلفهم
- پذیرش و ترخیص: توضیح مسیر پیگیری، زمان مراجعه، مدارک، شماره تماس
- داروخانه: توضیح ساده مصرف، تداخلهای مهم و زمانبندی
- خدمات و انتظامات: راهنمایی محترمانه، کاهش تنش، حفظ کرامت بیمار
۳.۶. نکات کلیدی برای عمل
💡 نکات کلیدی:
- به جای «فهمیدین؟» بپرسید: «لطفاً با زبان خودتون بگین چه کار میکنین.»
- یکباره چند دستور ندهید؛ اطلاعات را تکهتکه کنید.
- از کلمات ساده و جملههای کوتاه استفاده کنید.
- سه پیام ترخیص را همیشه کامل کنید: دارو، علائم هشدار، پیگیری.
- اگر بیمار اشتباه گفت، بگویید «من خوب توضیح ندادم» و دوباره سادهتر بگویید.
- از شرمسازی پرهیز کنید؛ کمسواد بودن را «نیاز ارتباطی» ببینید.
- همراه را شریک کنید، اما بیمار را محور نگه دارید.
- وقتی وقت کم است، پیامهای حیاتی را انتخاب کنید و همانها را درست منتقل کنید.
۳.۷. پیامهای کوتاه مناسب پوستر و آموزش حضوری
- «با زبان ساده بگوییم؛ با بازگویی مطمئن شویم.»
- «یک دقیقه آموزش درست، از یک خطای بزرگ جلوگیری میکند.»
- «احترام یعنی مطمئن شویم بیمار واقعاً فهمیده است.»
- «سه نکته ترخیص: دارو، هشدار، پیگیری.»
- «کمسواد نیست؛ نگران و خسته است—واضح و مهربان توضیح بدهیم.»
۴. جمعبندی و خودارزیابی
۴.۱. سواد سلامت پایین و نگرش درست
مرور کوتاه:
- سواد سلامت پایین شایع است و در بیمارستان با استرس و درد تشدید میشود.
- هدف، برچسبزدن نیست؛ هدف، رساندن پیام درمانی به شکل قابلفهم و قابلاجرا است.
📌 سناریوی نمونه:
در اورژانس، بیمار میگوید داروهایش را «همون سفیدا» میخورد. هنگام توضیح ترخیص، فقط سر تکان میدهد و میگوید «چشم». شما میپرسید «فهمیدین؟» و او میگوید «بله». فردا با مصرف اشتباه دارو دوباره مراجعه میکند.
پرسشهای تشریحی خودارزیابی این بخش
- در بخش شما، چه نشانههایی به شما میگوید بیمار احتمالاً سواد سلامت پایینتری دارد؟
- آخرین بار که بیمار فقط سر تکان میداد، شما چه کردید و چه چیزی را میتوانستید بهتر انجام دهید؟
آزمون تستی کوتاه این بخش
- مهمترین خطر گفتوگوی نامناسب با بیمار کمسواد چیست؟
- الف) طولانی شدن ویزیت
- ب) افزایش خطای مراقبت و عدم اجرای درست دستورها
- ج) کاهش سرعت ثبت پرونده
- د) کاهش تعداد همراهان
– پاسخ صحیح: ب
- بهترین جایگزین برای سؤال «فهمیدین؟» چیست؟
- الف) «مشکلی ندارین؟»
- ب) «پس حتماً انجام میدین دیگه؟»
- ج) «با زبان خودتون بگین قرار شد چی کار کنین»
- د) «من سریع میگم، شما گوش بدین»
– پاسخ صحیح: ج
- در برخورد با بیمار کمسواد، کدام رفتار نامناسبتر است؟
- الف) کوتاه و مرحلهای توضیح دادن
- ب) استفاده از زبان ساده
- ج) سرزنش یا شرمسازی بیمار
- د) چک کردن فهم بعد از توضیح
– پاسخ صحیح: ج
۴.۲. مهارتهای عملی: تکهتکه توضیح دادن و بازگویی توسط بیمار
مرور کوتاه:
- اطلاعات را به قسمتهای کوچک تقسیم کنید و بعد از هر قسمت، فهم را چک کنید.
- بازگویی توسط بیمار، ابزار کلیدی برای اطمینان از درک واقعی است.
📌 سناریوی نمونه:
در بخش داخلی، به بیمار توضیح میدهید: «داروی فشار خون رو صبح و شب بخورید». بیمار میگوید «باشه». شما میگویید: «برای اینکه مطمئن بشم خوب گفتم، لطفاً بگین دارو رو چه زمانی میخورین؟» بیمار میگوید: «هر وقت یادم اومد». شما متوجه میشوید نیاز به برنامه سادهتر و مشخصتر دارد.
پرسشهای تشریحی خودارزیابی این بخش
- شما معمولاً در پایان آموزش دارو، چه جملهای میگویید تا فهم بیمار را چک کنید؟
- اگر بیمار نتوانست درست بازگو کند، چگونه بدون ایجاد شرم، توضیح را اصلاح میکنید؟
آزمون تستی کوتاه این بخش
- هدف اصلی بازگویی توسط بیمار چیست؟
- الف) امتحان گرفتن از بیمار
- ب) اطمینان از اینکه ما واضح توضیح دادهایم و بیمار واقعاً فهمیده
- ج) کوتاه کردن گفتوگو
- د) کاهش مسئولیت تیم درمان
– پاسخ صحیح: ب
- «تکهتکه توضیح دادن» یعنی:
- الف) گفتن همه چیز در یک نوبت
- ب) دادن یک بروشور و تمام
- ج) تقسیم اطلاعات به بخشهای کوچک و چک کردن فهم بین آنها
- د) صحبت کردن سریع برای صرفهجویی در زمان
– پاسخ صحیح: ج
- اگر بیمار در بازگویی اشتباه گفت، بهترین پاسخ چیست؟
- الف) «نه، اشتباه گفتین»
- ب) «گفتم که!»
- ج) «احتمالاً من خوب توضیح ندادم، دوباره سادهتر میگم»
- د) «بعداً از کسی بپرسین»
– پاسخ صحیح: ج
- کدام گزینه کمک عملی به فهم بیمار است؟
- الف) استفاده از اصطلاحات تخصصی برای دقیق بودن
- ب) نوشتن یک خلاصه کوتاه از دارو، علائم هشدار و پیگیری
- ج) گفتن همه جزئیات علمی بیماری
- د) ارجاع بیمار به اینترنت
– پاسخ صحیح: ب
۴.۳. مدیریت موقعیتهای دشوار: همراه، اضطراب، خشم، کمبود وقت
مرور کوتاه:
- در شرایط تنش یا کمبود وقت، روی پیامهای حیاتی تمرکز کنید.
- بیمار را محور نگه دارید، همراه را شریک کنید، و با لحن همدلانه تنش را کم کنید.
📌 سناریوی نمونه:
در زمان ترخیص، همراه با صدای بلند میگوید «این بیمار چیزی نمیفهمه». بیمار ساکت و مضطرب است. شما با آرامش میگویید: «اجازه بدین خیلی ساده و قدم به قدم بگیم. من میخوام مطمئن بشم برنامه روشنه.» سپس سه نکته اصلی را میگویید و از بیمار میخواهید یکی از آنها را بازگو کند.
پرسشهای تشریحی خودارزیابی این بخش
- در مواجهه با همراه عصبانی، چه جملههایی کمک میکند گفتوگو به مسیر درست برگردد؟
- وقتی وقت کم است، سه پیام حیاتی که حتماً باید منتقل شوند چیست و چرا؟
آزمون تستی کوتاه این بخش
- در حضور همراه، بهترین رویکرد چیست؟
- الف) فقط با همراه صحبت کنیم
- ب) فقط با بیمار صحبت کنیم و همراه را نادیده بگیریم
- ج) بیمار محور باشد و همراه به شکل محترمانه شریک شود
- د) گفتوگو را به دلیل شلوغی قطع کنیم
– پاسخ صحیح: ج
- در شرایط اضطراب بیمار، اولین قدم مناسب چیست؟
- الف) توضیح کامل علمی بیماری
- ب) نامگذاری احساس و آرامسازی کوتاه، سپس پیام اصلی
- ج) سرزنش بیمار برای نگرانی
- د) گفتن «چیزی نیست» بدون توضیح
– پاسخ صحیح: ب
- در کمبود وقت، کدام گزینه اولویت دارد؟
- الف) گفتن همه جزئیات
- ب) سه پیام حیاتی ترخیص و چک کردن فهم
- ج) بحث درباره علتهای دور بیماری
- د) توضیح طولانی درباره نتایج آزمایشها
– پاسخ صحیح: ب
- کدام جمله تنش را بیشتر میکند؟
- الف) «میفهمم نگرانی هست، قدم به قدم جلو بریم»
- ب) «حق میدم ناراحت باشید»
- ج) «اگه گوش میدادین که اینطوری نمیشد»
- د) «الان سه نکته رو روشن کنیم»
– پاسخ صحیح: ج
۴.۵. آزمون نهایی دوره
- بهترین روش برای اطمینان از فهم بیمار بعد از آموزش دارو چیست؟
- الف) پرسیدن «فهمیدین؟»
- ب) دادن بروشور
- ج) درخواست بازگویی برنامه مصرف با زبان خود بیمار
- د) صحبت با همراه به جای بیمار
– پاسخ صحیح: ج
- کدام مورد جزء سه پیام حیاتی ترخیص است؟
- الف) تاریخچه کامل بیماری
- ب) علائم هشدار و اقدام لازم
- ج) جزئیات علمی آزمایشها
- د) مباحث نظری درمان
– پاسخ صحیح: ب
- در صورت بازگویی اشتباه بیمار، بهترین واکنش کدام است؟
- الف) تذکر تند
- ب) اصلاح با سرزنش
- ج) نسبت دادن به ضعف توضیح خود و بیان دوباره سادهتر
- د) قطع گفتوگو
– پاسخ صحیح: ج
- «تکهتکه توضیح دادن و چک کردن فهم» چه فایدهای دارد؟
- الف) افزایش وقت ویزیت بدون فایده
- ب) کاهش احتمال سوءتفاهم و خطای مراقبت
- ج) حذف نیاز به آموزش
- د) کاهش نقش بیمار
– پاسخ صحیح: ب
- در برخورد با بیمار کمسواد، کدام اصل اخلاقی مهمتر است؟
- الف) سرعت بیشتر
- ب) حفظ کرامت و پرهیز از شرمسازی
- ج) استفاده از اصطلاحات تخصصی برای دقیق بودن
- د) صحبت فقط با همراه
– پاسخ صحیح: ب
- در شرایط خشم همراه، کدام جمله کمککنندهتر است؟
- الف) «الان وقت نداریم»
- ب) «شما اشتباه میکنید»
- ج) «میفهمم ناراحتید؛ اجازه بدین قدم به قدم برنامه رو روشن کنیم»
- د) «این مشکل خودتونه»
– پاسخ صحیح: ج
۵. منابع
- World Health Organization. Health literacy: fact sheet. WHO. Updated 2024 Aug 5. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/health-literacy
- World Health Organization. Health literacy toolkit for low- and middle-income countries. WHO. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/9789290224754
- Agency for Healthcare Research and Quality. Teach-Back. AHRQ TeamSTEPPS Communication Tools. Available from: https://www.ahrq.gov/teamstepps-program/curriculum/communication/tools/teachback.html
- Agency for Healthcare Research and Quality. Health Literacy Universal Precautions Toolkit. 2nd ed. Rockville: AHRQ; 2015. Available from: https://www.ahrq.gov/health-literacy/improve/precautions/toolkit.html (PDF tool example: https://www.ahrq.gov/sites/default/files/wysiwyg/professionals/quality-patient-safety/quality-resources/tools/literacy-toolkit/healthlittoolkit2_tool5.pdf)
- Centers for Disease Control and Prevention. Plain language materials and resources. CDC Health Literacy. Updated 2025 Jul 21. Available from: https://www.cdc.gov/health-literacy/php/develop-materials/plain-language.html
- Centers for Disease Control and Prevention. Guidelines, laws, and standards: health literacy. CDC. Updated 2024 Oct 16. Available from: https://www.cdc.gov/health-literacy/php/about/guidelines.html
- NHS England. Good communication with patients waiting for care: communication principles. NHS England. 2023 Oct 31. Available from: https://www.england.nhs.uk/long-read/good-communication-with-patients-waiting-for-care/
- NHS Library and Knowledge Services. Health Literacy Toolkit. 2023 Jun 27. Available from: https://library.nhs.uk/wp-content/uploads/sites/4/2023/06/Health-Literacy-Toolkit.pdf
- Right Decisions. Communication skills and health literacy: chunk and check, teach back. NHS Scotland resource. Available from: https://rightdecisions.scot.nhs.uk/realistic-medicine-national-toolkit-for-professionals/quick-access-to-patient-care-resources/communication-skillshealth-literacy/
- Institute for Healthcare Improvement. Always Use Teach-back! Toolkit: readings and resources. Available from: https://www.ihi.org/sites/default/files/UnityPoint_AlwaysUseTeachBackReadingAndResources.pdf
این دورهٔ آموزشی با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی و استاد دانشگاه علوم پزشکی، برای توانمندسازی حرفهای کارکنان نظام سلامت و استفاده در وبسایت بیمارستان و سامانههای آموزش الکترونیک تهیه شده است.
مطالب این بسته بر اساس منابع علمی معتبر و اصول آموزش مداوم تدوین شده است؛ با این حال، بهکارگیری آنها در عمل باید همواره با رعایت قوانین و مقررات جاری، پروتکلهای مصوب هر مرکز و نظر مسئولان ذیربط (مدیران، سرپرستان، کمیتههای تخصصی و مسئول فنی) انجام شود.
سلب مسئولیت: این مجموعه صرفاً جنبهٔ آموزشی و توانمندسازی دارد و جایگزین دستورالعملهای رسمی وزارت بهداشت، آییننامهها و سیاستهای داخلی بیمارستان، قراردادهای شغلی یا قضاوت حرفهای تیم درمان و مدیریت سازمان نیست. مسئولیت نهایی تصمیمها و اقدامات حرفهای بر عهدهٔ افراد و واحدهای مسئول است.
بهروزرسانی دورههای آموزشی متناسب با تغییر شواهد علمی و دستورالعملهای جدید ضروری است. مشارکت فعال شما در مطالعه، بحث گروهی، خودارزیابی و انتقال بازخوردها، نقش مهمی در ارتقای سلامت کارکنان و بهبود کیفیت مراقبت از بیماران دارد.
همچنین بخوانید
