سپتوپلاستی (Septoplasty) نوعی جراحی برای اصلاح مشکلات تیغهٔ بینی (Nasal septum) است. تیغهٔ بینی دیوارهای است درون بینی که دو سوراخ بینی را از یکدیگر جدا میکند.
زمانی که در بیمارستان بودید
شما تحت عمل سپتوپلاستی قرار گرفتید تا مشکلات تیغهٔ بینی برطرف شود. این جراحی معمولاً حدود ۱ تا ۱/۵ ساعت طول میکشد. ممکن است بیهوشی عمومی (General anesthesia) دریافت کرده باشید تا در زمان جراحی در خواب و بدون درد باشید. در موارد کمتر احتمال دارد فقط از بیحسی موضعی (Local anesthesia) در ناحیهٔ جراحی استفاده شده باشد.
آنچه باید در منزل انتظار داشته باشید
پس از جراحی، ممکن است درون بینی شما بخیههای قابلجذب (Dissolvable sutures)، تامپون یا گاز فشاری (Packing) برای جلوگیری از خونریزی، یا اسپلینت (Splint) برای ثابت نگهداشتن بافتها قرار داده شده باشد. در بیشتر موارد، تامپونها طی ۲۴ تا ۳۶ ساعت پس از جراحی برداشته میشوند، در حالیکه اسپلینتها ممکن است تا ۱ تا ۲ هفته در محل باقی بمانند.
پس از جراحی، درون بینیتان متورم خواهد بود. ممکن است تخلیه و خونریزی خفیف از بینی بهمدت ۲ تا ۵ روز ادامه داشته باشد.
احتمال دارد بینی، گونهها و لب بالایی شما بیحس شوند. حس نوک بینی ممکن است تا چندین ماه بهطور کامل بازنگردد.
مراقبت از خود
در روز جراحی، تمام روز استراحت کنید. بینی خود را لمس یا مالش ندهید. از فوتکردن بینی خودداری کنید (احساس گرفتگی بینی تا چند هفته طبیعی است).
میتوانید برای کاهش درد و تورم از کیسهٔ یخ روی بینی و اطراف چشمها استفاده کنید، اما مطمئن شوید که بینی خشک بماند. کیسهٔ یخ را با پارچه یا حولهٔ تمیز و خشک بپوشانید. خوابیدن در حالت نیمهنشسته روی دو بالش نیز به کاهش تورم کمک میکند.
پزشک برای شما داروی مسکن (Pain medicine) تجویز میکند. نسخه را بلافاصله پس از بازگشت به خانه تهیه کنید تا در زمان نیاز در دسترس باشد. داروهای مسکن مانند استامینوفن (Acetaminophen) یا داروهای قویتر را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید. دارو را در شروع درد مصرف نمایید و اجازه ندهید درد شدید شود.
تا ۲۴ ساعت پس از جراحی از رانندگی، کار با ماشینآلات، نوشیدن الکل یا تصمیمگیریهای مهم خودداری کنید. اثر بیهوشی ممکن است تا ۲۴ ساعت باعث خوابآلودگی و اختلال در تمرکز شود.
فعالیتهایی را که ممکن است باعث افتادن یا وارد آمدن فشار به صورت شوند محدود کنید. این فعالیتها شامل خمشدن، حبس نفس، یا زور زدن هنگام اجابت مزاج هستند. از بلندکردن اجسام سنگین و فعالیت شدید بدنی بهمدت ۱ تا ۲ هفته خودداری کنید. معمولاً میتوانید پس از حدود یک هفته به کار یا مدرسه بازگردید.
تا ۲۴ ساعت پس از جراحی از حمام یا دوشگرفتن خودداری کنید. پرستار به شما آموزش میدهد چگونه در صورت نیاز، ناحیهٔ بینی را با گوشپاککن (Q-tip) و محلول پراکسید هیدروژن (Hydrogen peroxide) یا محلول تمیزکنندهٔ دیگر تمیز کنید.
چند روز پس از جراحی میتوانید به فضای باز بروید، اما بیش از ۱۵ دقیقه در معرض آفتاب مستقیم قرار نگیرید.
طبق دستور پزشک، برای ویزیت پیگیری (Follow-up) مراجعه کنید. ممکن است لازم باشد بخیهها برداشته شوند یا پزشک وضعیت ترمیم بافتها را بررسی کند.
زمان تماس با پزشک
در صورت بروز موارد زیر فوراً با ارائهدهندهٔ مراقبت سلامت (Health care provider) خود تماس بگیرید:
- دشواری در تنفس
- خونریزی شدید بینی که متوقف نمیشود
- درد فزاینده یا دردی که داروهای مسکن در تسکین آن مؤثر نیستند
- تب بالا و لرز
- سردرد
- گیجی یا پریشانی ذهنی
- سفتی گردن
منابع
Beswick DM, Ramakrishnan VR. Septoplasty and turbinate surgery. In: Scholes MA, Ramakrishnan VR, eds. ENT Secrets. 5th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2023:chap 28.
Gillman GS, Lee SE. Septoplasty – classic and endoscopic. In: Myers EN, Snyderman CH, eds. Operative Otolaryngology-Head and Neck Surgery. 3rd ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2018:chap 95.
Kridel RWH, Sturm A. The nasal septum. In: Flint PW, Francis HW, Haughey BH, et al, eds. Cummings Otolaryngology: Head and Neck Surgery. 7th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2021:chap 29.
Lupa M, Antunes M, Becker SS, Becker DG. Septoplasty. In: Chiu AG, Palmer JN, Adappa ND, eds. Atlas of Endoscopic Sinus and Skull Base Surgery. 2nd ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019:chap 1.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
