پادکست
فیلم آموزش همگانی
خلاصه
مراقبتهای پس از دیورتیکولیت و دیورتیکولوز
این مقاله یک راهنمای مراقبت پس از ترخیص برای بیمارانی است که به دلیل دیورتیکولیت در بیمارستان بستری بودهاند و توضیح میدهد که این بیماری شامل عفونت و التهاب در کیسههای غیرطبیعی (دیورتیکول) در دیواره روده است. در این متن، اطلاعاتی در مورد درمانهای دریافتی در بیمارستان مانند سیتیاسکن، آنتیبیوتیکهای وریدی و رژیم غذایی خاص ارائه شده و همچنین اشاره میشود که موارد شدید یا عودکننده ممکن است نیاز به جراحی یا آزمایشهای تکمیلی مانند کولونوسکوپی داشته باشند. بخش اصلی این راهنما بر خودمراقبتی در منزل تمرکز دارد، از جمله تکمیل دوره آنتیبیوتیک، پرهیز از یبوست، ورزش منظم، و تغییرات مهم در رژیم غذایی که شامل افزایش تدریجی فیبر پس از بهبودی و عدم نیاز به پرهیز از مغزها و دانهها است. همچنین، علائم هشداری که در صورت مشاهده آنها باید با پزشک تماس گرفت (مانند تب بالا، درد شدید شکم یا خون در مدفوع) به وضوح ذکر شده است.
دیورتیکولیت و دیورتیکولوز (Diverticulitis and diverticulosis) – آموزش حین ترخیص
شما برای درمان دیورتیکولیت (Diverticulitis) در بیمارستان بستری بودید. این بیماری نوعی عفونت و التهاب در یک کیسهٔ غیرطبیعی (به نام دیورتیکول) در دیوارهٔ روده است (که معمولاً در کولون سیگموئید (Sigmoid colon) رخ میدهد). این مطلب به شما توضیح میدهد که پس از ترک بیمارستان چگونه از خود مراقبت کنید.
زمانی که در بیمارستان بودید
احتمالاً برای تشخیص علائم و بررسی وضعیت کولون، سیتیاسکن (CT scan) یا سایر آزمایشها برای شما انجام شد. این بررسیها به ارائهدهندهٔ مراقبت سلامت شما کمک میکند تا وجود عوارض ناشی از دیورتیکولیت را ارزیابی کند. ممکن است از طریق سرم وریدی (Intravenous/IV) مایعات و داروهای ضدعفونت دریافت کرده باشید. همچنین احتمال دارد رژیم غذایی خاصی برای استراحت و ترمیم کولون برای شما در نظر گرفته شده باشد.
اگر دیورتیکولیت شما شدید بوده یا دوباره عود کرده باشد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
ارائهدهندهٔ مراقبت سلامت شما ممکن است توصیه کند که برای بررسی کولون (رودهٔ بزرگ) خود آزمایشهای تکمیلی مانند کولونوسکوپی (Colonoscopy) انجام دهید. انجام این آزمایشها اهمیت زیادی دارد.
آنچه باید در منزل انتظار داشته باشید
درد و سایر علائم شما باید پس از چند روز درمان برطرف شوند. اگر بهتر نشدند یا بدتر شدند، باید با پزشک خود تماس بگیرید.
پس از تشکیل این کیسهها، معمولاً برای همیشه در بدن باقی میمانند. با ایجاد چند تغییر ساده در شیوهٔ زندگی، ممکن است دیگر دچار دیورتیکولیت نشوید.
مراقبت از خود
پزشک ممکن است برای درمان عفونت، آنتیبیوتیک تجویز کرده باشد. آنها را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید و مطمئن شوید که کل دارو را تا پایان مصرف میکنید. اگر عارضهای در اثر داروها ایجاد شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
اجابت مزاج را بهتعویق نیندازید. این کار باعث سفتتر شدن مدفوع میشود و برای دفع آن باید فشار بیشتری وارد کنید.
رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید، سیگار نکشید، بهطور منظم ورزش کنید و از یبوست جلوگیری نمایید.
مکملهای فیبری مانند پسیلیوم (Psyllium) ممکن است خطر بروز دیورتیکولیت را کاهش دهند.
اگر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن) مصرف میکنید، از پزشک بپرسید آیا میتوانید آنها را قطع کنید یا نه، زیرا این داروها میتوانند خطر دیورتیکولیت را افزایش دهند.
رژیم غذایی
هنگامی که از بیمارستان مرخص میشوید یا پس از یک حملهٔ دیورتیکولیت، ممکن است پزشک از شما بخواهد ابتدا فقط مایعات بنوشید و سپس بهتدریج رژیم غذایی خود را افزایش دهید. در ابتدا ممکن است لازم باشد از خوردن غذاهای سبوسدار، میوهها و سبزیجات پرهیز کنید تا کولون استراحت کند.
پس از بهبودی، پزشک توصیه میکند فیبر بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید و از برخی غذاها پرهیز نمایید. خوردن فیبر بیشتر میتواند به پیشگیری از حملات بعدی کمک کند. اگر دچار نفخ یا گاز شدید، مقدار فیبر مصرفی خود را برای چند روز کاهش دهید.
غذاهای پرفیبر شامل موارد زیر هستند:
- میوهها، مانند نارنگی، آلو، سیب، موز، هلو و گلابی
- سبزیهای پخته و نرم، مانند مارچوبه، چغندر، قارچ، شلغم، کدو حلوایی، بروکلی، آرتیشو، لوبیای لیما، اسکوآش، هویج و سیبزمینی شیرین
- کاهو و سیبزمینی پوستکنده
- آب سبزیجات
- غلات صبحانهٔ پرفیبر (مانند شِرِدِد ویت/Shredded wheat) و مافینها
- غلات داغ مانند اوتمیل (Oatmeal)، فارینا (Farina) و کِریم آف ویت (Cream of wheat)
- نانهای سبوسدار (گندم کامل یا چاودار کامل)
برخلاف توصیههای قدیمی، در صورت ابتلا به دیورتیکولوز یا دیورتیکولیت نیازی نیست از ذرت، مغزها یا دانهها پرهیز کنید.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید
در صورت بروز هر یک از موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
- وجود خون در مدفوع
- تب بالاتر از °۳۸ سانتیگراد (°۱۰۰٫۴ فارنهایت) که برطرف نمیشود
- تهوع، استفراغ یا لرز
- درد ناگهانی در شکم یا پشت، یا دردی که بدتر یا بسیار شدید میشود
- اسهال مداوم
منابع
Bhuket TP, Stollman NH. Diverticular disease of the colon. In: Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and Fordtran’s Gastrointestinal and Liver Disease. 11th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2021:chap 121.
Kuemmerle JK. Inflammatory and anatomic diseases of the intestine, peritoneum, mesentery, and omentum. In: Goldman L, Cooney KA, eds. Goldman-Cecil Medicine. 27th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2024:chap 128.
Peery AF, Shaukat A, Strate LL. AGA clinical practice update on medical management of colonic diverticulitis: expert review. Gastroenterology. 2021;160(3):906–911. PMID: 33279517 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33279517/.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
