براکیتراپی پروستات (Prostate brachytherapy) – آموزش حین ترخیص
شما تحت درمان براکیتراپی (Brachytherapy) برای درمان سرطان پروستات (Prostate cancer) قرار گرفتهاید. مدت درمان شما بسته به نوع روش مورد استفاده، حدود ۳۰ دقیقه یا بیشتر طول کشیده است.
پیش از آغاز درمان، برای جلوگیری از احساس درد، به شما دارویی داده شد.
پزشک، پروب سونوگرافی (Ultrasound probe) را در راستروده (رکتوم) شما قرار داد. ممکن است برای تخلیهٔ ادرار، کاتتر فولی (Foley catheter) در مثانهتان قرار داده شده باشد. پزشک با استفاده از سیتیاسکن (CT scan) یا سونوگرافی، ناحیهٔ مورد درمان را مشاهده کرد.
سپس با استفاده از سوزنها یا ابزارهای مخصوص، گلولههای فلزی کوچک در پروستات شما قرار داده شد. این گلولهها اشعهٔ درمانی (Radiation) را مستقیماً در بافت پروستات آزاد میکنند. این گلولهها از طریق ناحیهٔ پرینه (Perineum) یعنی قسمت بین کیسهٔ بیضه و مقعد وارد بدن شدند.
آنچه باید در منزل انتظار داشته باشید
وجود مقدار کمی خون در ادرار یا مایع منی طی چند روز طبیعی است. اگر خون در ادرار زیاد باشد، ممکن است لازم باشد ۱ تا ۲ روز از سوند ادراری استفاده کنید. ارائهدهندهٔ مراقبت سلامت نحوهٔ استفاده از آن را به شما آموزش خواهد داد.
ممکن است احساس تکرر ادرار داشته باشید. ناحیهٔ پرینه ممکن است حساس یا دچار کبودی شود. میتوانید از کیسه یخ (Ice pack) و داروی ضد درد برای کاهش ناراحتی استفاده کنید.
اگر ایمپلنت دائمی (Permanent implant) دارید، ممکن است لازم باشد برای مدتی تماس خود با کودکان و زنان باردار را محدود کنید.
فعالیت
پس از بازگشت به خانه، استراحت کنید و فعالیتهای سبک را با دورههای استراحت ترکیب نمایید تا روند بهبودی سریعتر شود.
از انجام فعالیتهای سنگین (مانند کارهای خانه، باغبانی یا بلند کردن کودکان) حداقل به مدت ۱ هفته خودداری کنید. پس از آن معمولاً میتوانید به فعالیتهای عادی خود بازگردید. زمانی که احساس راحتی کردید، میتوانید فعالیت جنسی را از سر بگیرید.
اگر ایمپلنت دائمی دارید، از ارائهدهندهٔ مراقبت سلامت بپرسید آیا باید فعالیتهای خود را محدود کنید یا خیر. احتمالاً لازم است حدود ۲ هفته از فعالیت جنسی خودداری کنید و پس از آن برای چند هفته از کاندوم استفاده نمایید.
سعی کنید در چند ماه اول پس از درمان، کودکان را روی پای خود ننشانید، زیرا ممکن است مقدار کمی پرتو از ناحیه ساطع شود.
مراقبت از خود
برای کاهش درد و تورم، کیسه یخ را به مدت ۲۰ دقیقه در هر نوبت روی ناحیه قرار دهید. حتماً یخ را در پارچه یا حولهای تمیز بپیچید و هرگز مستقیماً روی پوست قرار ندهید.
داروی ضد درد را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
میتوانید پس از بازگشت به خانه، رژیم غذایی معمول خود را از سر بگیرید. روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب یا آبمیوهٔ بدون قند بنوشید و غذاهای سالم انتخاب کنید. از مصرف الکل در هفتهٔ اول خودداری کنید.
میتوانید دوش بگیرید و ناحیهٔ پرینه را با لیف نرم بشویید. نواحی حساس را با حوله تمیز خشک کنید. بهمدت ۱ هفته از نشستن در وان، جکوزی یا شنا کردن خودداری کنید.
پیگیری
ممکن است لازم باشد برای درمانهای بعدی یا انجام تصویربرداریهای تکمیلی، ویزیتهای پیگیری با پزشک خود داشته باشید.
زمان تماس با پزشک
در صورت بروز هر یک از موارد زیر، با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب بالاتر از ۳۸٫۳°سانتیگراد (°۱۰۱ فارنهایت) همراه با لرز
- درد شدید در راستروده هنگام ادرار یا در سایر مواقع
- وجود خون یا لخته در ادرار
- خونریزی از راستروده
- مشکل در اجابت مزاج یا دفع ادرار
- تنگی نفس
- درد شدید در ناحیهٔ درمان که با دارو برطرف نمیشود
- ترشح از محل ورود سوند
- درد قفسه سینه
- درد یا ناراحتی شکمی
- حالت تهوع یا استفراغ شدید
- هر علامت جدید یا غیرعادی دیگر
Resources/منابع
National Cancer Institute website. Prostate cancer treatment (PDQ) – health professional version. www.cancer.gov/types/prostate/hp/prostate-treatment-pdq. Updated August 9, 2024. Accessed January 29, 2025.
Nelson WG, Antonarakis ES, Carter HB, De Marzo AM, DeWeese TL. Prostate cancer. In: Niederhuber JE, Armitage JO, Kastan MB, Doroshow JH, Tepper JE, eds. Abeloff’s Clinical Oncology. 6th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020:chap 81.
Phillips R, Hazell S, Song DY. Radiation therapy for prostate cancer. In: Partin AW, Dmochowski RR, Kavoussi LR, Peters CA, eds. Campbell-Walsh-Wein Urology. 12th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2021:chap 157.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
