Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

آموزش بدو ورود بیمار

العربیة English پیگیری بیمار
صفحه اصلی فهرست کتابچه‌ها
×

اشتراک‌گذاری لینک بیمارستان

آموزش بدو ورود بیمار

پادکست

فیلم آموزش همگانی

خلاصه

راهنمای جامع آموزش بدو ورود بیمار

این مقاله که برگرفته از “راهنمای جامع آموزش بدو ورود بیمار” است، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و اطلاعات کلیدی را برای بیماران بستری ارائه می‌دهد. هدف اصلی این متن آشنا کردن بیمار با حقوق و مسئولیت‌ها و اصول ایمنی در محیط درمانی است تا فرد بتواند نقشی فعال در روند درمان خود داشته باشد. این راهنما موضوعات مهمی چون اهمیت آموزش و همکاری با تیم درمان، پروتکل‌های ایمنی (مانند پیشگیری از زمین خوردن و شناسایی هویت)، نکات مراقبت‌های دارویی و بهداشت فردی، و اصول تغذیه و حفظ آرامش در بخش‌ها را تشریح می‌کند. در پایان نیز، راهنما به حقوق بیمار و وظایف او، نحوه ترخیص، و اقدامات لازم در شرایط اضطراری اشاره کرده و بر اهمیت برقراری ارتباط با پرسنل تأکید می‌ورزد.

آموزش بدو ورود بیمار

خوشامدگویی

با سلام و آرزوی تندرستی و بهبودی، از این‌که این مرکز درمانی را برای دریافت خدمات سلامت خود انتخاب کرده‌اید، صمیمانه سپاسگزاریم. تمامی پزشکان، پرستاران، پیراپزشکان و کارکنان این مجموعه تلاش می‌کنند تا در محیطی ایمن، آرام و محترمانه، خدمات درمانی مورد نیاز شما را با نهایت دقت و تعهد ارائه دهند.

هدف از این نوشته، آشنا کردن شما با نکات مهم، حقوق، مسئولیت‌ها و اصول ایمنی در طول بستری است تا بتوانید با آگاهی و آرامش، در مسیر درمان خود نقش فعالی داشته باشید.

اهمیت آموزش به بیمار

آموزش یکی از ارکان اصلی درمان است. آگاهی بیمار از وضعیت سلامتی، مراقبت‌های لازم و نحوه همکاری با تیم درمان، نقش چشمگیری در بهبود سریع‌تر و پیشگیری از عوارض دارد. در طول بستری، کارکنان بخش و سایر اعضای تیم درمان، آموزش‌های لازم را به‌صورت شفاهی یا کتبی در اختیار شما قرار خواهند داد. خواهشمند است آموزش‌ها را با دقت مطالعه کنید و در صورت داشتن سؤال یا ابهام، از پرستار یا پزشک خود بپرسید.

شناسایی بیمار و ایمنی هویت

در ابتدای بستری، دستبند شناسایی برای شما نصب می‌شود که حاوی نام، نام خانوادگی و شماره پرونده است. این دستبند هویت رسمی شما در بیمارستان است و تا پایان بستری باید روی مچ شما باقی بماند. قبل از هر اقدام درمانی یا دارویی، پرستار با تطبیق مشخصات شما از درستی هویت اطمینان حاصل می‌کند. در صورت مشاهده هرگونه مغایرت در اطلاعات، بلافاصله پرستار یا مسئول بخش را مطلع نمایید.

پیشگیری از زمین‌خوردن و آسیب

  • هنگام برخاستن از تخت، ابتدا چند دقیقه روی لبهٔ تخت بنشینید تا دچار سرگیجه نشوید.
  • اگر احساس ضعف، بی‌تعادلی یا تاری دید دارید، از پرستار کمک بگیرید.
  • نرده‌های تخت خود را بالا نگه دارید.
  • از دمپایی خشک، تمیز و غیرلغزنده استفاده کنید.
  • در هنگام راه رفتن در شب، چراغ اتاق را روشن نگه دارید.
  • اگر سابقه زمین‌خوردن، دیابت، فشارخون پایین یا مصرف داروهای آرام‌بخش دارید، حتماً به پرستار اطلاع دهید.

زنگ احضار پرستار

در کنار تخت شما دکمه‌ای برای احضار پرستار وجود دارد. در صورت نیاز به کمک، احساس درد، سرگیجه یا هر مشکل دیگر، زنگ را فشار دهید تا پرستار به شما کمک کند. پرسنل در فواصل منظم به بیماران سرکشی می‌کنند، اما زنگ احضار سریع‌ترین راه ارتباط شما در مواقع ضروری است.

مراقبت‌های دارویی

  • داروها فقط بر اساس تجویز پزشک و توسط پرستار به شما داده می‌شوند.
  • از مصرف داروهای شخصی یا داروهایی که از منزل آورده‌اید خودداری کنید.
  • در صورت داشتن حساسیت دارویی یا غذایی، پزشک و پرستار را مطلع نمایید.
  • چنانچه پس از مصرف دارو دچار خارش، تهوع، سرگیجه، تنگی نفس یا بثورات پوستی شدید، فوراً اطلاع دهید.
  • از جابه‌جایی یا مصرف داروی بیماران دیگر خودداری کنید.

بهداشت فردی و پیشگیری از عفونت

  • دست‌ها را پیش از غذا، پس از استفاده از سرویس بهداشتی و پس از تماس با بینی یا دهان بشویید.
  • از وسایل شخصی دیگران مانند حوله، مسواک یا شانه استفاده نکنید.
  • در زمان عطسه یا سرفه از دستمال استفاده کنید و آن را در سطل زباله بیندازید.
  • از دست دادن و روبوسی با دیگران خودداری کنید.
  • در صورت وجود زخم، اجازه دهید پرستار پانسمان را انجام دهد و از دستکاری آن بپرهیزید.
  • از رفت‌وآمد غیرضروری به اتاق سایر بیماران خودداری نمایید.

بهداشت دست

دست‌ها به‌خاطر اینکه مدام با اشیای آلوده تماس دارند، همواره بسیار آلوده هستند. از دست دادن به دیگران تا گرفتن دستگیره در و…، این روزها شونده که دست‌ها بشدت آلوده باشند. رعایت بهداشت دست‌ها یکی از مؤثرترین راه‌ها برای پیشگیری از انتشار بیماری‌های عفونی است. با شستن دست‌ها تنها به شکل صحیح و به‌طور مرتب می‌توان از ابتلا به بیماری‌های تنفسی مانند آنفولانزا، سارس، سرماخوردگی، اسهال و سایر بیماری‌ها پیشگیری کرد.

شستشوی دست‌ها در جلوگیری از انتقال بیماری‌ها نقش دارد.

با شستن دست‌ها به جنگ میکروب‌ها بروید.

چه موقع باید دست‌ها را شست؟

قبل از:

  • دست زدن یا کشیدن غذا
  • خوردن یا آشامیدن
  • گذاشتن یا برداشتن لنزهای تماسی
  • دست زدن به زخم، خراش، سوختگی یا تاول
  • مراقبت از بیمار

بعد از:

  • رفتن به توالت
  • عطسه، سرفه، گرفتن بینی یا تمیز کردن بینی کودک
  • دست زدن به غذاهای خام به‌ویژه گوشت قرمز، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ
  • عوض کردن پوشک بچه (شستن دست‌های کودک را فراموش نکنید)
  • حمل پسماندها
  • دست زدن به حیوانات و تمیز کردن قفس آنها
  • مراقبت از افراد بیمار یا مجروح
  • استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی
  • استفاده از موبایل، کامپیوتر، تبلت و…

استفاده از محلول‌های ضدعفونی دست

مایعی است که معمولاً برای از بین بردن سریع باکتری‌ها و ویروس‌های موجود روی پوست دست به کار می‌رود. آنها حاوی الکل هستند و سریع‌تر روی باکتری‌ها اثر می‌کنند. این مواد نیازی به آب‌کشی و خشک کردن ندارند، به سرعت بخار می‌شوند و نیازی به استفاده از آب یا حوله و دستمال کاغذی برای خشک کردن آنها نیست. اغلب زمانی استفاده می‌شوند که شستشوی دست‌ها با صابون و آب امکان‌پذیر نیست، اما قادر به از بین بردن آلودگی و چرک قابل مشاهده روی دست‌ها نیستند.

پس هنگامی که آلودگی واضح و قابل مشاهده روی دستان خود مشاهده کردید، باید دست‌ها را با آب و صابون بشویید.

مواد ضدعفونی را با دست خشک استفاده کنید.

مراحل ضدعفونی دست‌ها مانند شست‌وشوی دست‌ها می‌باشد.

مدت‌زمان لازم جهت استفاده از محلول‌های ضدعفونی دست ۲۰–۳۰ ثانیه می‌باشد.

نکات مهم در شستشوی عمومی دست‌ها

  • دست‌ها در زیر آب شسته شوند.
  • صابون جامد بایستی به‌صورت خشک نگه‌داری شود (شخصی باشد).
  • در صورت استفاده از صابون مایع، باید در مخزن دربسته نگه‌داری شود و به‌طور مرتب مخزن تمیز شود.
  • شیر آب را به‌گونه‌ای ببندید که از آلودگی مجدد دست جلوگیری شود.
  • بعد از اتمام مراحل شستن دست، برای بستن شیر آب و باز و بسته کردن درب دستشویی، از دستمال کاغذی استفاده کنید.
  • دست‌ها را با دستمال کاغذی خشک کنید.
  • قبل از شستن دست‌ها، تمام جواهرات باید از دست خارج شوند.
  • برای شستشوی دست‌ها بهتر است از آب ولرم تا مایل به گرم استفاده شود تا قدرت پاک‌کنندگی بیشتری داشته باشد.
  • بعد از آن می‌توان از آب سرد استفاده کرد تا موجب نشاط پوست شود.
  • مدت‌زمان لازم جهت شست‌وشوی کامل دست‌ها ۴۰–۶۰ ثانیه می‌باشد.

مراحل شست‌وشوی صحیح دست‌ها

  1. دست‌ها را با آب ولرم خیس کنید و کف دستتان مایع صابون بریزید و با مالیدن کف دست‌ها به‌هم کف ایجاد کنید.
  2. پشت دست‌ها را همان‌طور که در تصویر مشخص شده، بشویید.
  3. در مرحله بعد، فضای بین انگشتان را بشویید.
  4. انگشتان را در هم قفل کنید و پشت انگشت و ناخن‌ها را با مالش پشت انگشت به کف دست تمیز کنید. اگر دستتان خیلی آلوده است، ناخن‌ها را به‌صورت تک‌به‌تک هم بشویید.
  5. انگشت شست را به حالت چرخشی و به‌صورت جداگانه بشویید.
  6. نوک انگشتان هر دست را با جمع کردن و مالیدن آن‌ها به کف دست مخالف تمیز کنید.
  7. در نهایت، مچ دست را با حرکات چرخشی خوب تمیز کنید.

تغذیه در بیمارستان

  • برنامهٔ غذایی شما با توجه به شرایط بالینی و بیماری توسط پزشک و کارشناس تغذیه تنظیم می‌شود.
  • از آوردن و مصرف غذای خارج از بیمارستان خودداری کنید.
  • اگر بیماری خاصی مانند دیابت، فشار خون بالا یا نارسایی کلیوی دارید، از مصرف مواد غذایی ممنوع خودداری کنید.
  • در صورت تهوع یا بی‌اشتهایی، پرستار را مطلع کنید.
  • نوشیدن آب کافی (در حد تجویز پزشک) به بهبودی کمک می‌کند.

حفظ آرامش و سکوت در بخش

  • از گفت‌وگو با صدای بلند و استفاده از تلفن همراه در ساعات استراحت (به‌ویژه شب‌ها) خودداری نمایید.
  • صدای تلویزیون یا وسایل الکترونیکی را کم کنید.
  • آرامش شما و دیگر بیماران در روند درمان تأثیر مستقیم دارد.

همراه بیمار و ملاقات‌کنندگان

حضور همراه برای بیماران نیازمند کمک جسمی یا روحی مجاز است. همراه باید سالم، تمیز و با اصول ایمنی آشنا باشد. ملاقات بیماران در ساعات تعیین‌شده انجام می‌شود و ورود کودکان یا افراد بیمار به بخش‌ها توصیه نمی‌گردد. در بخش‌های ویژه مانند ICU یا CCU، ملاقات فقط با مجوز کادر درمان امکان‌پذیر است. از آوردن گل، مواد غذایی یا وسایل غیرضروری برای بیماران بستری خودداری کنید.

ایمنی در شرایط اضطراری

  • در صورت بروز وضعیت اضطراری مانند آتش‌سوزی یا زلزله، خونسردی خود را حفظ کنید و طبق دستور کادر درمان عمل نمایید.
  • از آسانسور استفاده نکنید و از مسیرهای خروج اضطراری که با علائم مشخص شده‌اند، خارج شوید.
  • کارکنان بیمارستان برای چنین شرایطی آموزش‌دیده‌اند و شما را راهنمایی خواهند کرد.

وسایل شخصی و امنیت بیمار

  • از آوردن اشیای قیمتی مانند طلا، پول زیاد، وسایل الکترونیکی گران‌قیمت یا مدارک مهم خودداری کنید.
  • مسئولیت نگهداری وسایل شخصی بر عهدهٔ بیمار است.
  • وسایل ضروری را در کمد اختصاصی خود نگهداری نمایید و در صورت مشاهده وسایل مشکوک یا گم‌شده، به پرستار اطلاع دهید.

تفکیک زباله و وسایل مصرفی

  • زباله‌های معمولی (مانند ظروف غذا، پوست میوه و کاغذ) را در سطل مخصوص زباله‌های غیرعفونی بیندازید.
  • زباله‌های آلوده (مانند دستمال آغشته به ترشحات یا مواد خونی) را در سطل زرد مخصوص زباله‌های عفونی قرار دهید.
  • از تماس با وسایل تیز یا آلوده خودداری کنید و در صورت مشاهده، پرستار را مطلع نمایید.

حقوق بیمار

  • حق برخورداری از خدمات سلامت با حفظ کرامت انسانی و بدون تبعیض.
  • حق آگاهی از نوع بیماری، روند درمان، عوارض احتمالی و هزینه‌ها.
  • حق حفظ حریم خصوصی و رازداری اطلاعات شخصی.
  • حق مشارکت در تصمیم‌گیری‌های درمانی.
  • حق دریافت خدمات ایمن، به‌موقع و با کیفیت.
  • حق بیان شکایت، انتقاد و پیشنهاد و دریافت پاسخ مناسب.

مسئولیت‌های بیمار

  • همکاری با کارکنان و رعایت قوانین بیمارستان.
  • اطلاع‌رسانی صحیح درباره سوابق بیماری، داروها و آلرژی‌ها.
  • احترام به سایر بیماران و پرسنل.
  • حفظ آرامش، بهداشت و نظم در بخش.

ترخیص و آموزش‌های پس از آن

ترخیص بیمار پس از تأیید پزشک معالج و انجام اقدامات نهایی انجام می‌شود. پس از آماده‌سازی پرونده و نسخه دارویی، آموزش‌های لازم درباره مراقبت از زخم، مصرف دارو، رژیم غذایی، فعالیت بدنی و زمان مراجعه بعدی ارائه می‌شود. پیش از خروج، اطمینان حاصل کنید که خلاصه پرونده و نسخه دارویی خود را دریافت کرده‌اید، آموزش‌های لازم را از پرستار دریافت نموده‌اید و پرسش‌های خود را درباره مراقبت در منزل مطرح کرده‌اید.

ارتباط با تیم درمان و بیان پیشنهاد یا شکایت

در هر مرحله از بستری می‌توانید پرسش‌ها، پیشنهادها یا نگرانی‌های خود را با پرستار، پزشک یا مسئول بخش در میان بگذارید. احترام متقابل، همکاری و گفت‌وگو، کلید دریافت خدمات بهتر و تجربه‌ای ایمن‌تر در بیمارستان است.

این راهنما بر پایهٔ استانداردهای وزارت بهداشت، سازمان جهانی بهداشت (WHO) و کمیسیون مشترک بین‌المللی (JCI) تدوین شده است.

توجه داشته باشید که ممکن است برخی جزئیات اجرایی مانند ساعات ملاقات، رنگ سطل‌های تفکیک زباله، نحوه ترخیص یا امکانات رفاهی، در هر بیمارستان با توجه به سیاست‌ها و امکانات آن مرکز متفاوت باشد.

در صورت نیاز به اطلاعات دقیق‌تر، لطفاً از کارکنان یا مسئول بخش مربوطه در همان بیمارستان راهنمایی بگیرید.

Resources/منابع

  • وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جمهوری اسلامی ایران — استانداردهای اعتباربخشی بیمارستانی (نسل چهارم)
  • World Health Organization (WHO) — Patient Safety & Quality of Care Standards
  • Centers for Disease Control and Prevention (CDC) — Hospital Infection Control Guidelines
  • Joint Commission International (JCI) — Patient Education and Rights Manual
  • MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).

 

این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیک‌پژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وب‌سایت بیمارستان تهیه شده است.

لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیه‌های سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.

سلب مسئولیت: مطالب ارائه‌شده صرفاً جهت اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیه‌ها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.

تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.

© طراحی و پشتیبانی: Sapiba.ir