بیماری پارکینسون (Parkinson disease) – آموزش حین ترخیص
ارائهدهندهٔ مراقبت سلامت به شما گفته است که به بیماری پارکینسون (Parkinson disease) مبتلا هستید. این بیماری بر مغز تأثیر میگذارد و باعث لرزش، مشکل در راه رفتن، حرکت و هماهنگی میشود. علائم یا مشکلات دیگری که ممکن است در مراحل بعدی ظاهر شوند شامل دشواری در بلع، یبوست و ریزش بزاق هستند.
آنچه باید در خانه انتظار داشته باشید
با گذشت زمان، علائم شدیدتر میشوند و مراقبت از خودتان دشوارتر خواهد شد.
ارائهدهندهٔ شما ممکن است مصرف داروهای مختلفی را برای درمان بیماری پارکینسون و مشکلات همراه آن توصیه کند.
این داروها میتوانند عوارض جانبی شدید مانند توهم، تهوع، استفراغ، اسهال و گیجی ایجاد کنند.
برخی داروها ممکن است موجب رفتارهای پرخطر مانند قمار شوند.
حتماً دستورالعملها را با دقت دنبال کنید. بدون مشورت با پزشک، مصرف دارو را قطع نکنید.
بدانید اگر یک نوبت دارو را فراموش کردید، باید چهکار کنید.
تمام داروها را در محیطی خنک و خشک، دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
فعالیت و ایمنی
ورزش میتواند به تقویت عضلات و حفظ تعادل کمک کند. همچنین برای سلامت قلب مفید است. ورزش ممکن است باعث شود خواب بهتری داشته باشید و حرکات روده منظمتر شوند.
هنگام انجام فعالیتهایی که نیاز به تمرکز یا انرژی زیاد دارند، خود را خسته نکنید و با سرعت مناسب پیش بروید.
برای ایمنی در خانه، از کسی بخواهید به شما کمک کند تا موارد زیر را انجام دهید:
- وسایلی را که ممکن است باعث زمین خوردن شوند، مانند فرشهای لغزنده، سیمها یا کابلهای آزاد، بردارید.
- ناهمواریهای کف خانه را برطرف کنید.
- مطمئن شوید روشنایی خانه، بهویژه در راهروها، مناسب است.
- دستگیرههای ایمنی در وان یا دوش و کنار توالت نصب کنید.
- کفپوشهای ضد لغزش در وان یا دوش قرار دهید.
- خانه را طوری مرتب کنید که وسایل پرکاربرد در دسترستر باشند.
- تلفن بیسیم یا همراه تهیه کنید تا هنگام نیاز بتوانید تماس بگیرید.
ارائهدهندهٔ مراقبت سلامت میتواند شما را به فیزیوتراپیست ارجاع دهد تا در موارد زیر کمک کند:
- تمرینهای قدرتی و حرکتی
- نحوهٔ استفاده از واکر، عصا یا اسکوتر حرکتی
- تنظیم و ایمنسازی فضای خانه برای جلوگیری از زمین خوردن
- جایگزینی بند کفش و دکمهها با چسب ولکرو (Velcro)
- تهیهٔ تلفن با دکمههای بزرگتر
مراقبت از روده
یبوست در بیماری پارکینسون شایع است. داشتن یک روال منظم میتواند کمککننده باشد. وقتی روالی یافتید که مؤثر است، به آن پایبند بمانید.
- زمان مشخصی، مانند بعد از غذا یا حمام گرم، برای اجابت مزاج انتخاب کنید.
- صبور باشید؛ ممکن است ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول بکشد.
- بهآرامی شکم خود را ماساژ دهید تا به حرکت مدفوع در روده کمک کند.
- مایعات بیشتری بنوشید، فعال بمانید و از غذاهای پر فیبر مانند میوه، سبزیجات، آلو و غلات استفاده کنید.
از پزشک دربارهٔ داروهایی که مصرف میکنید و ممکن است باعث یبوست شوند بپرسید؛ از جمله داروهای افسردگی، درد، کنترل مثانه و اسپاسم عضلانی.
در مورد استفاده از نرمکنندهٔ مدفوع نیز از پزشک سؤال کنید.
تغذیه و بلع
این توصیههای عمومی ممکن است به رفع مشکلات بلع کمک کند:
- زمان صرف غذا را آرام و بدون استرس بگذرانید. وعدههای کوچک و مکرر بخورید.
- هنگام غذا خوردن صاف بنشینید و تا ۳۰ تا ۴۵ دقیقه پس از غذا در حالت نشسته بمانید.
- لقمههای کوچک بردارید، خوب بجوید و پس از بلعیدن، لقمهٔ بعدی را بردارید.
- از شیکهای غلیظ و نوشیدنیهای ضخیم استفاده کنید. غذاهای نرم و آسانجو بخورید یا با مخلوطکن غذا را له کنید تا راحتتر بلعیده شود.
- از مراقبان یا اعضای خانواده بخواهید هنگام خوردن یا نوشیدن با شما صحبت نکنند.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید و از افزایش وزن خود جلوگیری کنید.
سایر مراقبتها
ابتلا به بیماری پارکینسون ممکن است گاهی باعث احساس غم یا افسردگی شود. دربارهٔ احساسات خود با دوستان یا اعضای خانواده صحبت کنید. از پزشک دربارهٔ مراجعه به مشاور یا رواندرمانگر کمک بگیرید.
واکسیناسیونهای خود را بهروز نگه دارید.
- هر سال واکسن آنفلوآنزا بزنید.
- از پزشک بپرسید آیا به واکسن ذاتالریه نیاز دارید یا نه.
- توصیه میشود افراد مبتلا به پارکینسون واکسن کووید-۱۹ دریافت کنند.
از پزشک بپرسید آیا رانندگی برای شما ایمن است یا خیر.
منابع
این منابع میتوانند اطلاعات بیشتری دربارهٔ بیماری پارکینسون ارائه دهند:
- The American Parkinson Disease Association — www.apdaparkinson.org/resources-support/
- The National Parkinson Foundation — www.parkinson.org
زمان تماس با پزشک
در صورت بروز هر یک از موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
- تغییر در علائم یا بروز مشکل در مصرف داروها
- دشواری در حرکت یا بلند شدن از تخت یا صندلی
- مشکلات فکری یا گیجی
- دردی که بدتر میشود
- زمینخوردگیهای اخیر
- خفگی یا سرفه هنگام غذا خوردن
- علائم عفونت ادراری (تب، سوزش هنگام ادرار یا تکرر ادرار)
منابع
American Parkinson Disease Association website. Living with Parkinson disease. www.apdaparkinson.org/resources-support/living-with-parkinsons-disease/. Accessed September 14, 2023.
Fox SH, Katzenschlager R, Lim SY, et al; Movement Disorder Society Evidence-Based Medicine Committee. International Parkinson and movement disorder society evidence-based medicine review: update on treatments for the motor symptoms of Parkinson’s disease. Mov Disord. 2018;33(8):1248-1266. PMID: 29570866 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29570866/.
Jankovic J. Parkinson disease and other movement disorders. In: Jankovic J, Mazziotta JC, Pomeroy SL, Newman NJ, eds. Bradley and Daroff’s Neurology in Clinical Practice. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2022:chap 96.
Parkinson’s foundation website. Parkinson’s & the COVID-19 vaccine. www.parkinson.org/blog/tips/covid-vaccine. Updated January 14, 2021. Accessed September 14, 2023.
MedlinePlus: Public health information platform provided by the National Library of Medicine (NLM) and is part of the National Institutes of Health (NIH).
این مطلب با سردبیری دکتر اکبر نیکپژوه، متخصص پزشکی پیشگیری و اجتماعی، استاد دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده در وبسایت بیمارستان تهیه شده است.
لطفاً به یاد داشته باشید که پزشکی و سلامت همواره دانشی رو به کمال است. ضمن استفاده از مطالب علمی این بسته آموزشی، توصیههای سلامتی و درمانی ویژه خودتان را از پزشکان معالجتان دریافت کنید.
سلب مسئولیت: مطالب ارائهشده صرفاً جهت اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی تهیه شده و جایگزین توصیهها و دستورات پزشکی فردی نبوده و لازم است در هر مورد از دستورات پزشک معالج پیروی کرد و با پزشک معالج مشورت نمود.
تندرستی و سلامتی کامل شما آرزوی ماست.
